Eining - 01.06.1957, Blaðsíða 7

EINING
7
Draumar
Svo heitir mjög snotur, lítil ljóðabók,
sem Einingu hefur borizt. Höfundurinn
er Maríus Ólafsson, kaupmaður. Tvær
ljóðabækur hafa komið út eftir hann
áður, Við hafið (1940) og Holtagróð-
ur (1950).
Maríus er frá Eyrarbakka, eins og
ýmsir aðrir þjóðkunnir ágætismenn, og
þótt Eyrarbakki standi lágt, þá er hann
umgirtur mikilfenglegri útsýn, voldugri
til áhrifa, ekki sízt á huga barna og
æskumanna. A aðra hönd er búsældar-
leg og fangmjúk víðáttan og þar rís í
fjarsýn ein hin tignasta og fegursta
fjallasýn, sem getur að líta á landi hér
og þótt víðar sé farið. Á hina hönd er
svo hafið, stundum spegilslétt, sólmerl-
að, breitt og blikandi, en stundum ógn-
þrungið og hamslaust. Þá rís hár og
hvítfyssandi ölduskaflinn með fram allri
ströndinni við bæjarvegg Eyrarbakka.
Á slíkum stað ættu að geta alizt upp
bæði tónskáld, ljóðskáld og aðrir lista-
menn. Nöfnin á ljóðabókum Maríusar
Olafssonar: Við hafið, Holtagróður og
Draumar, eru því mjög eðlileg.
Engan þreytir Maríus með mælgi í
ljóðum sínum. Ljóðin í þessari nýju bók
hans, Draumar, eru fremur stutt og
hnytmiðuð. Bókin er aðeins um 60 blað-
síður og á sumum þeirra eru aðeins 4
eða 8 ljóðlínur. Það liggur við, að mér
sé stundum dálítið uppsigað á slíkt ör-
læti á pappír, en svo góðar geta fjórar
ljóÖlínur auðvitað verið, að þær eigi
skilið bjarta og rúmgóða umgjörð. Ein
ferskeytla Maríusar, sér á blaði er þessi:
Húmi andar haustið kalt,
hverfur skýjaborgin.
Götu dauðans gengur allt,
gleðin jafnt og sorgin.
Önnur:
Ævin líður, árin hverfa í aldadjúpið.
Öldur falla og öldur rísa,
yfir hafið stjörnur lýsa.
Og þriðja:
Eins og fræ, sem ljóssins Ieitar,
lifir innst í mannsins hjarta,
trú á vorið, vorið bjarta,
vökvuð tárum grafarreitar.
I snotru, litlu ljóði um Jón Aðils,
sagnfræðing, er eitt stefið á þessa leið:
Sagan, lífið, land og þjóð,
liðinna alda hjartablóð,
boðskap þinn, hið bjarta mál,
brenndi inn í þjóðarsál.
Eitt veigamesta ljóðið í bókinni er
Aldarafmæli barnaskólans á Eyrar-
bakka. Síðasta stefið er á þessa leið:
Mannsins þrá að skilja og skýra,
skapa og fegra líf á jörð,
bendir fram sem bjartur draumur,
boðar þjóðum sáttargjörð.
Boðar frelsi og bróðurvilja,
boðar einlægt friðarmál.
Vaki skólans æsku yfir
andi Guðs í mannsins sál.
Óþarft er að birta í Einingu fleiri sýn-
ishorn af ljóðum Maríusar. Blaðið hef-
ur birt áður ljóð eftir hann, og margir
kaupendur blaðsins syngja oft á fundum
sínum ljóð hans.
Ekki leikur Maríus neinar atómald-
arljóðabrellur. Hann heldur í heiðri og
hreinu þjóðarinnar geðþekka ljóðaformi.
Má meta mikils við hvern ljóðasmið og
hagyrðing slíka þjóðrækni, sem forðar
þeim frá glapstigum ræktarleysisins.
Einnig í þessum efnum krefst nútíminn
ofurlítillar festu og manndóms. Á það
skortir ekkert hjá Maríusi Ólafssyni.
P. S.
FossbúSnn
lieitir skólablað Skógaskóla. Pað er fjölrit-
að og flytur ýmislegt til fróðleiks og
skemmtunar, bæði eftir nemendur og skóla-
stjóra, einnig skýrslu skólans. Skólastjór-
inn, Jón R. Hjálmarsson, á þar eftirfarandi
grein, er heitir:
Til íhugunar.
íslenzkt æskufólk verður þegar á unga
aldri að taka afstöðu til ýmissa vanda-
mála, er á vegi þess verða.
Eitt þessara vandamála er tóbaks- og
áfengisnautnin. Neyzla þessara eitur-
lyfja hefur færzt allmjög í vöxt með
þjóðinni hin síðari ár og nokkuð er áber-
andi, að fólk byrji nú yngra að venja
sig á notkun þeirra en áður tíðkaðist.
Nú er vitað mál, að eiturefnin eru marg-
falt skaðlegri fyrir þá, sem ekki hafa
tekið út fullan þroska, heldur en full-
orðið fólk. Ekki skal áfengis- og tóbaks-
neyzlu bót mælt hjá neinum, en sérstak-
lega varað við henni hjá þeim, sem eru
að vaxa andlega og Iíkamlega.
Það er margt, sem ungt fólk í þessu
landi verður að tileinka sér, áður en það
verður fullkomlega hlutgengt til hinna
margvíslegu starfa í þjóðfélaginu. Eftir
því sem starfsgreinunum fjölgar og
tæknin færist inn í atvinnulífið, gerast
störfin vandasamari og krefjast meira
öryggis og nákvæmni. Þorri æskumanna
ver nú þroskaárunum til margvíslegs
skólanáms og undirbúnings undir ævi-
starfið. En sorglegt er til að vita, að
nokkur hluti þessa fólks skuli stórlega
draga úr hæfileikum sínum og þroska
og spilla heilsu sinni með neyzlu eitur-
efna á þeim árum, sem þýðingarmest
eru til að búa í haginn fyrir framtíðina.
Hver er sá ungur piltur eða ung
stúlka, sem ekki kýs að eiga fagra og
gæfuríka framtíð? Hver vill ekki heldur
reisa musteri lífs síns á bjargi en sandi?
Enginn! En þá er líka heppilegast að
láta tóbak og áfengi eiga sig, meðan
æskan varir. Ef svo tekst til, er senni-
legt að komast megi hjá þessum óvana
allt lífið. Fátt er svo fagurt og göfgandi
sem bindindisheit gefið í æsku og hald-
ið og varðveitt fram á ævikvöld.
Annað vandamál, sem nú mætir upp-
vaxandi kynslóð, er bókakostur sá, sem
helzt er haldið að henni til aflestrar. Á
bókamarkaðinum hin síðustu ár hefur
kyngt niður ókjörum af lélegum tíma-
ritum, þar sem helzt eru á borð bornar
frásagnir af hinum viðbjóðslegustu
glæpum og myrkraverkum. Með því að
stjórnarvöld taka ekki í taumana og
sporna við útbreiðslu rita þessara, má
búast við, að ósómi þessi hafi víðtæk
áhrif til að spilla hugarfari og siðferðis-
vitund lesendanna.
Vissulega er útgáfa þessara sorprita
langt neðan virðingar fornrar og mikill-
ar menningarþjóðar, sem Islendingar
eru. En í skjóli afskiptaleysis fá fjár-
plógsmenn að græða á þessum sora, er
ekki einungis skemmir bókmennta-
smekk, heldur og dregur úr almennu
siðgæði.
Hér er verkefni fyrir heilbrigða og
menntaða æsku landsins að glíma við.
Hinar sönnu og góðu bókmenntir, sem
við erum auðug af, hafa betra að bjóða
en hismi sorpritanna. Vandi æskunnar
er í því fólginn að skilja hismið frá kjarn-
anum. Ef henni tekst það, þá munu
sorpritin brátt liggja ólesin og grotna
niður.
Hér er um að ræða að vernda íslenzk-
an menningararf og færa hann skíran
til komandi kynslóða. Hver vill ekki
leggja sitt af mörkum til að svo megi
verða?
Jón R. Hjálmarsson.
Frá Fœreyjum
íbúar Færeyja eru 31,000. Af þeim eru
5000 í Þórshöfn. í eyjunum eru 9 góðtempl-
arastúkur og í þeim 1200 félagar, auk þess
ungmennastúka í Þórshöfn. Eyjarnar hafa
og sína eigin stórstúku. Auk þessa eru svo
ýms önnur samtök bindindismanna, t. d.
Blái krossinn með 1000 félaga, og önnur er
hafa 300 eða færri félaga. Blað bindindis-
manna í Færeyjum heitir Gladustrok, og fær
Eining það í skiptum. Blaðið sendir út 1200
eintök og gerir okkur hér á landi minnkun,
þar sem við erum minnst fimm sinnum
fleiri en Færeyingar og bindindismenn hér
margir í landinu, en upplag Einingar inn-
an við 2000, en er þó miklu efnismeira og
fjölbreyttara blað. Ef til vill semur ekki
öllum bindindismönnum við Einingu, þótt
margir sæmdarmenn landsins gefi henni
góðan vitnisburð, en undanförnum bindind-
isblöðum hefur ekki vegnað betur. Sennilega
erum við íslendingar illa samtaka á þessu
sviði eins og mörgum öðrum.