Morgunblaðið - 10.01.2011, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. JANÚAR 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Á þessum stað var
bent á það fyrir
helgina að áætl-
unin sem Dagur
Eggertsson kynnti
fyrir ríkisstjórn-
inni og hún kok-
gleypti er stæling
á sams konar fyrir-
bæri sem ESB er
með í gangi. Meira
að segja yfirskrift áætlunar-
innar er hin sama að breyttu
breytanda. Þetta hefur ekki
farið framhjá Evrópuvaktinni
sem spyr af þessi tilefni:
„Hvernig stendur á því að
Sóknaráætlun 2020 hefur ekki
verið kynnt hér á Íslandi með
eðlilegum hætti? Af hverju er
ekki sagt frá því, að þetta er
sama prógramm og er á dag-
skrá ESB-ríkjanna, Evrópa
2020, þar sem sett eru heild-
armarkmið fyrir ESB-ríkin og
síðan markmið fyrir hvert land
fyrir sig?
Af hverju þetta pukur?
Er þetta hin opna og gagn-
sæja stjórnsýsla, sem núver-
andi ríkisstjórn hefur boðað?“
Þetta eru eðlilegar spurn-
ingar. Þessu til viðbótar hefur
Birgir Ármannsson alþingis-
maður bent á að áætlunar-
myndin hans Dags var lögð
fyrir Alþingi fyrir tæpu ári og
það hefur ekki haft geð í sér að
afgreiða hana. Það fór ganski
vel á því að áætlunina „dagaði
uppi“ eins og það
er kallað í þinginu.
Líklegt er að
forsætisráð-
herrann hafi verið
búin að gleyma því
að áætlunin sat
föst í þinginu og
hafi samþykkt
þessa ólesna eins
og er hennar hátt-
ur. Það gerði hún með fyrsta
Icesave-samninginn eins og
menn muna og var auðvitað
stóralvarlegt, en forseta og
þjóðinni tókst að bjarga mál-
inu í horn. Miðað við það er svo
sem sárasaklaust þótt Jóhanna
eyði ekki tíma í ljósritið af
Evrópusambandsáætluninni,
sem Dagur hefur að vísu aukið
nokkru orðagjálfri og froðu
við, enda enginn betur til slíks
verks fallinn.
Eldri menn muna að meðan
vöruúrval var fágætara á Ís-
landi en nú er var kostur á að
kaupa sápuna 13-13 til heima-
brúks. Hún var sögð góð gagn-
vart bakteríum en gefa litla
froðu. 20-20-áætlun dagsins
minnir mjög á gömlu sápuna.
Heldur er þó ótrúlegt að hún
komi að gagni í slag við bakt-
eríur en á móti kemur að froð-
an er miklu meiri og samfelld-
ari í 20-20-sápunni en var í
13-13-sápunni. Svo segja menn
að ríkisstjórnin sé á móti fram-
förum.
Þeir sem eru sólgnir
í samhengislaust
froðusnakk og
óskiljanlegt málæði
ættu endilega að
kynna sér 20-20-
áætlunina}
Sápuópera dagsins
Þrátt fyrirskatta-hækkanir
núverandi meiri-
hluta borgar-
stjórnar er borgin
að láta undan síga
í þjónustu við borgarbúa.
Nýjasta dæmið er að borgin
mun hér eftir sækja sorp
borgarbúa mun sjaldnar en
hingað til, auk þess sem þeir
borgarbúar sem ekki uppfylla
nýjar kröfur borgaryfirvalda
um staðsetningu sorps verða
alfarið af þjónustunni.
Á sama tíma og borgin tel-
ur sig ekki lengur hafa ráð á
að sinna grunnþjónustu við
borgarbúa vekur athygli að
hún skuli ekki eiga í vand-
ræðum með rekstur mann-
réttindaráðs og mannrétt-
indaskrifstofu, en kostnaður
við þau verkefni nemur tug-
um milljóna króna á ári.
Þessi forgangsröðun er
ekki síst athyglisverð í ljósi
þekktasta baráttumáls mann-
réttindaráðs, en það varð á
liðnu ári alræmt fyrir að
reyna að halda umfjöllun um
kristna trú frá ungmennum í
borginni.
Eftir að hafa tekið til hend-
inni í skólum
borgarinnar hef-
ur mannréttinda-
ráðið nú ákveðið
að beina spjótum
sínum að heimil-
um borgarbúa.
Mannréttindaráð Reykja-
víkurborgar hefur nú sam-
þykkt að hefja undirbúning
verkefnis sem snýr að verka-
skiptingu og jafnrétti inni á
heimilum borgarbúa. Verk-
efnið á að vinna í samvinnu
við mannréttindaskrifstofu
borgarinnar og ætlunin að
breyta verkaskiptingu inni á
heimilum borgarbúa.
Það er óneitanlega sér-
kennilegt, að á sama tíma og
yfirvöld í borginni hafa gefist
upp á að láta sækja rusla-
tunnurnar heim til borgarbúa
svo skammlaust sé, skuli
þessi sömu yfirvöld ætla að
eyða skattfé þessara sömu
borgarbúa í að ræða hver
þeirra fer út með ruslið.
Er ekki augljóst þegar
svona er komið, að borgin
hefur villst af leið? Væri ekki
tilvalið fyrir borgina að
þiggja það sparnaðarráð að
leggja niður mannréttinda-
ráð?
Borgin ætlar að
kenna borgarbúum
að fara út með rusl
sem ekki verður sótt}
Sparnaðarráð
É
g lauk við að lesa sagnabálkinn
um Harry Potter í fyrrakvöld
– í annað skipti.
Nú var ég að lesa fyrir
dóttur mína eða öllu heldur
með henni, því ég naut ekki síður lesturs-
ins. Þegar við lukum við síðasta kaflann um
miðnætti hrifsaði hún bókina af mér til að
leita að fleiri skrifuðum blaðsíðum, og þeg-
ar þær fundust ekki bað hún mig um að
lesa kaflann aftur.
Ég er strax farinn að sakna ævintýra-
heimsins sem J.K. Rowling skapaði í kring-
um galdrastrákinn útvalda. En hugga mig
við það að sonur minn muni lesa bækurnar
með mér þegar fram líða stundir.
Einn af göldrunum við sögurnar um
Potter er hversu gaman er að lesa þær
með hliðsjón af Hringadróttinssögu Tolkiens, þjóð-
sögunum og norrænu goðafræðinni. Eyðimerkur-
ganga Potters í síðustu bókinni með föruneyti sínu,
Hermione og Ron, minnir óneitanlega á hobbitana
þrjá á göngu sinni. Ekki síst þegar helkrossarnir fara
að síga í, valda innri togstreitu og breyta skapgerð
þess sem á heldur. Í báðum bókum veldur það því að
einn verður viðskila við hina.
Þá er merkilegt að bera saman hvernig persónu-
leiki þeirra Fróða og Harrys þroskast og tekur
breytingum frammi fyrir miklum örlögum. Undir lok-
in eru þeir orðnir jafningjar vitru öldung-
anna, Gandalfs og Dumbledores, nokkuð
sem mann óraði ekki fyrir í upphafi. Lýs-
ingin á fórnardauðanum minnir um margt
á píslargöngu krists, þó að útfærslan á
upprisunni sé ólík.
Þjóðsögurnar blandast inn í frásögnina,
meðal annars í gegnum Ævintýri Skálda
Sveins, sem reynast eitt lykilstef sögunnar
og minna óneitanlega á Grimms-ævintýri.
Svo er það Skröggur, skrýtni karlinn með
alsjáandi augað, sem hann getur tekið út
úr sér – það er notalegt að vita af Óðni í
þessu kompaníi.
Harry Potter er enn í fullu fjöri þegar
Rowling skilur við hann, að vísu ráðsettur
og hokinn af reynslu, spakvitur eins og
Dumbledore, en horfir upp á æskuna end-
urtaka sömu ærslin og uppátækin.
Fregnir hafa borist af því að Rowling hafi þegar
teiknað upp hvaða ævintýrum næsta kynslóð lendir í
í Hogwartsskóla, þar sem Neville Longbottom er far-
inn að kenna jurtafræði. Ég hef hugboð um að hann
verði yfir Gryffindor-vistinni. Það er einfaldlega lóg-
ískt.
Rowling lýsti því yfir árið 2009 að hún hygðist ekki
skrifa meira um Hogwartsskóla, en lét í veðri vaka á
dögunum að hún gæti vel hugsað sér það. Það myndi
gleðja börn á öllum aldri. pebl@mbl.is
Pétur
Blöndal
Pistill
Goðsagnir og galdrar
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Hægagangur eykur
á neyðina á Haítí
FRÉTTASKÝRING
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Skortur á samhæfðum að-gerðum af hálfu þarlendrastjórnvalda og alþjóða-samfélagsins hefur hamlað
uppbyggingu á Haítí eftir ein-
hverjar mannskæðustu náttúru-
hamfarir sögunnar.
Á miðvikudag er ár liðið frá
skjálftanum sem var 7 stig og lagði
stóran hluta höfuðborgarinnar,
Port-au-Prince, í rúst. Er talið að
allt að 230.000 manns hafi farist.
Fullyrt er að ef vörubílahlöss-
um með rústabraki úr skjálftanum
yrði komið fyrir í röð, vörubíl fyrir
vörubíl, myndi keðjan ná hálfa leið
umhverfis hnöttinn.
Óskilvirk verkstjórn hefur hins
vegar valdið því að mikið af brakinu
hefur ekki verið flutt á haugana til
að rýma fyrir nýbyggingum, að mati
hjálparsamtakanna Oxfam sem fara
hörðum orðum um hægagang í
björgunarstarfinu, þrátt fyrir að
mikið fé hafi safnast í upphafi.
Endurreisnarnefnd
fær falleinkunn
Bill Clinton, fyrrverandi
Bandaríkjaforseti, og Jean-Max
Bellerive, forsætisráðherra Haítí, fá
sinn skammt af gagnrýninni en sér-
stök endurreisnarnefnd sem þeir
fara fyrir þykir hafa brugðist.
Umrædd nefnd var stofnuð í
apríl og var markmið hennar að
bæta samhæfingu alþjóðlegs hjálp-
arstarfs, efla getu stjórnvalda til að
takast á við verkefni sem því tengj-
ast og fá hjálparstofnanir og full-
trúa stjórnvalda saman að borðinu
til að leiða endurreisn landsins.
Fulltrúar Oxfam segja þetta
ekki hafa tekist. Skýrt dæmi sé að
þótt 105.000 heimili hafi eyðilagst og
208.000 orðið fyrir skemmdum hafi
engu fé verið úthlutað gagngert til
hreinsunarstarfs. Þessi seinagangur
standi í vegi uppbyggingar.
Skortur á hreinu vatni
Þá fullyrti dr. Unni Karuna-
kara, forseti mannúðarsamtakanna
Læknar án landamæra, Medecins
Sans Frontieres, nýlega í grein í
breska blaðinu Guardian að á sama
tíma og læknar á vegum samtak-
anna og frá nágrannaríkinu Kúbu
meðhöndluðu dag hvern hundruð
manna vegna kólreufaraldurs virtist
sem fáar aðrar stofnanir væru að
grípa til aðgerða til að sporna gegn
útbreiðslu sjúkdómsins í landinu.
„Á þeim 11 mánuðum sem liðn-
ir eru frá skjálftanum hefur lítið
verið gert til að bæta hreinlætis-
aðstöðu í landinu sem hefur gert
kóleru kleift að breiðast út með
svimandi hraða,“ skrifaði Karunak-
ara og bendir jafnframt á að reynsla
sé komin af því að takast á við út-
breiðslu hundraða kólerufaraldra
víðsvegar um heim.
Veikin breiðist hratt út
Vegna skorts á skipulegum við-
bragðsáætlunum hafi hins vegar
mistekist að koma í veg fyrir að
sjúkdómurinn breiddist út um land-
ið, með þeim afleiðingum að 120.000
manns hafi veikst og 2.500 látist.
Karunakara tekur sterkt til
orða og staðhæfir að ófullnægjandi
viðbrögð við kólerufaraldrinum á
Haítí sé skammarlegur áfellisdómur
yfir því alþjóðlega hjálparstarfi sem
mótast hafi á síðustu 15 árum.
Ýmis sjálfstæð samtök hafi tek-
ið að sér hjálparstarf á afmörkuðum
svæðum án þess að hafa getu til að
uppfylla markmið um bætta heilsu-
gæslu og hreinlætisaðstöðu. Þá
benti hann á að nærri milljón heim-
ilislausra Haítíbúa standi frammi
fyrir neyðarástandi í heilbrigðis-
málum og því eigi þau rök ekki við
að hluti fjár til hjálparstarfs sé
eyrnamerktur framtíðarverkefnum.
Framtíðin Gleðin er ósvikin hjá þessum stúlkum í SOS-barnaþorpi á
Haítí. Fjöldi munaðarlausra barna hefur verið ættleiddur að undanförnu.
Ljósmynd/Hilary Atkins/SOS-barnaþorp
Það kveður við nokkuð annan
tón í skýrslu bandaríska Rauða
krossins um árangurinn af
hjálparstarfinu á Haítí.
Þannig segir á vefsíðu
bandaríska Rauða krossins í
Maine-ríki að fyrir fjárframlög
einstaklinga og fyrirtækja hafi
tekist að veita 217.000 manns
læknisaðstoð, 220.000 manns
fjárstyrki og lán þeim til
stuðnings, 317.000 manns
drykkjarvatn til daglegra nota
og 1,3 milljónum manna mat í
einn mánuð, svo eitthvað sé
nefnt.
Hin hliðin
á starfinu
VANDINN ER GÍFURLEGUR
Reuters
Neyð Margir eiga um sart að binda.