Ljósmæðrablaðið - 01.11.1992, Blaðsíða 32

barn í fæðingu. Verkjalyf og deyfingar í
fæðingu auka þörfina fyrir gjörgæslu;
fylgjast þarf vel með áhrifum á bæði
móður og barn. Sumir vilja ganga svo
langt að telja verkjalyfjagjöf og deyfingar
til inngripa og þar með sé fæðingin orðin
óeðlileg. „Konur vilja losna við mikinn
sársauka í fæðingu en um leið forðast að
valda barni sínu skaða og missa stjórn á
fæðingunni" (Waldenström ’88).
I dag er engin verkjameðferð til sem
bæði deyfir sársauka og hefur engin áhrif
á móður, barn eða fæðinguna í heild.
Ljósmæður gegna mikilvægu hlut-
verki gagnvart hinni verðandi móður
bæði hvað'varðar fræðslu á meðgöngu
og fæðingarhjálp. Þær geta þess vegna
haft mikil áhrif á val konunnar á verkja-
meðferð i fæðingu. Okkur fannst því á-
hugavert að kanna viðhorf íslenskra ljós-
mæðra til verkjameðferðar í fæðingu i
dag. Við fundum eina erlenda rannsókn
eftir sænska Ijósmóður, Ullu Walden-
ström, sem fjallar um þetta sama efni og
studdumst við hana. Markmiðið með
þessari könnun er að athuga viðhorf Ijós-
mæðra til hinna ýmsu verkjalyfja og á-
hrifa þeirra á móður og barn. I öðru lagi
að kanna viðhorf ljósmæðra til annars
konar verkjameðferðar svo sem öndun-
aræfinga, slökunar, nudds og heitra
baða. I þriðja lagi að bera saman niður-
stöður okkar og niðurstöður erlendra
rannsókna sérstaklega rannsóknar Ullu
Waldenström. í fjórða lagi að kanna sam-
band milli viðhorfa ljósmæðra og mis-
munandi breyta svo sem menntunar,
starfsaldurs og endurmenntunar.
Abferbarfrdzbi
Heimildaleit hófst í mars 1990 og
var leitað undir eftirfarandi efnisorðum:
30__________________________________
labour, pain, management of labour,
childbirth og delivery. Við fengum leyfi til
að nota spurningalista Ullu Waldenström
en eftir að hann hafði verið forprófaður
fannst okkur hann ekki samræmast
markmiðum okkar og sömdum við því
nýjan lista. Sá listi var svo forprófaður og
eftir smávægilegar breytingar var hann
sendur til þeirra ljósmæðra sem tilheyrðu
úrtaki i rannsókninni. Spurningalistinn
var aðallega samsettur úr lokuðum spurn-
ingum. Þegar spurt var um viðhof ljós-
mæðra til verkjalyfja voru notaðar spurn-
ingar með fimm svarmöguleikum; dæmi:
spurt var um áhrif pethidins á apgar,
möguleikarnir eru: apgar hækkar greini-
lega d----1---1----1---1---t- apgar
lækkar greinilega. Möguleikinn i miðj-
unni er hlutlaus þ.e. hefur engin áhrif á
apgar.
Spurningalistinn var sendur til allra
ljósmæðra sem starfa við fæðingar á Is-
landi. Nöfn þeirra og heimilisföng feng-
um við hjá Ljósmæðrafélagi Islands. Osk-
að var eftir skriflegu samþykki allra þátt-
takenda. Svörunin var 64%.
Niburstöbu og umræba um
niburstöbur
Af þeim 112 ljósmæðrum sem
fengu spurningalistann svöruðu 64% og
bárust hlutfallslega færri svör frá ljós-
mæðrum á landsbyggðinni. Áberandi lítil
svörun var þegar spurt var um pudendal
deyfingu þar sem hún er lítið notuð nema
á Akranesi. Svörun við spurningum varð-
andi lendardeyfingu var best frá stór-
Reykjavíkursvæðinu þar sem þessi deyf-
ing er aðallega notuð þar.
Almennt viðhorf til verkunar á pethi-
dini, pudendal, glaðlofti og lendardeyf-
ingu sést á mynd 1.
UÓSMÆÐRABLAÐIÐ