Líf og list - 01.03.1951, Page 5

neskjulegt og óvandað mál. E£ rækt við tunguna
væri gerð að íþrótt og metnaðarmáli, eru jafnvel
nér í Reykjavík nógir kostir að læra ágæta íslenzku
— meðal annars mcð því að lesa blöðm minna og
annað meira!
Haldið þér að hámenntaráð gœti bœtt úr þessu?
— Ég he£i yfirleitt ekki mikla trii á því, að
slíkt vandamál verði leyst, ef almenmngur finn-
ur ekki hjá scr þörf á að bæta sjálfur úr því, sem
aflaga fer. —
En svo við hverfnm aftur að íslenzkum há-
skólastúdentum, finnst yður þá menntunarkost-
ir þeirra vera þeim nœgilcgir til langframa?
— Háskólinn hcfir alltaf, eftir því sem fjár-
ráð hafa verið til, reynt að stuðla að utanförum
kandídata, að loknu námi hér. Og vitanlega er
slíkt æskilegt og jafnvel nauðsynlegt. En annars
fæ ég ekki skdið, að stúdent, sem notar vel náms-
ár sín hér, geti ekki haldið áfram að afla sér góðr-
ar almennrar menntunar. Ef cg ætti að nefna ytn
skilyrði, sem mér finnst vanta hér sérstaklega,
kemur mér einkum tvennt í hug. Annað er vcl
valið stúdentabókasafn, sem væntanlega kemur,
þegar stúdentar eignast félagsheinnli. Hitt er
bókaverzlun, þar sem alltaf væri gott úrval er-
lendra bóka og fljót afgreiðsla bókapantana. Það
ástand, sem hér hefir verið í þessum efnum síð-
ustu árin, er þjóðinm bæði til skammar og skaða.
En getur það ekki verið kennurum og skólum,
og ekki sízt háskólanum að kenna, að unga fólk-
ið fái of litla örvun til almennrar og aðlþjóðlegr-
ar menntunar?
— Um þetta get ég sagt það eitt, að svona
niega stúdentar að minnsta kosti ckki hugsa.
Menntun byrjar þar, scm kennsla hættir og ein-
staklingurinn tekur við. Hún verður alltaf sjálf-
nienntun. Danskur háskólakennan var fynr rúm-
um tuttugu árum að kvarta yfir því við mig, að
stúdentar væru sífellt að verða óþroskaðn, fram-
takslausari og meira ósjálfbjarga. Ég gekk fram
af honum með því að svara, að þetta væri vegna
þess, hvað menntaskólakennslan í Danmörku væri
orðm góð. Ollu gamni fylgir nokkur alvara. $und-
kennan getur kennt sundtökin. En enginn lær-
ír að synda, fyrr en hann fleygir frá sér kútnum
og beitir sínum eigin öngum. Eftir því sem meira
af ábyrgðmni er lögð á kcnnarana, verða þeir betri,
en nemendurmr lakari. Gamli latínuskólinn var
framar öllu yfirheyrsluskóli. Það skipti ckki
miklu, hvort maður sat þar í tímum eða las uppi
í sveit. Þegar við bekkjarbræðurnir tókum stúd-
cntspróf 1906, vorum við ellefu utan skóla, að-
eins þrír höfðu setið í skólanum síðasta veturinn.
Þctta var minn bezti undirbúmngur undir há-
skólanámið í Höfn, sem heita mátti algjörlega
sjálfsnám. Þar var á þeim tímum furðu lítið sam-
band mdli kennslu og þess, sem heimtað var við
, — alveg ólíkt því, sem er hér í háskólan-
um. —
En finnst yður ekki, að kennarar geti samt gert
mikið til þess að hvetja nemendur sína og leið-
heina þeim til þess að víkka sjóndeildarhring sinri
fyrir utan námið, ef ekki i kennslustundum, þá
í persónulegri viðkynningu?
— Vafalaust gera margir þetta, og þeir geta
sjálfir haft mikið upp úr því, — stúdentarnir ef
td vdl líka. En sálarhedl ungs manns er framar
öllu komin undir þroskalöngun hans sjálfs og því
að treysta á sjálfan sig og einskis annars hjálp td
þess að fullnægja henm.
En er ekki hœtt við, að samhand kennara og
nemenda verði kalt með þessu móti?
*■ 9
— Þó svo væri! Eitt er víst, að þegar við lít-
um aftur td þeirra kennara, sem við höfum haft,
metum við þá mest, sem kröfuharðastir voru.
Lífið cr hart. Gott fyrir unga menn að vita það
í tíma.
LÍF og LIST
5