Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2001, Síða 213

211
Er lífeftir Björn?
Það ber stöku sinnum við að nýjar hugmyndir rekur á fjörur okkar,
nýja vitneskju, frumlegar bækur eða nýstárlega hugmyndafræði. Slík-
sendingum er oft tekið fagnandi en gagnrýnislaust. Einu sinni hét
lausnarorðið tjáning, næst kom ferlisritun og nú er það heildstæð
htóðurmálskennsla, en það hugtak virðist hver og einn skilja sínum
skilningi. Það segir sig þó sjálft að með yfirborðslegri kynningu á nýj-
um hugtökum fæst engin heildarlausn fyrir móðurmálskennslu á ís-
landi. íslenskir kennarar skipta ekki um hugmyndafræði á einni nóttu
eða með því að lesa nokkrar línur í nýrri námskrá. Nýja hugmynda-
fræði þarf að máta við íslenskar aðstæður og athuga hvemig hún teng-
lst því sem fyrir er. Án nauðsynlegrar undirbúningsvinnu högum við
°kkur eins og læknir sem málar yfir útbrotin á sjúklingi sínum í stað
Þess að greina ástæðuna fyrir þeim og leita lausna. Meðferð hans
stuðlar hvorki að bættri líðan né flýtir fyrir bata. Það eina sem breyt-
lst er að sjúklingurinn lítur betur út.
Það sem íslenskir kennarar þurfa að gera, og þá ekki síst við sem
kennum kennaraefnum, því okkar ábyrgð er ærin, er að viðurkenna að
móðurmálskennsla í íslenskum skólum þarf að endurspegla þá tíma
sem við lifum á og ná til fleiri þátta en hún gerir nú. Við þurfum að
gaiimgæfa nemendur okkar og stöðu þeirra: Hverjir em þeir? Hvar em
þeir staddir? Hvað hafa þeir gert? Á hvaða leið em þeir og hvert stefna
þgir? Og umfram allt: Hvað þurfa þeir að taka með sér? Hvaða nesti
PUrfa þeir til fararinnar?
Að undanfömu hafa umræður um framtíð íslenskrar tungu verið
yrirferðarmiklar í fjölmiðlum; menn óttast um örlög svo lítils tungu-
í heimsþorpi okkar tíma. Sumir halda að við ræktum tunguna
est með því að einbeita okkur að málfræðigreiningu. Þar er ég er á
annarri skoðun og tel reyndar að svo gagnslítil og innihaldslaus iðja
§eti órepið áhuga nemenda á íslensku máli. Ég tel þvert á móti að bæði
neniendum og íslensku máli sé best þjónað með fjölbreytilegum við-
angsefnum og innsýn í sem flesta þætta máls og málnotkunar. Tölv-
an er tæki sem nýta má í þessa þágu og ég má ekki til þess hugsa að
Un verði einungis notuð til að leysa sams konar verkefni og lögð voru
ynr íslenska skólanemendur alla síðustu öld.