Ljósmæðrablaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 17

nauðsynleg til þess að fylgja fræðslu og
umönnun fólks í heimahúsi eftir (Stem, 1991).
Undirbúningur fyrir snemmútskrift.
Stern (1991) skoðaði þjónustuform sem
hannað var fyrir foreldra sem völdu sér
snemmútskrift í New York. Það þjónustuform
byggði á því að verðandi foreldrar kynntust
ljósmóðurinni sinni fyrir fæðingu. Hún veitti
fræðslu sem hafði það takmark að stuðla að
vellíðan fjölskyldunnar og undirbúa hana fyrir
snemmútskrift. Ljósmóðirin kom helst ekki
seinna en 6 klst eftir fæðinguna og talaði við
fólkið og bjó þau enn frekar undir heimferðina.
Ljósmóðirin kom heim á fyrsta sólarhring
eftir heimferðina og um það bil þremur
sólarhringum eftir að heim var komið eða þegar
brjóstagjöfin var komin vel af stað. Þær
heimsóknir voru ætlaðar til að sfyrkja konur
í sængurlegunni með að taka tillit til
einstaklingsbundinna þarfa hvers og eins, lífstíls
og óska. Konur lýstu mjög ánægju sinni með
þetta fyrirkomulag.
Gillerman og Beckham frá Kalifomíu (1991)
skipulögðu þjónustuform fyrir konur sem völdu
snemmútskrift. Þar er engin eftirfylgni með
mæðrum þannig að þær sáu að gera þurfti
fræðsluna mun markvissari en áður var. Þær
álíta að sængurlegu-hjúkrunarffæðingurinn sé
sífellt undir þrýstingi með að koma allri ffæðslu
til skila þar sem sængurlegan sé sífellt að
styttast og þess vegna minni tími fyrir ffæðslu.
Á sama tíma hafi hjúkrunarffæðingurinn miklu
fleiri sjúklinga til að sinna og minni tíma fyrir
hvern. Að auki þá krefjast fjölskyldur meiri
athygli og gera meiri kröfur til þjónustunnar
sem veitt er. Það þarf því að hafa alla ffæðslu
markvissa og jafnframt að hún sé sniðin að
þörfum hvers og eins. Benda þær á að góð
skipulagning að fyrirkomulagi snemmútskrifta
sé alger forsenda þess að tryggja góða útkomu
móður og bams. Þær benda einnig á að flestar
mæður tali um að það sem skipti mestu máli
við útskrift sé að þær geti sinnt ungbarninu að
nokkru öryggi og viti hvað það er sem þarf að
fylgjast sérstaklega með fyrstu dagana hjá
nýburanum (Gillerman og Beckham, 1991).
Miklar breytingar hafa oðið á þjónustu í
sængurlegu í Bandaríkjunum og stöðugt verið
að stytta sængurleguna til að reyna að lækka
kostnað á sjúkrahúsum og er sjúkrahúsdvöl nú
komin í 2,6 daga að meðaltali. Gerð var áætlun
fyrir verðandi mæður til að koma til móts við
þarfir þeirra. Áætlun þessi felur í sér að
hjúkrunarfræðingur hittir fjölskylduna á
meðgöngunni við um það bil 36-38 vikur og
undirbýr hana fyrir fæðinguna og snemmútskrift
með fræðslu um það sem þau geti átt von á
þegar farið er snemma heim. Fjölskyldan er
undirbúin vel fyrir stutta sjúkrahúsvist, hún
fær uppgefið nafn og símanúmer ljósmóður
sem hún getur alltaf náð sambandi við. Boðið
er uppá tvær heimsóknir heilsugæslu-
hjúkrunarfræðings eftir fæðinguna. Sú fyrri
er á fyrsta sólarhring eftir heimkomu og sú
seinni er 3-4 dögum eftir heimkomuna og er
þá gert ráð fyrir að konan sé komin vel af stað
með bijóstagjöf. í heimsóknunum er farið vel
yfir það sem fjölskyldunni finnst hún þarfnast
mest að fræðast um. Þessi áætlun hefur sparað
þjóðfélaginu og skjólstæðingunum geysilegar
fjárhæðir og endurinnlagnir þeirra sem nota
snemmútskriftir eru innan við 1%. Mikla
áherslu ber að leggja á að skipuleggja þjónustu
við konur í sængurlega og gera hana
aðgengilega og þannig að konum finnist þær
vera öruggar með bam sitt einar heima (William
og Cooper, 1996). Mandl og fleiri (1996)
leggja áherslu á að bjóða uppá fyrirkomulag
þar sem konur eru undirbúnar vel fyrir
snemmútskrift, þannig að ekkert komi þeim
á óvart í ferlinu. Ef svo er gert þá séu konur
mjög ánægðar með þá þjónustu sem þær fá.
Endurinnlagnir
Ekki hefur verið hægt að sýna fram á aukna
tíðni endurinnlagna hjá konum eða börnum
eftir snemmútskrift svo fremi sem þeim sé
fylgt eftir með heimaþjónustu. Bamalæknamir
Edmondson, Stoddard og Owens (1997)
athuguðu tengsl milli snemmútskrifta og
endurinnlagna barnanna vegna þurrks - sem
var algengasta orsökin fyrir endurinnlögn. Þeir
komust að raun um að börn sem voru
snemmútskrifuð og sem höfðu gengið í gegnum
eðlilega fæðingu og eðlilegt ferli fyrst eftir
fæðingu voru ekki frekar útsett fyrir
endurinnlögnum. William og Cooper (1996)
segja að endurinnlagnir hafi farið undir 1%
eftir að farið var að halda utan um þetta
fyrirkomulag snemmútskrifta þar sem áhersla
er lögð á ffæðslu um umönnun ungbamsins og
brjóstagjöf.
Sýnt hefur verið ffam á að tíðni endurinnlagna
nýbura er aukin hjá konum sem fara snemma
heim og fá engar heimsóknir fagaðila eftir
útskrift (Liu, Clemens, Shay, Davis, og Novack,
1997). Britton, Britton, og Beebe, (1994)
gerðu úttekt á skrifuðum greinum um
snemmútskriftir barna. Niðurstaða þeirra leiddi
í ljós að snemmútskrift væri öruggt
fyrirkomulag fyrir börn sem fæddust eftir
eðlilega meðgöngu og fæðingu.
/ heimsóknunum er farið
velyfir það sem
fölskyldunnifíinnst hún
þarfnast mest að frœðast
um. Þessi áœtlun hefur
sparað þjóðfélaginu og
skjólstœðingunum
geysilegar fárhœðir og
endurinnlagnir þeirra
sem nota snemmútskriftir
eru innan við 1%.
Ljósmæðrablaðið
maí 2001