Freyr - 01.01.1931, Blaðsíða 24

16
P R E Y R
gangverði mjólkur sé hún dýr fæðuteg-
und. Slíkt er staðhæfing, sem reynist létt-
væg sé hún krafin til mergjar. Við sam-
anburð á næringargildi mjólkur og nokk-
urra annara fæðutegunda, þá er Ijóst að
um verðlag þolir hún fullkomlega saman-
burðinn.
Sem dæmi skal nefnt:
Sama næringar- Reykjavíkurverð
gildi hefir: okt. 1930:
1,5 kg. þorskur . . . . . . kr. 0,60
0,5 kg. nautakjöt . . . . . . — 1,00
7 st. egg . . . — 1,19
1 lítir nýmjólk . . . . . .. —- 0,44
1.8 lítir undanrenna . . .. — 0.34
En gerum annað samanburð. Samkvæmt
verslunarskýrslum mun hin síðustu ár
hafa verið flutt til landsins kaffi og kaffi-
bætir er nemur 380 þús. kr. Lætur nærrí,
að úr því fáist 7,66 milj. lítrar kaffi. Fyr-
ir þetta greiða landsmenn 2,04 milj. kr.
Að undanskildum verðtollinum fer þetta
fé út úr landinu. Kaffið hefir ekkert nær-
ingargildi. Væri ekki skynsamlegt fyrir
þjóðina, að nota mjólk í kaffi stað, minsta
kosti handa börnum og unglingum. Efnið
í lítirinn af kaffinu kostar 26 aura. Lítir-
inn af mjólkinni 44 aura.
Við notkun kaffisins er ekki annað unn-
ið en örfandi áhrif eiturefnis þess, er í
því felst, en brunagildi í einum lítir
mjólkur er 660 hitaeiningar.. Segir ekki
heilbrigð skynsemi okkur, veljið mjólkina
í kaffistað?
Það er líka notað í landinu öi og te fyrir
3/4 milj. króna. Næringargildi öls er pr.
lítir rúmlega 1 /5 af næringargildi ný-
mjólkur. Meðalverð ölsins er rúmlega
króna pr. lítir. Um te gildir sama og kaffi,
að það hefir ekkert næringargildi.
Fyrir það fé, sem þjóðin árlega geldur
fyrir kaffi, te og öl, munaðarvöru eina,
rná greiða að fullu allan stofnkostnað við
ræktun, gripakaup og byggingu penings-
húsa á 100 býlum, er hvert hefði 10 mjólk-
andi kýr, og sem hefðu möguleika til að
íramleiða 3 milj. lítra mjólkur árlega.
Pálmi Einarsson.
Hagskýrslur.
Hagstofa íslands gefur árlega út Hag-
skýrslurnar. Meðal þeirra eru búnaðar-
skýrslurnar, og er í þeim að finna mikinn
fróðleik, sem því ver er ekki notaður eins
og vera ber af mörgum manninum, sem
annars þyrfti á þeim að halda.
En þó þar sé mikinn fróðleik að fá, þá
er ekki heldur að loka augunum fyrir því,
að í þær vantar fróðleik, sem þar ætti að
vera, og að eins og útgáfu þeirra er hag-
að, notast ekki nema að nokkru leyti sá
fróðleikur, sem í þeim er. Á þetta hvoru-
tveggja vildi eg benda, og biðja menn að
athuga með mér hvert hér er ekki rétt
sagt, og hvort hér eigi ekki að ráða bót á.
Býli í landinu hat'a ekki verið talin í
búnaðarskýrslum í nokkur ár. Enginn veit
hve margar jarðir hafa farið í eyði og eru
nú nytjaðar frá öðrum jörðum eða alls
ekki nvtjaðar, t. d. í síðastliðinn aldar-
fjórðung. Enginn veit heldur hve mörg
nýbýli hafa risið upp. En að þetta hvoru-
tveggja hafi gerst, að bygðin í landinu sé
að breytast, það vita menn, en nánar er
ekki hægt að sýna breytinguna af því töl-
ur vanta.
Hér er að ræða um breytingu í þjóð-
skipulagi okkar, breytingu á bygðinni, og
notkuninni á landinu, og hún er þess verð,
að henni sé gaumur gefinn og að hægt sé
með skýrslum að staðfesta, hvernig hún
verður. Að afla skýrslna um þetta er auð-