Morgunblaðið - 22.02.2011, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. FEBRÚAR 2011
FRÉTTASKÝRING
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
„Sjálfur tel ég að menn muni stilla
okkur upp við vegg og segja: Nú er
það komið í ljós að þið uppfyllið
ekki þessi skilyrði, og þá þurfið þið
að borga það sem upp á vantar,“
segir Lárus Blöndal, fulltrúi
stjórnarandstöðunnar í Icesave-
samninganefndinni síðustu. Lárus
reiknar ekki með því að Bretar og
Hollendingar höfði bótamál hér
heima, þótt það sé vissulega mögu-
leiki. Heldur muni niðurstaða
EFTA-dómstólsins og vísan í EES-
samninginn verða notuð til þess að
þrýsta á Íslendinga um greiðslu.
Komi Icesave-málið til kasta
EFTA-dómstólsins í Lúxemborg er
líklegt að tekist verði á um túlkun
réttarreglna sem stafa frá EES-
samningnum. Niðurstaða dómstóls-
ins yrði ráðgefandi og óbindandi.
Niðurstaða dómstólsins yrði þann-
ig öðru fremur vopn í pólitískum
ágreiningi landanna í millum og
staðan að því leyti óbreytt. Vilji
Bretar og Hollendingar hins vegar
höfða bótamál á hendur íslenska
ríkinu yrði það gert hér á landi.
EFTA-dómstóllinn líklegastur
Lárus segir málið í þeim farvegi
að líklegast sé að það komi til kasta
EFTA-dómstólsins, fari svo að lög-
um um ríkisábyrgð verði hafnað í
þjóðaratkvæðagreiðslu og ekki ná-
ist nýir samningar. Hvað frekari
samningaviðræður varðar kveðst
hann ekki hafa trú á að sá kostur
sé lengur fyrir hendi.
Þær raddir hafa heyrst í fjöl-
miðlum að mögulega gæti málið
komið til kasta annarra dómstóla,
til að mynda Alþjóðadómstólsins í
Haag. „Það sem liggur fyrir er að
þetta er á leið fyrir EFTA-dóm-
stólinn og ég tel allar líkur á að
málið fari þangað, verði samning-
arnir ekki samþykktir, hvort sem
menn reyna að beina því eitthvað
annað líka. Málið fer þá í þann far-
veg í framhaldi af áminningarbréf-
inu frá ESA,“ segir Lárus, og vísar
til bréfs Eftirlitsstofnunar EFTA
sem sent var íslenskum stjórnvöld-
um í fyrra.
Hófstilltari viðbrögð erlendis
Viðbrögðin við ákvörðun forset-
ans nú eru öllu hófstilltari en þau
voru í fyrra, í það minnsta hvað
Breta varðar. Fjármálaráðuneytið
verst allra fregna og heldur sig enn
við það að beðið sé nánari upplýs-
inga frá íslenskum stjórnvöldum
áður en afstaða verður tekin í mál-
inu. Breskir fjölmiðlar gera málinu
að sama skapi lítil skil, sérstaklega
ef litið er til fjölmiðlaumfjöllunar-
innar í fyrra, og í flestum tilvikum
skautað yfir staðreyndir málsins án
frekari bollalegginga eða greining-
ar.
Höfundum leiðarans Lex í við-
skiptadagblaðinu Financial Times
hefur verið Icesave-deilan hugleik-
in, og er málið gert að umfjöllunar-
efni í pistli í gær. Þar eru færð fyr-
ir því rök að hugsanlegt sé að
samningarnir verði samþykktir í
þjóðaratkvæðagreiðslu, þar sem
kjörin séu Íslendingum hagfelldari.
Hins vegar verði að horfa til þess
að eindregin niðurstaða kosning-
anna í fyrra hafi ekki leitt hörm-
ungar yfir landið, nema síður sé.
„Himinninn hrundi ekki yfir Ís-
lendinga þegar þeir neituðu að
greiða fyrir mistök bankamanna
sinna. Ef þeir gera það aftur gætu
aðrir farið að fá hugmyndir,“ segir
í niðurlagi leiðarans.
Hollendingar virðast öllu reiðari
en Bretar, í það minnsta ef marka
má forsíðu hollenska dagblaðsins
De Telegraaf, en þar er málinu
slegið upp á áberandi stað.
Þrýst á Íslendinga að greiða
 Lárus Blöndal segir niðurstöðu
EFTA-dómstólsins, komi málið til kasta
hans, verða notaða til að beita þrýstingi
Ekki borgunarmenn Hollenska dagblaðið De Telegraaf sló frétt af ákvörð-
un forseta Íslands um synjun Icesave-laganna upp á forsíðu í gær.
EFTA-dómstóllinn
» Líklegt er að niðurstaða
EFTA-dómstólsins verði fyrst
og fremst pólitískt vopn í Ice-
save-deilunni.
» Lárus Blöndal hæstarétt-
arlögmaður telur ólíklegt að
höfðað verði bótamál á hendur
íslenska ríkinu.
» Hann telur líklegast, verði
samningnum hafnað í þjóð-
aratkvæðagreiðslu, að málið
fari fyrir EFTA-dómstólinn.
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Í innanríkisráðuneytinu var í gær
rætt um hvernig staðið skyldi að
kynningu fyrir yfirvofandi kosningar
um Icesave-lögin. Engin endanleg
niðurstaða fékkst en málin munu
væntanlega skýrast betur eftir rík-
isstjórnarfund í dag.
Þegar forseti synjar lögum stað-
festingar ber innanríkisráðuneytið
ábyrgð á að kynna þá kosti sem kjós-
endur geta valið á milli, samkvæmt
lögum um framkvæmd þjóðarat-
kvæðagreiðslu, sem tóku gildi sl.
sumar. Ráðuneytið skal svo fljótt
sem auðið er og ekki síðar en viku
fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna
senda öllum heimilum í landinu sér-
prentun laganna og jafnframt vekja
athygli á að frumvarpið til laganna
og öll skjöl varðandi meðferð þess
séu aðgengileg á vef Alþingis.
Fyrir síðustu Icesave-kosningar
fól dómsmálaráðuneytið Lagastofn-
un Háskóla Íslands að semja kynn-
ingarefni vegna kosninganna. Stofn-
unin samdi bæði textann sem birtist í
bæklingi sem borinn var í öll hús og á
vefsvæðinu thjodaratkvaedi.is.
Innanríkisráðuneytið hafði í gær
ekki haft samband við Maríu Thejll,
forstöðumann Lagastofnunar, vegna
kosninganna. Síðast fékk stofnunin
tæpar þrjár vikur til verksins.
Kynnir ef það ákveður sjálft
Í þessu tilviki var það forseti Ís-
lands sem ákvað að vísa lögunum til
þjóðaratkvæðagreiðslu. Ákveði Al-
þingi hins vegar sjálft að boða til
þjóðaratkvæðagreiðslu er það hlut-
verk þingsins, en ekki innanríkis-
ráðuneytisins, að standa fyrir víð-
tækri kynningu á því málefni sem
borið er undir atkvæði. Í lögum um
þjóðaratkvæðagreiðslu á forsætis-
nefnd Alþingis að setja nánari reglur
um fyrirkomulag kynningar. Þær
reglur hafa ekki enn verið settar.
Öll heimili eiga að
fá Icesave-sérprent
 Í innanríkisráðuneytinu er byrjað að huga að kynningu
 Alþingi kynnir þegar það ákveður atkvæðagreiðslu
2008
6. október
Landsbankinn fellur.
11. október
Ritað undir skjal um sameiginlegan
skilning aðila þess efnis að Hollendingar
myndu veita íslenska tryggingarsjóðnum
lán til að greiða lágmarsktryggingu
20.887 evrur. Fljótlega komu upp deilur.
Bresk og hollensk yfirvöld litu svo á að
íslenska ríkið þyrfti að standa að baki
tryggingarsjóðnum vegna lágmarks-
trygginga en íslensk stjórnvöld töldu að
íslenska ríkinu bæri ekki að ábyrgjast
greiðslur ef þær færu fram úr því sem
tryggingarsjóðurinn gæti staðið undir.
2009
5. júní
Gengið frá samningum við Breta og
Hollendinga vegna Icesave-málsins eftir
rúmlega hálfs árs viðræður.
Ekki er nægur meirihluti fyrir
samningnum um ríkisábyrgðina og
Alþingi hefur málið til umfjöllunar allt
sumarið. Fjárlaganefnd vinnur í tíu vikur
að því að ná sátt um frumvarpið.
28. ágúst
Alþingi samþykkir frumvarp fjármála-
ráðherra um að ríkisábyrgð vegna
Icesave-skuldameð fyrirvörum um að
ríkisábyrgðin taki aðeins gildi ef Bretar og
Hollendingar sætta sig við við fyrirvarana.
Forseti Íslands staðfestir síðan lögin
með áritaðri tilvísun til fyrirvara Alþingis.
19. október
Fjármálaráðherra undirritar sérstakan
samþykktar- og viðaukasamning
Íslendinga, Breta og Hollendinga vegna
Icesave.
30. desember
Icesave-lagafrumvarpið samþykkt á
Alþingimeð 33 atkvæðum gegn 30.
2010
5. janúar
Forseti Íslands synjar Icesave-lögunum
staðfestingar.
15. febrúar
Fyrsti fundur nýrrar samninganefndar
Íslands, undir forystu Lee C. Buchheit
með fulltrúum breskra og hollenskra
stjórnvalda.
6. mars
Þjóðaratkvæðagreiðsla um Icesave-lögin.
Lögin eru felldmeð yfirgnæfandi mun.
9. desember
Samninganefnd Íslands kynnir nýja
Icesave-samninga.
2011
16. febrúar
Lög um nýju Icesave-samningana
samþykkt af Alþingi. 44 þingmenn sögðu
já, 16 sögðu nei og 3 sátu hjá.
20. febrúar
Forseti Íslands synjar lögunum
staðfestingar. Þjóðaratkvæðagreiðslu
þarf að halda innan tveggjamánaða.
Morgunblaðið/Kristinn
Kosið Kjörsókn í Icesave-kosningunum 6. mars 2010 var um 62% en alls
kusu 144.231, 2.599 sögðu já, 134.397 sögðu nei og 6.744 skiluðu auðu.
Endanlegur kostnaður vegna samninganefndar Íslands í Icesave-málinu,
þ.e. þeirrar sem var undir forystu Lee C. Buchheits, liggur ekki fyrir, sam-
kvæmt upplýsingum frá fjármálaráðuneytinu.
Aðrir sem sæti áttu í nefndinni voru Guðmundur Árnason, ráðuneyt-
isstjóri í fjármálaráðuneytinu, Einar Gunnarsson, ráðuneytisstjóri í utan-
ríkisráðuneytinu, og hæstaréttarlögmennirnir Jóhannes Karl Sveinsson
og Lárus Blöndal. Aðrir sem störfuðu með nefndinni voru Charles Willi-
ams, Andrew Speirs og Ari Winarto frá ráðgjafarþjónustunni Hawkpoint í
London, Nigel Ward frá lögmannsstofunni Ashurst í London, Kristján
Andri Stefánsson lögfræðingur, sendiherra í utanríkisþjónustunni, og
Hrafn Steinarsson, hagfræðingur í efnahags- og viðskiptaráðuneytinu.
Fleiri íslenskir embættismenn unnu að afmörkuðum þáttum. Þá starfaði
á tímabili með nefndinni sem sérstakur ráðgjafi Don Johnston, fyrrver-
andi aðalframkvæmdastjóri OECD.
Kostnaður liggur ekki fyrir
SAMNINGANEFND UNDIR FORYSTU LEE C. BUCHHEIT