Fréttablaðið - 28.12.2011, Blaðsíða 16

16 28. desember 2011 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
K A K A Á R S I N S 2 0 1 1
Kveðjum árið með stæl!
Svakaleg 190 skota terta!
Hrunskýrslurnar sögðu að á Íslandi skorti umræðuhefð. Reyndar held
ég að þetta sé ekki einskorðað við Ísland.
Víða gengur mönnum illa að höndla mál-
efnalega umræðu. Á tímum Kalda stríðs-
ins voru sósíalistar, ekki aðeins hér á
landi heldur víða erlendis,
afgreiddir sem aftaníossar
Sovét manna þegar þeir tefldu
fram málefnalegum rökum
um mikilvægi jöfnuðar í þjóð-
félaginu; hvort þeir vildu ekki
líka senda alla í nauðungarvist
til Síberíu! Þetta var gjarnan
viðkvæðið til að slökkva á allri
umræðu þegar reistar voru
kröfur um þjóðfélagsumbætur.
Hannes Hólmsteinn minnir
okkur á þessa tíma, ekki síst
með eigin efnistökum, þegar
hann fjallar um sósíalista á
Íslandi á árum áður. Það er ekki
nóg með að hann sé ónákvæmur
og fari rangt með, heldur eru
hinir óþóknanlegu afgreiddir
með skírskotun til þess kassa sem
Hannes ætlar þeim í tilverunni.
En hvernig komumst við út úr þessari
smáu kassahugsun sem aldrei hlustar á
rök, horfir bara til kassans sem einstak-
lingunum skal troðið niður í til að svipta
þá málfrelsi sínu?
Nýlega fór fram umræða um hvernig
ætti að standa að fyrirsvari Íslands gagn-
vart EFTA-dómstólnum. Átti það áfram
að vera efnahags- og viðskipta-
ráðuneyti eða utanríkisráðu-
neyti? Í ríkisstjórn vorum við
ekki sammála en komumst
engu að síður að niðurstöðu. Í
utanríkismálanefnd fór fram
nákvæmlega sams konar
umræða, nema þar höfðu fjöl-
miðlar engan áhuga á efnis-
innihaldi umræðunnar heldur
á því einu að einn stjórnarþing-
maður var á sömu skoðun og
þingmenn í stjórnarandstöðu.
Sjónarmiðin voru með öðrum
orðum ekki eftir flokkslínum
fremur en í ríkisstjórn. Þetta
varð stórfrétt og þótti mér örla
á lönguninni til að kveða upp
pólitíska útlegðardóma yfir
þeirri þingkonu sem hafði vogað sér ofan
í rangan kassa.
Hvenær skyldum við vera tilbúin að
takast á við málefnalega umræðu?
HALLDÓR
En hvernig
komumst við
út úr þessari
smáu kassa-
hugsun sem
aldrei hlustar
á rök...
Ofan í kassana!
Stjórnmál
Ögmundur
Jónasson
innanríkisráðherra
Handstýring hollustunnar
Um áramót kemur til hækkana á
sköttum og vörugjöldum ýmiss
konar vöruflokka. Sumar ráðstafanir
eru til að afla fjár til að standa undir
ríkisútgjöldum en aðrar eru af lýð-
heilsuástæðum svokölluðum. Sumar
vörur eru nefnilega óhollari en aðrar
og þykir skattlagning heppilegt tól
til að halda neyslu þeirra í
skefjum.
Handstýring
lastanna
Til dæmis hækkar heild-
söluverð neftóbaks um
þriðjung til að bregðast við aukinni
neyslu. Merkilegt er hins vegar að
innflutningur neftóbaks er heimilaður
á meðan munntóbak er bannað. Ef
neysla vöru, í hvaða mynd sem er, er
álitin hættuleg, væri ekki hreinlega
ráð að banna hana í stað þess að
reyna að handstýra því upp í hvaða
líkamsop hún er sett?
Reiðinnar býsn
Útsölurnar eru nú nýhafnar og má
búast við því að fjölmargir neytendur
eigi eftir að falla fyrir misgóðum
tilboðum um mismikilvægar vörur.
Annað sem má bóka er að Facebook
mun fyllast af reiðu fólki sem sér
ofsjónum yfir verslunaræði sam-
borgara sinna. Er næsta víst að frasar
eins og: „Vita þau ekki að það er
kreppa?!“ fá að flakka.
thorgils@frettabladid.is
D
agarnir milli jóla og nýárs skipta sköpum fyrir fjár-
hag og rekstur björgunarsveita í landinu. Ástæðan er
sú, eins þversagnakennt og það kann að virðast, að
þá leggja tekjur af flugeldasölu grunninn að rekstri
og tækjakaupum sveitanna.
Fjáröflun til starfsemi sem gengur út á að bjarga byggir þannig
á því að selja varning sem er í eðli sínu svo hættulegur að þrátt
fyrir mikla fræðslu og forvarnir líða því miður ekki áramót
að ekki verði óhöpp í meðförum fólks með þennan varning og í
versta falli afar alvarleg slys.
Ekki þarf að fjölyrða um
mikilvægi þess að björgunar-
sveitir hafi nægilegt fé til að
geta haldið úti rekstri sínum og
tækjakosti en eins og kunnugt
er byggir starfsemi sveitanna
algerlega á sjálfboðastarfi karla
og kvenna sem tilbúin eru til að
ganga út frá fjölskyldu sinni og
vinnu þegar kallið kemur.
Ekki þarf heldur að hafa mörg orð um það mikilvæga hlut-
verk sem við blasir að björgunarsveitirnar gegna. Þær halda ekki
einungis til fjalla að leita að týndum ferðamönnum. Þær gegna
lykilhlutverki við björgunarstörf þegar náttúruhamfarir verða
en auk þess má nefna verkefni eins og að liðsinna fólki við að
komast á milli staða þegar veður eru viðsjál og framlag þeirra
til að draga úr eignatjóni við þær aðstæður.
Flugeldar þykja svo hættulegir að meðferð almennings á þeim
er víða algerlega óheimil. Í þeim löndum er það eingöngu álitið á
færi fagmanna að eiga við þetta sprengiefni sem breytist í lita-
dýrð á himni þegar það er gengið í samband við eld.
Meðan flugeldatekjur eru jafn snar þáttur í fjármögnun björg-
unarsveitanna og nú er þá er auðvitað tómt mál að tala um að setja
meiri skorður á meðferð almennings á flugeldum. Hins vegar má
velta fyrir sér hvort málefnum björgunarsveitanna væri ekki
betur fyrir komið með því að hlutur ríkisins væri meiri, þ.e.
að hryggjarstykkið í rekstrarfé sveitanna væri skattfé. Einnig
mætti hugsa sér afdráttarlausari gjaldtöku fyrir að minnsta kosti
hluta þeirrar þjónustu sem björgunarsveitirnar veita.
Þá væri hægt að taka upp umræðuna um öryggismál og flug-
elda og taka afstöðu til þess hvort forsvaranlegt þyki að þessi
hættulegi varningur fyrirfinnist á þorra heimila í landinu þar
sem börn hafa meðal annars að honum aðgang. Að ekki sé minnst
á hættuna sem hlýst af meðferð flugelda undir áhrifum áfengis.
Nú er hin árlega umræða hafin um það hvort menn ætli að
skipta við björgunarsveitir þegar þeir kaupa flugelda, íþrótta-
félögin sín eða hreinlega þá sem bjóða besta verðið. Það verður
auðvitað hver sá sem kaupir flugelda að eiga við sig.
Hins vegar mætti stinga upp á því að björgunarsveitir auglýstu
milli jóla og nýárs aðra möguleika til að styrkja sveitirnar fyrir
þá sem ekki kaupa flugelda, þó ekki væri nema reikningsnúmer
sem hægt væri að leggja inn á.
Sala flugelda hefst í dag:
Ljós og stjörnur
á himni
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is