Vera - 01.11.1986, Qupperneq 25

Og Kvennalistakonur hafa fleiri nýjungar í pokahorn-
inu. Nýlega var kennslustund í gerö þingmála á Hótel
Vík. Sigríöur Dúna sagöi frá hvernig þingmál verða til og
iýsti því hve einfalt þetta allt væri. Sagöi hún frá hvernig
fyrirspurnir og þingsályktunartillögur eru byggðar upp
og hvaða tilgangi þær þjóna og síðan var uppsetning og
gerö lagafrumvarpa rædd. Markmiðið með þessari
kennslustund í gerð þingmála var að færa konur nær
þingstörfum og auðvelda bakhópum gerð þingmála.
SUMARSTARFIÐ
Margir halda að þegar búið er að slíta Alþingi á vorin
Þá séu þingmenn komnir í frí. En það er síður en svo.
Sumarvinna alþingismanna einkennist af nefndarstörf-
um og fundarsetum. Fjöldi fundanna fer að einhverju
leyti eftir því hvað er að ske í þjóðmálum og má til dæm-
is nefna að þegar Bandaríkjamenn voru að skipta sér af
hvalveiðum íslendinga voru stöðugir fundir í utanríkis-
málanefnd en þar á Guðrún Agnarsdóttir sæti. En sum-
arstarfið snýst ekki bara um fundarsetur hér heima
heldur eru líka fundir með erlendum þingmönnum og
ýmiskonar ráðstefnur sem þingmenn þurfa að sækja.
kjarnorkuvopnalaus
norðurlönd
Kvennalistinn hefur reynt aö vega og meta mikilvægi
fundanna og ráðstefnanna og fór Kristín Halldórsdóttir
a fund þingmannanefndar Norðurlanda um kjamorku-
vopnalaus Norðurlönd þann 26. ágúst s.l. Frumkvöðull
að stofnun þessarar nefndar var formaður danska jafn-
oöarmannaflokksins Anker Jörgensen. Nefnd þessi
varð til eftir ráðstefnu um Norðurlönd sem kjarnorku-
vopnalaust svæði sem haldin var í Kaupmannahöfn í
oóvember í fyrraog sagt var frá í 1. tbl. Veru 1986. Full-
trúar flestraflokka á Norðurlöndunum eigasæti í nefnd-
lr|ni nema Sjálfstæðisflokkurinn og nokkrir aðrir hægri
flokkar sem hafa hafnað aðild að þessu samstarfi. Sjálf-
stæðisflokkurinn gerði það á þeirri forsendu að friðun-
arsvæðið sé skilgreint of þröngt. Nefndin er því ekki full-
skipuð enn. Kristín sagði að fundurinn hafi verið gagn-
le9ur og að nefndarmenn hafi verið sammála um að
nauðsynlegt væri að fá stærstu flokkana til þátttöku í
Þessu samstarfi. Einnig var samþykkt að bjóða Græn-
lendingum, Færeyingum og Álandseyingum aðild að
nefndinni og að Eystrasalt ætti að teljast til þess svæð-
's, sem lýst yröi kjarnorkuvopnalaust. Loks var sam-
Þykkt að senda forsætisráðherrum og utanríkisráöherr-
uni allra fimm landanna bréf, þar sem hvatt yrði til stofn-
unar norrænnar embættismannanefndar, sem myndi
kanna alla möguleika á því að lýsa Norðurlönd kjarn-
orkuvopnalaustsvæði. ,,En einsog þið munið, sem haf-
löfylgstmeðfréttum“ sagði Kristín, „þáerþað neikvæð
afstaða íslensku ríkisstjórnarinnar, sem hefur hingað til
hindrað stofnun slíkrar nefndar."
vestnorrænaþingmannaráðið
En það voru fleiri sem voru aö ræða um kjarnorku-
v°Pn. Sigríður Dúna sat fundi Vestnorrænaþingmanna-
J^ösins á Selfossi í lok ágúst s.l. Ráðið var stofnað í
'vuuk fyrir ári síðan í þeim tilgangi að stuðla að auknu
Samstarfi á milli þessa þriggja eyríkja, Færeyja, íslands
°9 Grænlands sem liggja i Noröur-Atlantshafi. (Sjá Veru
J; fhl. 1985). Þar var meðal annars samþykkt tillaga
^rasnlendinga um að skora á stjórnir íslands, Græn-
lands og Færeyja að lýsa vestnorræna svæðið kjarn-
orkulaust svæði. Einnig var samþykkt tillaga Kvenna-
listans þess efnis aðframvegis skuli leitast við að a.m.k.
ein þingkona frá hverju aðildarlandi eigi þar sæti og að
stofnaður skuli starfshópur innan ráðsins sem taki mál-
efni kvenna í löndunum þremur til sérstakrar athugun-
ar. Tillagan miðaði að því að auka hlut kvenna í stefnu-
mótandi starfi á þessum vettvangi eins og Sigriður Dúna
benti á i grein sinni í Dagblaðinu þann 8. september s.l.
Jafnframt var ákveðið að stofna sérstakan hóp innan
ráðsins sem tæki til athugunar málefni kvenna í aðildar-
löndunum og gerði ákveðnar tillögur um úrbætur í þeim
efnum.
YFIRGANGUR HINS STERKA
Ýmsar sviptingar hafa átt sér stað í þingflokkunum í
haust. Þrír þingmenn Bandalags Jafnaðarmanna
gengu í Alþýðuflokkinn, þingflokkur Bandalags Jafnað-
armanna var lagður niður og stuttu síðar gekk Kristín
Kvaran fyrrverandi þingkona Bandalags Jafnaðar-
manna í Sjálfstæðisflokkinn. Þar sem Bandalag Jafn-
aðarmanna var hluti af stjórnarandstöðunni og Sjálf-
stæðisflokkurinn stjórnarflokkur röskuðust hlutföllin
milli stjórnar og stjórnarandstöðu svo að annar stjórnar-
flokkanna, Framsóknarflokkurinn fékk 2 menn í stað
eins í öllum sjö manna nefndum sameinaðs þings og
neðri deildar og Kvennalistinn, minnsti þingflokkur
stjórnarandstöðu missti sæti í sömu nefndum. Fram-
sóknarmenn vildu ekki útiloka Kvennalistann frá öllum
þessum nefndum og hugðust því láta Kvennalistanum
eftir sæti í félagsmálanefnd sameinaðs þings og í heil-
brigðis- og tryggingarnefnd neðri deildar. Sjálfstæðis-
menn brugðust hart við og sögðu að Framsókn hefði
ekki leyfi til þess að ráðstafa nefndarsætum nema í
samráði við þá og ef þeir gæfu eftir nefndarsæti til
Kvennalistans myndu Sjálfstæðismenn stilla sjálfir upp
þingmönnum í þessar nefndir og ná þannig hreinum
meirihluta. Þvi gátu Framsóknarmenn ekki unað og
endirinn varð sá, að þeir fengu þessi nefndarsæti sjálf-
ir. Alþýðubandalagið eftirlét hins vegar Kvennalista
sæti sitt í allsherjarnefnd sameinaðs þings og Alþýðu-
flokkur sæti sitt í landbúnaðarnefnd neðri deildar.
Þingfundir og það sem þar fer fram er ekki nema brot
af þeim störfum sem inna þarf af hendi á Alþingi. Málum
er vísað í nefndir eftir umræður í deildum þingsins.
Flestar meiri háttar ákvarðanir eru teknar í nefndunum
og þar er besta tækifærið til þess að koma sjónarmiðu m
á framfæri og hafa áhrif á gang mála. Nefndarvinnan er
því afar mikilvægur þáttur þingstarfanna. Má til dæmis
nefna að þegar atkvæðagreiðsla fer fram í þinginu er
oftast þegar búið að taka ákvarðanir og semja í nefnd-
um og atkvæðageiðslan í þinginu því oft einskonar
formsatriði. Vegna þess að árangurinn næst fyrst og
fremst í nefndunum leggja þingflokkarnir áherslu á að
hafa ítök þar og ef einn flokkur nær hreinum meiri hluta
er hann einráður um þau mál sem vísað er þangað. Sá
þingflokkur getur því ráðið því hvort mál séu svæfð i
nefndinni eða vísað áfram til frekari umræðu.
Margir hafa undrast yfirgang Sjálfstæðisflokksins og
heift í garð Kvennalistans sem hafa orðið til þess að
áhrif kvenna á Alþingi hafa minnkað til muna. Oft er
erfitt að vera minnstur og ekki batnar það þegar stærsti
þingflokkurinn virðist nota hvert tækifæri til þess að út-
hýsa þeim minnsta. Spurningin er hvaðan fær hinn
sterki réttinn til þess að traðka á öðrum? Frá kjósend-
um?
Bergljót Baldursdóttir skrifaði þingmálasíðurnar.