Eining - 01.06.1957, Blaðsíða 9

EINING
9
Konti hiirn vekjandi líisandi
frá Guði
ofandi er aflraunamaðurinn kraftajötuninn ekki af-
kastameiri en hvítvoðungurinn í vöggunni. Mesti
hugvitsmaður heimsins sofandi, er ekki vitrari
en þorskurinn í sjónum, nema síður sé.
Gáfuð og vel ættuð þjóð, er góð lífskjör hef-
ur leikið svo, að fjöldi barna hennar verða latir
og sérgóðir nautnaseggir, og andvaralausir léttúðargosar, er
ekki betur á vegi stödd en þjóð, sem á marga heimskingja,
er verða að heyja lífsbaráttu við hörð og óblíð kjör.
Skrælnuð beinahrúga er ömurleg sjón, engu síður þótt þar
séu bein mestu snillinga, andans manna, gáfnaljósa, lærdóms-
og hugvitsmanna heimsins. Ekkert nema hinn eilífi sköpun-
armáttur lífsins getur vakið neitt upp frá dauðum, ekki einu
sinni blundandi sáðkorn í jörðu.
Spámaðurinn horfði yfir dalinn, ,,en hann var fullur af
beinum . . . Þau voru mjög skinin“. Og drottinn sagði við
spámanninn: „Manns son, hvort munu bein þessi lifna við
aftur? Ég svaraði (spámaðurinn): Drottinn Jahve, þú veizt
það! Þá sagði hann við mig: Tala þú af guðmóði yfir bein-
um þessum og seg við þau: Þér skinin bein, heyrið orð drott-
ins! Svo segir drottinn við þessi bein: Sjá, ég læt lífsanda í
yður koma, og þér skuluð lifna við. Og ég set sinar á yður,
og þér skuluð lifna við, og þér skuluð viðurkenna, að ég er
drottinn. Þá talaði ég af guðmóði, eins og mér var boðið. Og
er eg mælti af guðmóði, kom þytur og skrjáf heyrðist, og
beinin færðust saman, hvert að öðru. Og ég sá, hversu
sinar komu á beinin og hold óx á og hörund drógst þar yfir,
en enginn lífsandi var í þeim. Þá sagði hann við mig: Mæl
þú í guðmóði til lífsandans, mæl þú í guðmóði, manns-son,
og seg við lífsandann: Svo segir Drottinn Jahve: Kom þú,
lífsandi, úr áttunum fjórum og anda á þenna val, að þeir megi
lifna. Ég talaði nú í guðmóði, eins og hann hafði skipað mér,
kom þá lífsandi í þá, svo að þeir lifnuðu við og risu á fætur,
var það allmikill fjöldi“.
Hœttan mesta
Spámenn og skáld eru stundum kraftaskáld og mæla af
guðmóði. Mál þeirra vekur og lífgar og boðskapur
þeirra verður ódauðlegur. A þessari öld efnis-
hyggju og mannadýrkunar, yrkja mörg skáld að-
eins sér til frægðgar, en ekki þjóð sinni né heimi til lífs og
bjargar. Verk þeirra eru launuð af þjóðum, sem sýktar eru
af efnishyggju. Þar eru launþegi og launveitandi á sama hæð-
arstigi, og gerast því engin undur, engin máttarverk. Skrælnuð
beinin klæðast ekki á ný sinum, holdi, blóði og húð, og sízt
af öllu vekur þar lífsandinn af svefni, andvaraleysi og dauða.
,,De lade ligger længe, helst i varme senge“, segir danskt
kjarnyrði. Já, hægindin gera menn fremur værukæra en hin
óblíðu kjör. íslandi er nú meiri hætta búin af dansinum í kring-
um gullkálf þann, er reis á stalli í eyðimörku styrjaldarmenn-
ingarinnar, heldur en af hafís, eldgosum og þrengingum
hallærisáranna. Kjarni þjóðarinnar hélt þá velli, en nú er
kjarna þjóðarinnar — æskulýð, sem hossað er og hampað,
svínalinn og dekrað við og gefinn laus taumurinn, mikil hætta
búin. Við trúum þó á góð örlög en ekki ill, trúum því, að enn
muni lífsandi frá Guði strjúka blítt vanga blundandi sálna og
vekja þær upp af værðarmóki velgengninnar og andvaraleys-
isins, og skapa nýtt, yndislegt og fagurt vorlíf í þjóðfélaginu.
Vonandi er einhvers staðar að alast upp á meðal okkar spá-
mannsefni, sem talar á sínum tíma í guðmóði og vekur þjóð-
ina til trúar á þann Guð, sem gerir mennina ráðvanda, rétt-
láta og góða, og brennandi í andanum.
Andlegrar vakningar þörfnumst við fremur flestu öðru,
þessi kynslóð, sem nú hegðar sér næstum eins og rakkar, sem
bítast um bein, rífast og skammast alla daga ársins út af þjóð-
málum, eru í sífelldri kröfugöngu um hærra kaup, fleiri iðju-
leysisdaga, meiri þægindi, sællífi, meiri skemmtanir, meiri
nautnir, allt af sáldrepandi síngirni og sérplægni, án þess
að láta sig varða þjóðarhaginn hið minnsta.
Andleg vakning
Við skulum biðja, að andi Guðs andi á skrælnuðu beinin
og hjá þjóðinni verði sú andlega vakning, er magni allt menn-
ingarstarf hennar anda og krafti, og klæði þjóðlífið fegurð
og blóma. Þá myndi allt uppeldisstarf þjóðarinnar verða skap-
andi, mótandi, vekjandi og göfgandi. Menn yrðu þá líka ráð-
vandir, sanngjarnir, nægjusamir og bindindissamir. Þá yrði
létt að vinna að bindindismálum. Þá myndi slíkt starf bera
mikinn árangur. Þá yrðu sálir manna frjóar og fagnandi og
þyrftu ekki æsilyf né deyfilyf. Augu manna yrðu leiftrandi
af lífshamingju, starfsgleði og andlegu fjöri.
Þá myndu kirkjur þjóðarinnar ekki standa hálftómar á
messudögum. Þá myndi söfnuðurinn ekki haga sér eins og
hann væri múlbundinn. Hann myndi syngja af hjartans lyst,
hvort sem söngur hans væri lærður eða ekki, því að Guð hefði
þá lagt honum ný ljóð í munn, lofsöng um drottin og dá-
semdir lífsins. Hann mundi þá syngja Guði nýjan söng. Kenni-
mennirnir myndu þá ,,mæla af guðmóði“, sendir af Guði, og
telja það óviðeigandi að ,,þjóna fyrir borðum“ —- amstrast í
alls konar veraldarvafstri og afrækja hið eina nauðsynlega.
Já, þá myndi stormviðri andans, hvítasunnuþyturinn hreinsa
til í þjóðlífinu, feykja mörgu óhreinu og óhollu á braut og
færa þjóðinni endurlífgunartíma. Þá myndu leiðtogar þjóð-
arinnar vera æskumönnum sönn fyrirmynd í sjálfsafneitun,
hófsemd og grandvarleik í orðum og athöfnum. Slík máttar-
verk myndu gerast, ef talað væri af guðmóði yfir skrælnuðu
beinunum og lífsandinn frá Guði kæmi yfir þau, og vekti þau
upp af svefni, andvaraleysi, drunga og dauða.
Brölt er tímanna tákn
Einkenni aldarinnar er brölt, mikil umsvif, hreyfing, marg-
brotin félagsmálastörf. Alltaf eru stofnuð ný og ný félög, en
allt er þunglamalegt og næstum fjörlaust. Við rembumst við
að snúa ryðguðum hjólum, sem flestum og mestum, en kraft-
inn vantar, aflið frá orkugjafanum mikla. Lífsandinn er ekki
að verki með okkur í öllu þessu brölti. Við sóum kröftum á
smáu tökin, af því að við erum of mikil smámenni til að virkja
orku andans, nennum ekki eða höfum ekki áræði til að stíga
sporið, sem leysir allan vanda, veitir næga orku til þess að
setja öll hjól í hreyfingu. Við flokkum öll okkar störf í sér-
greinar, teflum manni gegn manni, stétt gegn stétt, flokki
gegn flokki og þjóð gegn þjóð, í stað þess í sannri trú á frið-
arins Guð að efla bræðralag manna á jörðu. Við misbjóðum
sálum barna og unglinga, stundum um áratugi, á hlífðarlausu
stagli andlausra námsbóka og fræðirita, en höfum ekki brjóst-
vit né hjartagöfgi til að kenna þeim gullnu regluna né hin
guðinnblásnu vizkuorð fjallræðu Krists.
Og hvert er svo förinni heitið með öllu okkar brölti og
Stjórni ekki hinir réttlátu heiminum, þá steypa hinir
ránglátu honum i glötun.