Ljósmæðrablaðið - 01.11.1992, Blaðsíða 29

byggt á (óbirtum) ómskoðunarathugun-
um höfundar á fósturvexti hjá konum
með sykursýki. Annar þriðjungur með-
göngu er því ekki síður mikiivægur tími
en sá fyrsti og síðasti, þótt af öðrum á-
stæðum sé.
Betra eftirlit í meðgöngu síðari árin
kann einnig að hafa stuðlað að því að
fóstur með vaxtarseinkun fundust og
fæddust áður en slys varð. Af sjö vaxt-
arseinkuðum fóstrum dóu tvö í móður-
kviði á fyrra fimm ára tímabilinu; - ekkert
á því síðara, en þá var einnig vitað um
öll vaxtarseinkuðu fóstrin fyrir fæðingu
og sérstaklega fylgst með þeim. Grein-
ingin “diabetofetopatia” hjá barnalækn-
um var líka algengari fyrra tímabilið (18
börn) en það siðara (16 börn), þótt sú
greining geti ekki talist nákvæm. Aðeins
eitt barn fætt 1985 fékk hyalin membran
sjúkdóm.
Bætta fræðslu þarf nú til ungra
kvenna með sykursýki um mikilvægi þess
að nota góðar getnaðarvarnir og áforma
þungun þegar þær eru í góðu sykurjafn-
vægi. Fjölskylduáætlun ásamt góðu blóð-
sykur- og fæðingarfræðilegu eftirliti mun
öðru fremur stuðla að því að góður ár-
angur síðustu ára batni enn, með styttri
og færri innlögnum, heilbrigðari börnum
og fleiri vaginal fæðingum. Nauðsynlegt
er að meðferðarráðgjöf verði áfram á
fárra hendi. Konurnar eru svo fáar hér á
landi að nægileg þjálfun í meðferð syk-
ursýki fæst ekki öðruvísi. Hagur kvenn-
anna af því er augljós. Nútíma samgöng-
ur og fjarskiptatækni auðvelda miðstýrt
eftirlit til muna, án þess að draga þurfi
úr ábyrgð lækna eða ljósmæðra annars-
staðar á landinu. Samræma ætti eftirlit
fyrir allt landið.
Ekki hefur verið tekin afstaða til þess
hér á landi hvort kembileit að sykursýki
hJÓSMÆÐRABLAÐIÐ_______________________
í þungun, t.d. með hendingarmælingum
blóðsykurs (random blood sugar), gætu
bætt greiningu meðgöngusykursýki. I
ljósi ofanskráðs árangurs er þó vafasamt,
hvort það mundi vera árangursríkt, mið-
að við kostnað sem af slíkri leit hlytist.
Mikilvægara er sennilega að ljósmæður
og læknar séu vakandi fyrir því að nauð-
synlegt er að gera sykurþolspróf hjá öll-
um þeim konum sem teljast hafa aukna
áhættu á sykursýki vegna sykurs í þvagi,
fjölskyldusögu, offitu eða fyrri með-
göngu- og fæðingasögu. Öllum ætti að
vera ljóst að mæling á fastandi blóðsykri
í þessu sambandi er gagnslítil.
Grein þessi er byggð á skýrslu um
„Mebgöngueftirlit og getnaðarvarnir
hjá konum meö sykursýki", sem unnin
var 1991-92 fgrir Heilbrigðisráðuneyt-
ið í tilefni alþjóðlegs átaks um sykur-
sýki fSt. Vicent Declaration). Birt meb
leyfi Heilbrigðisráðuneijtisins.
Heimildir:
1. Geirsson RT, Hilmarsdóttir I. Er gagnaðsyk-
urþolsprófi í sængurlegu? Læknablaðið
1986;72:64-68.
2. White P. Diabetes mellitus in pregnancy. Clin
Perinatol 1974 ;1: 331-347.
3. Combs CA, Kitzmiller JL. Spontaneous
abortions and congenital malformations in
diabetes. Baillieres Clin Obstet Gynaecol
1991;5:315-331.
4. Fuhrmann K, Reiher H, Semmler K et al.
Prevention of congenital malformations in
infants of insulin-dependent diabetic mothers.
Diabetes Care 1983;6:219-223.
_______________________________________ 27