Nýtt útvarpsblað - 17.10.1948, Blaðsíða 12
fær að breidd. Munnmæli segja að þennan
veg hafi bóndi á Egilsstöðum gert fyrir dæt-
ur sínar til þess að ganga eftir til Refsstaða-
kirkju, og a£ þeim sökum hefur þessi braut
verið kölluð jómfrúbraut enn í dag. En hún
er það kannske í öðrum skilningi, því ef til
vill er þetta fyrsti upphlaðni vegur í land-
inu. Munnmælin herma þetta rétt og fleiri
munnmæli eru til um Jóhann þýzka. T. d.
á plógur Kans að hafa lcngi vcrið til á Eg-
ilsstöðum, eftir nýjum þjóðsögum, því það
halda menn að pfógurinn, sem var snúru-
staur á Bálkastöðum í Heiöahamri Gunnars
Gunnarssonar, sé einmitt plógur Jóhanns
þýzka! En það fullyrði ég, að engir gripir
voru til í mínum uppvexti, er gætu verið
eftir Jóhann þýzka, nema ef vera skyldi ax-
arblað mikið, sem ómögulegt var að týna,
og var til einskis nýtt. Mig minnir, að ég
henda því að síðustu í húsgrunninn á Egils-
stöðum 1916. Var það mikið axarskaft —
eða blað! — En þá vissi ég ekkert um Jó-
hann þýzka.
Jóhann þýzki er geysimikill ættfaðir í
landinu. Eftir hann hjó á Egilsstöðum Sess-
elja dóttir hans, og var giít Jóni Sigfússyni
prests í Hofteigi Tómassonar hins kynsæla.
Hafa þau hjón fluttst frá Egilsstöðum að
Breiðuvíkurstekk við Reyðarfjörð, og þar
er Sesselja 1703, en Jón þá dáinn. Ingibjörg
dóttir þeirra er þá 13 ára gömul. Og Jakob
heitir sonur þeinra. Mið-Múlasýsluverzlun-
in var þá í Breiðuvík og einmitt við stekk-
inn. Heíur Jón líklega fluttst þangað á veg-
um verzlunarinnar. Gæti Jóhann þýzki ef
til vill hafa verið eitthvað riðin við verzlun-
ina á Vopnafirði, og ]ón síðan eftir hann
þar, unz hann flyttst til Breiðavíkur verzl-
unar. Ingibjörg giftist síðar Jens Wíum,
sýslumanni og var móðir Hansar sýslu-
manns. En Jens Wíum kom til íslands á
vegum Breiðavíkurverzlunar. Er fjölmenn
Sr. Gísli Brynjólfsson
prestur að Kirkjubæjarklaustri, mun á
laugardaginn, fyrsta vetrardag, flytja „Hug-
leiðingar um missirisskiptin".
*
Jón Helgason,
blaðam., talar um daginn og veginn á
mánudaginn kr. 20,45.
og merkilcg ætt frá þeim Jens og Ingi-
björgu komin.
Jóhanns nafnið er fánel'nt í landinu 1703
og við lauslegt yfirlit finn ég það ekki á
Austurlandi. Nú heita svo margir menn.
Þennan stutta útdrátt úr Egilsstaðasögu
hef ég gert til þess að vekja athygli á menj-
um eftir Jóhann þýzka á Egilsstöðum, sem
eigi má láta undir höfuð leggjast að rann-
saka, því búnaðarsaga íslands á þarna all-
merkilegan þátt, sem eigi hefur verið
skráður.
Benedikt Gíslason
frá Hofteigi.
NÝTT ÚTVARPSBLAÐ
12