Ljósmæðrablaðið - 01.12.1986, Blaðsíða 42

170
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
Leiðbeiningar um ómskoðun
á meðgöngu
Inngangur:
Eftirfarandi leiðbeiningar um ómskoðun á meðgöngu voru
sendar að beiðni landlæknis. Góðar ábendingar samstarfsmanna
á Kvennadeild Landspítalans og lækna frá öðrum stofnunum eru
þakkaðar. Að nokkru eru leiðbeiningarnar byggðar á umræðum á
námskeiði um ómskoðanir, sem haldið var á Landspitalanum
haustið 1985.
Þessum leiðbeiningum er ætlað að stuðla að réttri og hóflegri
notkun ómskoðana á meðgöngu.
Leiðbeiningarnar eru almenns eðlis og ekki tæmandi varðandi
notagildi ómskoðana í mæðravernd né heldur er ætlunina að telja
upp allar mögulegar ábendingar og frábendingar.
Lagt er til að á meðgöngu sé að jafnaði gerð ein ómskoðun við
18-19 vikna meðgöngu, en aðrar skoðanir aðeins ef tilefni er til.
Þetta er gert vegna þess að skoðun á þessum tíma nýtist best. Þá
fæst góð vitneskja um meðgöngulengd og yfirleitt er hægt að
skoða fóstur vel m. 1.1. sköpunargalla, jafnframt því að staðsetja
má fylgju í leginu með mikilli nákvæmni. Miðað við þessa skoðun
er árangur annarra skoðana i meðgöngu takmarkaðri, nema helst
við vissa sjúkdóma í meðgöngu eða hjá áhættuhópum. Ekki er
hægt að svo stöddu að mæla með því að allar konur séu skoðaðar
við 32ja vikna meðgöngulengd eins og sums staðar er gert erlend-
is, vegna þess að þær fáu hendingarrannsóknir (randomized
trials), sem gerðar hafa verið á þessum tíma hafa ekki augljóslega
sýnt ávinning af slíkum skoðunum.
Tilgangur skoðana:
Á fyrri helmingi meðgöngu er ómskoðun gerð til að:
1. Ákvarða líklega meðgöngulengd.
2. Greina hvort fósturútlit er eðlilegt / óeðlilegt og finna fóstur-
galla.
3. Staðsetja fylgju/greina mögulega fyrirsæta eða lágsæta
fyigju.