Líf og list - 01.03.1951, Blaðsíða 20

BOKMENNTIR
Þrjár nýjar
Maríns Ólafsson:
HOLTAGRÖÐUR.
Krrstinn Pétursson:
SÓLGULL í SKÝJUM.
Sverrir Haraldsson:
VIÐ BAKDYRNAR.
Ofannefndar þrjár ljóðabækur, sem
út komu undir lok síðastliðins árs, hafa
verið sendar LÍFI OG LIST og vcrður
hér stuttlega minnzt.
Mar'ms Ólafsson er elztur þessara
þriggja skáldbræðra og hefur áður gcfið
út eina bók, Virí hafið (1940). Sjálfsagt
hefði hann gjarna viljað taka undir með
Jóni prófessor, scm debúteraði ári fyrr,
að sig hefði aldrei um skáldnafn dreymt;
en margar vængfráar stökur M. Ó.
höfðu þá lcngi flogið landshorna milli.
Nú sýndi hann alþjóð, að hann gat
fleira ort vel en fcrskeytlur. Fyrir þrjár
sakir vakti frumsmíð M. Ó. frekast
athygli: góðlátlega kýmni (sem þó
stundum gat orðið hvöss ádcila), átt-
hagatryggð (scm birtist í kvæðum
tengdum bernskuminningum úr sjávar-
þorpi) og þýðingar (sem gáfu skáldinu
góðan byr undir vængi).
Þessi nýja' bók M. Ó. er með sömu
megineinkcnnum og hin fyrri. Við
skáldfrægð sína bætir hann ckki, að
séð verði án nákvænts samanburðar, cn
heldur allvel í horfi. Enn sem fyrr cru
í bók hans cinkar fallcg ljóð, scm minna
á það óbrotna og fátæklega, en þó fagra
mannlíf, sem lifað var í íslenzku sjáv-
arþorpi á fyrsta fjórðungi þessarar ald-
ar. Trúlegt er, að ljóðpcrlurnar litlu,
Haust, Frátök og Gœftir snerti hlýjan
ljóðabækur
......................^
streng í brjóstum þcirra, er slitið hafa
barnsskóm sínum í fjörusandi og orðnir
eru nógu gamlir til þess að muna scin-
ustu daga árabátaútgerðarinnar — cigi
síður cn systur þeirra í fyrri bók höf-
undar. Verður þessi upptalning að
nægja, þótt fleiri kvæði séu í bókinni
að sínu leytj eins góð; tilvitnanir vcrða
og að víkja sakir rúmlcysis í ritinu.
Holtagróður Maríusar Ólafssonar er
ekki hávaxinn, cn kjarngóður og ilm-
ljúfur. Að vísu brcgður þar fyrir innan
urn nokkru ógresi, svo sem braglýtum,
fljótfærnislegu orðavali og öðru nosturs-
leysi um formfágun. (Þess konar lit-
brigði tíðkast mjög um vora daga í
/slcnzkum kveðskap og auka að sjálf-
sögðu á fjölbreytnina, en óncitanlega
spilla þau oft að sarna skapi fagurræn-
um hcildarsvip ljóða, sent annars gætu
heitið dýrlegur skáldskapur.)
Ekki verður M. Ö. sagt hér fyrir um
vinnubrögð í ljóðagerð sinni framvegis.
En væntanlega fyrtist hann ckki við,
þótt sú ósk sé hér fram borin að lok-
um, að hann helgi skáldskapargáfu sína
því hlutverki um sinn að geyma í góðri
mmningu það óbrotna, fátæklega, cn þó
fagra mannlíf, scm lifað var í íslcnzku
sjávarþorpt (hér nánar til tekið á Eyrar-
bakka) í bcrnsku hans og fram á mann-
dómsár — en nú cr liðið. Hér er um
að ræða merkilcgt, ólcyst viðfangsefni,
scm skáldi með hjartalagi M. Ó. ætti
að vera hugljúft. Á hvíldarstundum frá
því vcrki mætti hann svo gjarna draga
aúrasálir og óhcilindamenn og aðra slíka
sundur og saman í háði — og glíma við
Byron Bretatröll.
*
Kristinn Pétursson gaf út fyrstu Ijóða-
bók sína, Suður með sjó, árið I942,
Nokkur næstu árin á undan höfðu birzt
eftir hann ljóð í blöðum og tímaritum
og hann þótt gott skáldefni. Svo kotn
bókin nýnefnda, og segir ekki incira
af hcnni hér, sérstaklega.
En nú hefur K. P. sent frá sér nyja
bók sunnan mcð sjó — eftir átta ar.
Því miður er þess ekki kostur hér að
bera nákvæmlega saman þessar tvær
bækur höfundar, cn ákaflega er hætt
við, að slíkur samanburður mundi renna
styrkum stoðum undir þá skoðun und-
irritaðs, að skáldinu hafi farið grátlega
lítið fram, svo að ckki sé stcrkara að
orði kveðið. Sá, scm læsi þessa nýju bok
K. P. og vissi ckkert um hina, mundi
að sjálfsögðu fara mjúkum höndum utn
annmarka hennar, en lofa guð og höf-
undinn fyrir það, sem þcir hefðu her t
samciningu bezt gcrt. Og von um gott
og vaxandi skáld mundi hlýja honutn
um hjartarætur. En — hinn, scm er nieð
báðar bækur hans fyrir framan sig, verð-
ur að sæta því lciðinlega hlutskipti að
vera í senn hissa og hryggur.
Mcðal hinna 30 Ijóða bókarinnar nýju
eru að vísu nokkur, sem ýmist munu
standa lítið cða ckkcrt að baki þeitn,
sem skáldið hefur bczt ort áður. En
miklu cru þau flciri (scm og í frutn-
smíð höfundar), scm kalla má undarlcga
barnalegan leik að innantómum orð-
um, er sum hver a. m. k. mundu raun-
ar gcta komið að góðum notum — °S
fengið fyllingu! — í lýriskunt „alvöru-
ljóðum“.
Beztu kvæði K. P. bera því órækt
vitni, að hann er gæddur góðri skáld-
gáfu og á lctt mcð að yrkja. Því vekui
það grcmju að hann skuli eftir átta ara
hlé scnda frá sér ckki betri bók. Og það
er sem mann langi til að spyrja (eins
20
LÍF og LIST