Freyr - 01.11.1937, Page 8

166
F R E Y R
lífsþarfa sér og sínum. Ég- kgg því til aS
sett séu lög, þar sem þjóðarlieildin tekur á
sig þá slcyldu, aö sjá hverjum þeim, sem náð
hefir vissum aldri, — sótt hefir um það með
ákveðnum fyrirvara og' fullnægir settum skil-
yrðum ulm kunnáttu og eignir, — fyrir mögu-
leika til sjálfstæðs atvinnureksturs, við land-
búnað, sjávarútveg eða iðnað, sem byg'gður
sé á innlendri framleiðslu eða hráefnum. Þó
þannig að fleiri jafn réttháir eigendur séu
aö hverju titgerðar- eða iðnaðarfyrirtæki,
mismunandi, eftir stærð þess. — Þessir nýju
framleiðendur verði eigendur fyrirtækjanna
og beri fulla á'byfgð á rekstri þeirra, án frek-
ari íhlutunar frá hinu opinbera, en að hjálpa
þeim til að koma þeim á fót.
Þá séu og' ákvæði í þessum lögum, er skyldi
það opinbera til fjárframlags og ábyrgðar til
samvinnufélaga framleiðenda, sem óska að
koma upp nauð.synlegita iðnaði í sinni fram-
leiðslugrein.
Tímans vegna verður ekki farið út í ein-
stök atriöi þessara tillagna. Þó vil ég að'ems
geta þess, að ég tel það nauðsynlegt, að gefin
sé heimild til þess að veita undanþágu utn
efni umsækjanda, ef hann hefir orðið fyrir
veikindum eða haft fyrir foreldrum eða öðr-
um skyldmennum að sjá. Þá tel ég sjálfsagt,
að ungir menn fái til muna lægra kaup en nú
tíðkast, þar til þteir mega teljast hafa fengið
fulla kunnáttu og leikni í starfinu. En að hið
opinbera geri unglingum ennþá léttara en
nú er, aö njóta bóklegrar fræöslu.
Til þess að fyrirbyggja það að eigendur
jarða og-lócja geti staðið í vegi fyrir eðli-
legri þróun atvinnuveganna og' aultningu
þeirra, þarf að setja lög, sem skylda þá til
að láta land til nýbýla og húsabygginga,
gegn því verði, er óvilhallir mtenn meta, hafi
umsækjandi alizt upp að mestu í því byggð-
arlagi.
Til þess að koma í veg fyrir að eigendur
fasteigna geti, við sölu þeirra, tekið til sín
þá veröhækkun þteirra, sem stafa af opinber-
um aðgerðum, sameiginlegri þróun atvinnu-
lífsins, eða þá verðhækkun, sem samfara er
verðhækkunartímum, sé sett lög um verð-
hækkunarskatt á iasteignum, er kveði svo á,
að þegar sala fer fram á fasteignum, skuli
hún vera opinber, svo að öllum sé gefinn kost-
ur á að gera boð í hana, og hljóti hæstbjóð-
andi kaupin að öðru jöfnu.
Seljandi leggi fram gögn fyrir kostnaðar-
veröi eignarinnar, ef til eru, við þann, er hið
opinbera ákveöur. Þar til skipaðir menn
skoða eignina og áætla eðlilega fyrningu
mannvirkja yfir það árabil, er seljandi hefir
verið eigandi eignarinnar, og ef kostnaðar-
verð er ekki til, þá meta þeir eðlilegt kostn-
aðarverð.
Hlutur seljanda í söluverðinu verður kostn-
aðarverð eignarinnar að frádreginni fyrn-
ingu. Seljist eignin hærra verði, falli á þá
hækkun 90% véröhækkunarskattur. Sé fast-
eign seld nánum ættingjum, kömi verðhækk-
unarskattur elcki til greina, enda sé þess gætt
að fasteignin sé ekki seld hærra verði en eðli-
legt teldist.
Sé um makaskipti að ræða á fasteignum,
komi vérðhækkunarskattur ekki til greina
nema að því leyti, sem mismunur er á verð-
g'ildi eignanna. — Af verðhækkunarskattin-
um skal stofna tvo sjóði, annan af skatti á
sölu jarða, hinn af skatti af sölu húsa og lóða
í kaupstöðum. Sjóðum þessum sé varið til
að styrkja menn til kynnisfara run landiö, og
til þess að bæta að nokkru tap þeirra, er
haröast verða úti við sölu fasteigna á verð
fallstímum.
Það er ástæða til að ætla, að margur muni
spyrja, hvort það geti leitt til aukins vel-
farnaðar að stofna til stór aukningar í fram-
Ítiðslunni, þar sðm sölutregða sé svo mikil á
erlendum markaði.
Þá verður aö líkindum spurt, hvaðan eigi
að fá fé til stórfeldrar aukningar atvinnu
veganna.
I því sambandi vil ég benda á, að hægt er