Vera - 01.11.1986, Qupperneq 13

endalaustum þettaatriði. En óneitanlega vaknar sú spurning
hvort löngunin sé eftir barni til að annast, styðja til þroska og
eiga að vini alla ævina, eða hvort hún er eftir því að geta sitt
eigiðáframhald. Veröldin eryfirfull af munaðarlausum, fátæk-
um, soltunum og vanhirtum börnum, sem enginn vill vita af.
Vegna þess að það eru ekki okkar eigin afkvæmi? Hvaö verð-
ur um löngunina til að ala önn fyrir öðrum einstaklingi frammi
fyrir því hlutskipti að geta sjálfur ekki eignast barn?
Hér er ekki aðeins um að ræða tilfinningar og stöðu kvenna
— karlar koma líka við sögu. Þeim veitist það létt að leggja
sæði sitt inn á sæðisbanka gegn greiðslu, þeir kippa sér ekki
upp við það að hafa búið til börn hér og þar án þess að sjá
nokkru sinni af þeim tangur eða tetur, hvað þá að bera á þeim
nokkra ábyrgð. Að sögn lækna er ein megin ástæðan fyrir því
aö eggjabankar eru ekki til sú, að ekki er hægt að geyma eggin
i frosti án þess þau verði ófrjó. Sæði heldur hins vegar áfram
að vera frjótt þrátt fyrir frystingu.
En segjum sem svo að eggjabanki væri til staðar. Myndu
rnargar konur selja slíkum banka egg? Það væri forvitnilegt að
vita. Staðreyndin er sú aö ný æxlunartækni hlýtur að opna
nýja farvegi í umræðunni um móðurhlutverkið, föðurhlutverk-
ið, um frjósemi eðaófrjósemi og um tilgang þess aðeiga börn.
Hvað um f.relsi kvenna?
Konur, sem láta sér annt um yfirráðaréttinn yfir eigin líkama,
hljóta að skoða æxlunartæknina út frá því sjónarmiði. Það er
auðvelt að segja að konur geti ráðið því sjálfar, hvort þær not-
færi sér aðferðir þessarar tækni og því muni hún ekki skerða
frelsi þeirra. Frjósemi kvenna virðist síður en svo alltaf lúta
þeirra eigin vilja. Samfélagið, þ.e. þeir sem því stýra og móta
viðhorf þess og aðstæðurnar í því, hafa þar mikið að segja.
Barnsfæðingum fjölgar ekki eða fækkar fyrir einskærar tilvilj-
anir. Konur hafa þó hingað til setið einar að þeim hæfileika að
9eta gengið með og alið afkvæmi. Viljum við láta körlum þann
hsefileika eftir? Þar er forvitnilegt í þessu sambandi að taka
effir því hvernig talsmenn æxlunartækninnar láta í veðri vaka
handalag þeirra, sem eru andvígir fósturrannsóknum annars
vegnar og þeirra hins vegar, sem eru andvígir fóstureyðing-
uni. Skoskur prófessor, sem nýlega hélt erindi hér á landi (sjá
annars staðar I þessari Veru) kvaö andmæli þessara hópa
hyggja á svipuðum forsendum enda hefðu andstæðingar fóst-
ureyðinga snúið bökum saman með þeim sem vildu láta
hanna fósturrannsóknir. Sameiginleg rök hópanna væru sú
skoðun þeirra, að fósturvísir sé mannleg vera, sem þess
Vegna beri að vernda. Þetta ruglar vissulega þær í ríminu, sem
krefjast réttar síns til fóstureyðingar en sætta sig ekki við fóst-
urrannsóknir. E.t.v. eru fullyrðingar af þessu tagi til þess eins
gerðar að þyrla ryki í augu kvenna þvi andstaða þeirra gegn
fósturrannsóknum byggir á allt öðrum forsendum en þeim að
fósturvísir sé lítil mannvera. Forsendan hlýtur aö varða mark-
mið rannsóknanna sjálfra en ekki aðferöirnar, sem beitt er til
sð ná því marki.
Hversu langt á að ganga?
..Lífið er áhætta, sem verður að taka“, segir í yfirlýsingu
EINRRAGE (sjá annars staðar íþessari Veru). Staðreyndin er
suðvitað sú, að daglega er verið að draga úr þeirri áhættu.
Nattúran hefur ekki sinn gang. Það er ekki lengur hún sem vel-
er Þau hæfustu og viðheldur þeim. En það er stór spurning
hversu langt við eigum að ganga í því að færa sköpun og viö-
hald lifsins inn á rannsóknarstofurnar og í hendur visinda-
mannanna. E.t.v. verður þeirri spurningu aldrei svarað en alla
Vega virðist full ástæða til að halda spurnum á lofti og láta ekki
reka á reiðanum svo ekki sé meira sagt.
Ms
___Viltu vita meira?_____________________
Það eru fleiri en ritstjórn Veru sem eru að velta fyrir sér
tækninýjungum á sviði frjóvgunar og meðgöngu. Mánu-
daginn 24. nóvember verður dagskrá í Hlaðvarpanum kl.
20.30 í umsjón Ulriku Schildmann um þetta efni. Ulrika
mun tala á ensku en gefinn verður útdráttur úr máli hennar
á íslensku og einnig verður túlkað á staðnum. Allir ættu því
að geta komið með fyrirspurnir og tekið þátt í umræðun-
um.
13