Ljósmæðrablaðið - 01.10.1995, Blaðsíða 30

tryggja starfsgrundvöll. Ljósmæður
hafa ekki farið varhluta af því frekar
en flestar aðrar heilbrigðisstéttir að
gæta síns starfsvettvangs fyrir öðrum í
heilbrigðisgeiranum.
Hefðir í samfélaginu og samskipti
milli heilbrigðisstétta, áhrif þeirra og
völd hafa einnig áhrif. Það er hægt að
velta fyrir sér á hvaða grunni samstarf
lækna og ljósmæðra er byggt. Hvað
segir sagan okkur ? Eins og áður hefur
komið fram liðu tvær aldir áður en
ljósmæður tóku að sér að sjá um eigið
nám.
Akvarðanir og aðgerðir faglegra
stjórnenda svo og embættismanna í
heilbrigðiskerfmu hafa að sjálfsögðu
áhrif á þjónustu skjólstæðinga,
aðstöðu og störf heilbrigðisstétta. I
barneignar- þjónustunni eru póli-
tískar ákvarðanir teknar, t.d. um
fjárveitingar, sem hafa áhrif á um-
önnun kvenna og fjölskyldna þeirra.
Dæmi um þetta er saga Fæðingar-
heimilis Reykjavíkur sem flestum er
kunn og ekki þarf að hafa mörg orð
um hér, enda efni í aðra grein.
Síðast en ekki síst hlýtur menntun
ljósmæðra og það hvernig þær halda
sér við í starfi að hafa áhrif á hvernig
hlutverk ljósmæðra þróast í samfélag-
inu. Á sparnaðar og niðurskurðar-
tímum í heilbrigðisþjónustunni má
einnig spyrja hvernig nýtingin sé á
menntun og störfum sérhæfðs
fagfólks, eins og t.d. ljósmæðra ? Það
má velta því fyrir sér hvort stundum
sé verið að veita of mikla og of dýra
heilbrigðisþjónustu í kringum barn-
eignir. Óþarfa inngrip í eðlilegt
barneignarferli getur verið dýrt fyrir
konuna og fjölskylduna hennar og
einnig samfélagið í heild.
Þessum spurningum verður hér
svarað með orðum Þuríðar
Bárðardóttur fyrsta formanns
Ljósmæðrafélags Islands. Hún skrif-
aði grein í Ljósmæðrablaðið árið 1932
sem nefndist: Ljósmæðraþankar. Það
sem hún sagði þá, fyrir rúmlega 60
árum, gildir líklega enn.
„Mikil hjálp er oft hættuleg, en
læknum hættir meira til en ljós-
mæðrum, að hefjast handa, í stað þess
að láta tímann og náttúruna ráða.
Meðfram er sökin hjá mæðrunum
og þeirra nánustu. Læknirinn er eggj-
aður til framgöngu og í allra þágu er
að flýta úrslitum og mikil laun í boði“
(bls. 4).
„Það hefir mjög færst í móð hér á
landi, einkum í Reykjavík, að hafa
læknir við allar fæðingar, þótt ekkert
sé að, og ljósmóðir sé við, með mestu
mentun sem völ hefur verið á. - Að
voru áliti er þetta óþarfi og ósiður.
Fólkið hugsar ekkert út í, að það er
ein af höfuðskyldum ljósmæðranna,
að sækja alltaf lækni, sé þess nokkur
kostur, þegar eitthvað ber út af, enda
28
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ