Eining - 01.10.1947, Blaðsíða 11

Ævmtýri Collins
drykkjumannahælum, segja sumir.
Þetta lag raula sérstaklega blöð and-
stæðinganna. Slíkt er blessunarríkt góð-
verk, segja þau. Gerið allt, sem þið getið
í þeim efnum. Nei, ríkið, sem selur á-
fengið og fleytir rjómann af hagnaðin-
um, verður einnig að hirða úrganginn.
Honum, sem eyðileggur, ber að endur-
reisa, en velta ekki þeim vanda yfir á
okkur getulitla bindindismenn. Slíkt er
ekki æðsta skylda okkar, en okkur hætt-
ir til að grípa í skakka endann. Við
skulum snúa okkur að börnunum og
stuðla af fremsta megni að því, að úr-
gangurinn verði sem minnstur. Ríkið
sem græddi yfir 340 milljónir kr. síðast
liðið ár, verður sannarlega að annast
þá, sem áfengissalan eyðileggur, en
börnin, við megum ekki gleyma börn-
unum. Engir þjást meira í okkar 20,000
drykkjumannaheimilum en vesalings
saklausu börnin. Hlutskipti konunnar
er auðvitað líka aumt, en stundum er
hún einnig þátttakandi í ósómanum.
Nóg er af slíku nú á dögum, og svo verð-
ur hver og einn að uppskera samkvæmt
því, er hann sáir.
Ekkert finnst mér átakanlegra í sam-
bandi við þetta böl, en að vita þessi
70,000 saklausra barna í drykkjumanna-
fjölskyldum. Okkar fyrsta og æðsta
skylda er að sinna börnunum, en þetta
höfum við vanrækt um of ...
Ég vil ljúka máli mínu með orðum
skáldsins:
„Sér þú ei í auga smáu
eins og perlu glitra tár,
litlu börnin svöng og svikin,
sorg og neyð og drykkjufár.
Réttu nú fram hönd að hjálpa,
hugga, flytja líknarorð,
hrífa barnið burt frá valdi
böls, er fremur sálarmorð“.
Vanræksla gagnvart börnunum er
stærsta synd þjóðarinnar, en áfengis-
salan er stærsta skömm hennar.
Vitnisburður kennarans
Reyndur og góður kennari skrifar:
„Foreldrum þykir yfirleitt vænt um
þessa stúkustarfsemi, en gera allt of
lítið til að styðja hana og styrkja í
framkvæmdinni, eiga líka að sumu leyti
óhæga aðstöðu, því að margir reykja
eða nota tóbak á annan hátt, einkum
er áberandi, hve margar mæður eru nú
farnar að reykja, miðað við það, sem
áður var. Geta má nærri, hvernig slík-
um mæðrum muni ganga að halda börn-
um sínum frá tóbaksneyzlu, eða hversu
kröftug mótmæli þeirra muni verða í
eyrum barnanna, þegar þær sjálfar eru
með vindlinginn milli fingranna".
Prestaskóli Islands 100 ára
Hátíðahalds 100 ára afmælis presta-
skóla íslands, 2. október s. 1., verður
nánar getið í næsta blaði.
II.
Framferði mitt kom fyrirtæki okkar
bræðranna í algert öngþveiti og leiddi
til þess að bróðir minn skrifaði föður
okkar heldur ófagra lýsingu á því, hví-
líkur vandræðagepill ég væri. Bréfið
hafði þau áhrif, að pabbi kom litlu síðar
og hafði mig á brott með sér heim. Ekki
lagði hann þó árar í bát með að koma
mér á fastan kjöl í lífinu. Réði hann
mig til skipasmiðs í Leith til náms í
iðn hans um þriggja vetra tíma.
Áður en fyrsta árið var liðið, hljóp
þó sú snurða á þráðinn, að húsbóndi
minn varð gjaldþrota. Var ég þá vega-
laus og í vafa um, hvað ég skyldi helzt
taka mér fyrir hendur. Hugur minn
stefndi þó helzt að sjónum, en gæti mér
ekki hlotnazt þar annað en rétt og slétt
sjómannsstaða, þá var ég ráðinn í því
að ganga sem sjálfboðaliði í herinn.
Meðan þetta var á döfinni, komst
franskur liðsforingi í náinn kunnings-
skap við mig og foreldra mína. Hann
var stríðsfangi og hafði verið látinn
laus gegn drengskaparloforði. Einatt
ympraði hann á því við mig, að svo
framarlega sem ég kæmi með honum
til Frakklands, þá skyldi hann útvega
mér stöðu þar. Foreldrar mínir voru
þessa fýsandi og sögðu, að hyrfi ég að
þessu ráði, skyldu þau láta mér farar-
efni í té. Ég tók boðinu í júlílok 1815
og gerðu foreldrar mínir mig svo vel
úr garði, sem þau gátu.
Við stigum á skipsfjöl í Leith, en af
henni í Antwerpen og héldum þaðan
áfram för okkar til Frakklands land-
leiðina. Á orustuvöllinn við Waterloo
komum við 6. ágúst, sjö vikum eftir
orustuna, sem kennd er við þann stað,
hámark hernaðarsögu hins fræga hers-
höfðingja Wellingtons. Verndari minn,
herra Costello, sýndi mér alla mark-
verðustu staði Niðurlanda, en peninga-
ráð hans voru lítil, eða svo lét hann að
minnsta kosti og því féll það í hlut
minn að greiða allan kostnað, sem leiddi
af för okkar. Félagi minn lofaði þó að
endurgreiða mér hann, auk stöðunnar
góðu, sem í vændum var.
Costello sýndi mér marga staði, sem
hann sagði, að hefðu verið heimkynni
hinna efnuðu ættingja sinna fyrir ófrið-
inn, en sá þeirra, sem hann byggði allt
traust sitt á, sagði hann, að ætti heima
í Chatterrault.
Hinn litli peningaforði minn var nú
um það bil á þrotum, svo að ég var jafn-
vel farinn að koma sumu af fatnaði mín-
um í verð. Costello bað mig þó ekki að
kvíða neinu, því að ég skyldi fá allt,
sem hugur minn girntist, þegar til
Chatterrault kæmi, en þá áttum við ó-
farna 240 mílna vegarlengd þangað.
Skór mínir voru þá orðnir gatslitnir og
hugur minn beygður af vonbrigðum.
Um síðir náðum við þó hinu lang-
þráða takmarki okkar, Chatterrault, og
voru kröggur okkar þá orðnar svo mikl-
ar, að við höfðum ekki efni á því að
verða okkur úti um sæmilegt herbergi
á gististað til að hýrast í fyrstu nótt
okkar í borginni. Flet það, sem við sváf-
um í um nóttina varð ég að greiða fyrir
með skyrtu af sjálfum mér.
Costello fór snemma á fætur morg-
uninn eftir, en sagði mér að lúra ofur-
lítið lengur, því að nú værum við komn-
ir heim. Hann sagðist ætla að fara og
finna ættingja sína að máli, en síðan
kæmi hann og sækti mig.
Dagurinn þokaðist áfram, en ekki
kom Costello. Þá fór mig að gruna
margt og hypjaði mig á fætur og tók
að rölta um borgina og spyrjast fyrir
um félaga minn, en enginn kannaðist
við hann, eða yfirleitt nokkurn með
nafni hans þar í borginni. Hinsvegar
sagði lögregluþjónn mér, að hann hefði
séð mann, sem bar heim við lýsingu
mína á Costello feta út úr borginni fullri
klukkustund eftir að hann yfirgaf mig.
Hinn kaldrifjaði svikahrappur leynd-
ist þannig á brott frá mér peningalaus-
um og allslausum í ókunnu landi.
Hafi ég verið vonsvikinn og mæddur,
þá var ég það sýnu meir nú. Ég vissi
ekki, hvað ég átti af mér að gera, hafði
ekki bragðað mat daglangt og hafði auk
heldur ekki efni á því að kaupa mér
matarbita eða gistingu. í frönsku
kunni ég aðeins fá orð og þau þó lítt.
Á köldum rigningardegi í októberlok
labbaði ég frá Chatterrault til St. Denis
einmana og allslaus. Já, svo gersnauður,
að ég gat ekki losað mig við eina spjör
til kaupa á einum matsverð, auk heldur
meira. Það bætti ekki úr skák, að nú
fór að nótt og ekki var annað sýnna,
en að ég yrði að eyða henni undir ber-
um himni.
Á þessu raunarangli mínu bar mig að
krossgötum, sem á stóðu karl og kona og
hjöluðu saman í óðaönn á ensku. Við það
lifnaði vonin hjá mér á nýjan leik. Ég
nam þarna staðar og gaf mig á tal við
karlmanninn og spurði hann til vegar
til St. Denis. Hann leysti fúslega úr því
og gaf mér fimm franka og sagði mér,
hvar ég skyldi beiðast gistingar yfir
nóttina. Kvaðst hann ætla að hitta mig
þar og sjá betur ráð fyrir mér. Ég not-
færði mér þetta að sjálfsögðu og fann
gistihúsið sem mér var vísað á. Eftir
að ég hafði satt hungur mitt með því,
sem á borð var borið, fékk ég mér vín-
tár mér til hressingar og reykti eina