Dagblaðið Vísir - DV - 09.10.2004, Blaðsíða 13

DV Helgarblað
LAUGARDAGUR 9. OKTÚBER 2004 13
málinu og hafði sérþekkingu á því og
féllst á hans tillögu," segir hún og
hristir höfuðið.
„Mikill kjáni var ég að láta telja mér
trú um svona vitleysu. Ég hef raunar
aldrei skilið hvað vakti fyrir mannin-
um en ég samþykkti þetta gegn því að
þær yrðu nær jafn mikið hjá mér,
hvað gerðist? Ég tapaði öllu, fékk þær
aðeins aðra hvora helgi og tíu daga
yfir sumarið. Punktur. Þetta var skelfi-
legt áfaU en ég áttaði mig ekki á fyrr en
löngu síðar að ég hafði einfaldlega
samið þær af mér. Ég er viss um að ef
ég hefði látið á reyna hefði ég alveg
eins fengið þær og eins hann. Það var
engin ástæða tU að ætía að ég myndi
tapa. Ég treystí lögfræðingunum í ein-
faldleika mínum," segir hún hristir
aftur höfuðuð. „En það þýðir ekki að
velta sér upp úr þessu," segir hún og
minnist aUra þeirra fordóma frá fólki
sem hún ekki þekkti og vissu ekki
hvemig málum var háttað.
Kjaftasögur og fordómar
Lína Rut segir það algengt að fóUc
dæmi konur mjög hart sem ekki hafi
börnin sín hjá sér. „Ég fékk á mig ótal
kjaftatögur um að dópneysla mín og
óregla hefði valdið þessu, ég átti líka
að vera klikkuð og bUuð," segir hún og
glampa bregður á augu hennar.
Lína Rut minnist þess hve dofin
hún hafi verið eftir þetta. „Það bjarg-
aði mér hvað ég var óhrædd við að
tala um þetta. Skömmu síðar kynntist
ég manninum mínum og það hjáipaði
mér mikið. Hann heitir Gunnar Már
Másson og var þá þjálfari í líkams-
ræktarstöð. Gunnar er einstakur mað-
ur sem staðið hefur með mér í gegn-
um þykkt og þunnt. Sögumar sem
gengu um mig á þessu tímabUi voru
ófagrar en hann neitaði að hlusta. Það
var enginn skortur á fóUd sem vUdi
segja honum aUan sannleUcann um
mig en það haggaði honum ekki. Ég
met hann mikUs fyrir það," segir hún
og er ánægð með að þetta sé aUt að
baki.
Hún hristir herðamar og gengur út
að glugganum og horfir út á meðan
hún rifjar upp árin sem á eftir komu.
„Nei, ég fékk þær aldrei neitt umffam
það sem mér bar,“ svarar hún þeirri
spumingu hvort þetta hafi ekki jafnast
út og stúlkumar verið meira hjá
henni.
Langaði ekki að vera helgar-
mamma
„Ég man að ég reyndi að biðja um
þær um stórhátíðir og hamaðist fengi
tU að ffá umgengninni breytt. Sýslu-
maður var miUigöngumaður og ég fór
ófár ferðir þangað en án árangurs. Ég
hefði getað hamast í þessu daginn
langan en þeirra vegna lét ég kyrrt
liggja; vUdi að þær hefðu ró og ffið og
ákvað að sætta mig við stöðuna eins
og hún var. Mig langaði bara að fá þær
nokkra daga að vetri. Bara tU að geta
fengið að fylgjast með hvað þær væm
að gera í skólanum," segir hún og sest
niður aftur og sýpur á djúsglasinu.
„Já, og mig langaði líka að keyra
þær í skólann og ná í þær í þangað,"
segir hún og h'tur upp. „Ekki vera bara
þessi helgarmamma en það er aUt
öðmvísi lífsvenjur um helgar en á
rúmhelgum dögum," segir hún og
bætir við að eftir því sem þær hafi elst
og eftir að þær eignuðust bræður sína
hafi ýmislegt breyst tU bamaðar. Hún
tekur fram að faðir þeirra hafi alið þær
vel upp og sinnt þeim af alúð. Fólkið
hans sé einstaklega gott og hann eigi
samheldna fjölskyldu sem dætur
hennar hafa notíð. „Það er huggun
harmi gegn að vita að bömunum
minum hefur Uðið vel þótt ég hafi ekki
notið þess að vera með þeim nema að
takmörkuðu leyti. Ég ásaka engan
lengur og er ekki neinum reið," segir
hún og brosir.
„Þetta barn fær enginn að
taka"
Fljótlega eftir að Lína Rut kynntist
Gunnari varð hún ófrísk að nýju eins
og þeir sem þekkja myndir hennar
vita. „Það var meðvituð ákvörðun og
meðgangan gekk vel. Mér fannst það
að vissu leyti plástur á sárin og hlakk-
aði óskaplega tíl að halda á ungbami í
fanginu. Ég man að ég strauk ein-
hverju sinni kúluna mína og sagði við
Gunnar: „Þetta bam fær enginn að
taka ffá mér." Ég vissi ekki þá hvað
beið mín handan við homið og það
var eins gott. í sónar hafði sést að hluti
Það ersvomikiðsem ég
hefaðlifa fyrir „ Ég hefað
morgu leyti verið lánsöm og
þakkaþað. Ég hefkomist
ósködduð i gegnum þetta
allt og framtfðin er björt."
Forræðisdeila
En eftir að ég fór að heiman skipt-
umst við á að hafa stelpumar og ágætt
samkomulag var um það. Þegar eldri
dóttir mín áttí að fara í skóla þurfti
annað okkar að fá bráðabirgðaforsjá
og þar sem þær áttu lögheimili hjá
föður sínum þótti eðlUegt og sjálfsagt
að hann fengi forsjána. Ég var ekki sátt
við það því ég vildi að hún gengi í
skóla ff á mínu heimUi en varð að sam-
þykkja þetta þar sem aðeins var um
formsatriði að ræða, eða svo var mér
sagt. Bæði vUdum við hafa stelpumar
og hann var ekki síður hæfur tíl þess
en ég. Ég skUdi það vel en mér fannst
samt að þær hefðu betra af því að vera
hjá mér. Við þurftum bæði að ganga í
gegnum að kannað væri hvort við
værum hæf foreldri og þeir hjá Félags-
þjónustinni í Síðumúla fannst erfitt að
gera upp á milli okkar. Þetta gekk vel
þangað tíl skólinn byrjaði, þá hófst
ágreiningur að nýju og lögmenn
komu tU skjalanna. Daginn áður en
málið var tekið fyrir hringdi lögfræð-
ingurinn minn í mig og sagðist vera
viss um að föður þeirra yrði dæmt í
hag og ég myndi ekki fá stelpumar."
Samdi af sér dæturnar
Lína Rut hUcar áður en hún heldur
áfram. Hún leggur hendumar fram á
borðið og segist ekki hafa ætlað að
tala um þetta oftar en hún geri það
eingöngu vegna þess að hún vUji að
það sanna komi fiam. Ástæða þess að
hún setur út á vinnubrögð lögffæð-
ingsins er sú að aðrir lögfræðingar
hafa síðar haft samband við hana og
sagt áðumefnt símtal við lögffæðing-
inn athugavert.
„Lögfiæðingurinn minn taldi sem
sagt málið tapað og tU að fá rúman
umgengnisrétt væri best fyrir mig að
gefa eftir forræðið. Það væri betra
heldur en láta dæma þær af mér.
Hvað átti ég að gera? Ég treysti þess-
um manni sem var búinn að vinna í
garna var fyrir utan kviðinn. Það var
skýrt út fyrir okkur Gunnari að þetta
væri ekkert tU að óttast, þegar þetta
gerðist í móðurkviði væri hægt að
gera litla aðgerð þegar bamið væri
nógu gamalt tU að þola það og setja
þetta inn fyrir aftur.
Fæðingin gekk vel og ég var alsæl.
Þetta var stúlka og hún var tekin frá
mér um leið og farið með hana á
vökudeUd," segir Lína Rut og lætur
hugann reUca tíl baka. Hún segist hafa
beðið róleg að meðan barnið var at-
hugað. Áfallið var því mikið þegar í
ljós kom að aðgerðin hafði ekki
heppnast. Við biðum á milli vonar og
ótta en á þriðja degi dó hún. Lækn-
amir náðu henni ekki tíl baka úr því
sem þeir kaUa viðvarandi fóstur-
ástand," segir Lína Rut og útskýrir
hvað var að. „Hún fór beint í aðgerð
þrátt fyrir að læknar hefðu verið bún-
ir að tala um að gera hana ekki fyrr en
að einhverjum dögum Uðnum. Ég hef
aldrei fengið aðra skýringu en að
skurðstofan hafi losnað og því hafi
læknamir ákveðið að taka hana í að-
gerð," segir hún og þagnar um stund.
Hún beygir sig niður að vöggu litía
drengsins og breiðir betur yfir hann.
Ekki örlar á óöryggi eða óstyrk í rödd-
inni þegar hún rifjar upp þennan tíma
í raun er ótrúlegt hvernig Lína Rut fer
að því að tala um þessa sám minn-
ingu án þess að beygja af. Það gerir
hún ekki og segir með yfirvegun að
þannig hafi það farið. Þetta bam var
þá tekið ffá henni líka eftir aUt saman.
Barnlaus heim af
fæðingardeildinni
Þrátt fyrir ró hennar em augun
myrk en hún Utur upp og segir: „Þetta
þurfti ekki að gerast. Ég veit ekki
hvaða lækni datt í hug að gera þessa
aðgerð strax. Mér skrlst að hún hafi
ekki þolað svæfinguna. Ég hef aldrei
fengið skýringu á hvers vegna þefi
ruku í þessa aðgerð," segfi Lína með
áherslu. Hún segfi að tU lítUs sé að tala
um hvemig henni leið eftfi að hún
kom bamslaus heim af fæðingar-
deUdinni. „Ég þarf ekki að lýsa því fyr-
ir neinum. AUir foreldrar skUja það og
geta gert sér í hugarlund hvemig mér
leið," segfi hún og U'tur upp. Lína Rut
rifjar samt upp að margir dagar hafi
oft liðið án þess að þau hjón fæm út
úr húsi. Oft hafi þau gleymt að borða
barnið svona fljótt í aðgerð. En eftir að
þefi höfðu gert aðgerðina var ekki
hægt að gera neitt og mér þótti gott að
fá vissu mína um það. Það er hins veg-
ar óútskýrt hvers vegna aðgerðin var
gert með þessu hraði."
Tjáði sig í listinni
Eftir þessa reynslu fór Lína Rut aft-
ur að mála og í gegnum vinnuna gat
hún túUcað Uðan sína. Myndimar
hennar vom mefia eða minna hálf-
hnöttóttar og höfðuðu tíl kúlunnar
sem geymdi barnið sem hún fékk ekki
að njóta nema þar. „Ég ákvað að gera
eitthvað gott úr þessari reynslu en
ekki láta hana eyða mér. Fyrsta sýn-
ingin mín eftir þennan atburð var á
mennfiigamótt í GaUerí Fold og
myndfinar seldust aUar á fyrstu
klukkustundunum. Það var mUdl
uppörvun fyrfi mig. Mér þótti lUca
vænt um þá dóma sem ég fékk og
vænst þótti mér um að geta notað
þessa reynslu mína á jákvæðan hátt,"
segir hún. Sýningin hét „Níu mánuðir,
m'u sögur - níu ævintýri sem ég hafði
aldrei tækifæri tíl að segja þér.“ Lína
Rut segfi að sumir hafi komið út með
tárin í augunum.
„Mér þótti vænt um að geta hreyft
við fóUd og gaman að því fyndist það
einhvers vfiði sem ég var að túlka. Eft-
ir þetta hefur mér gengið vel með
myndimar mínar," segir hún og bros-
ir. Hún játar að hafa ekki undan, en
hún hristi ekki myndirnar fram úr
erminni. Hver mynd hafi sitt ferli og
taki tfina í vinnsu. „Nei, ég get ekki
sagt hvað ég er lengi að mála hverja
mynd; það er ómögulegt að meta
það," svarar hún þeirri fávísu spum-
ingu enda er hún ekki að framleiða
myndfi.
Lína Rut hefur þrátt fyrfi miklar
annir hér heima lagst í vUdng með
myndir sínar. Nú fyrir skömmu sýndi
hún í Amsterdam. „Mér gekk vel þar
og seldi prýðUega þótt ekki hafi aUt
selst. Sýningin var í tengslum við
menningarviku í borginni og það
verður framhald á að ég sýni í
HoUandi," segfi hún og augun glampa
af áhuga.
Fleiri börn
Lína Rut hefur einnig verið að feta
sig áfram í skúlptúrnum. „Það er svo
skrýtið þetta líf og hvernig eitt leiðfi af
Ég ætla að leiðrétta þann misskilning minn að ég
hafi misst frá mér dæturnar. Ég sagði það í blaða-
viðtölum á þeim tíma og við alla sem ég ræddi við.
En það er ekki rétt. Ég samdi þær afmér.
en hún rifjar samt upp að góð vinkona
hennar hafi stundum komið í heim-
sókn með tUbúin mat og hresst hana
við.
„En eins og mér leið þá hefði ég
ekki trúað að ég ætti eftfi að h'ta bjart-
an dag að nýju. Manneskjan er nú svo
fuUkomin að með tímanum kemst
maður yfir svona áföU. Það tók sinn
tfina en smátt og smátt fenntí í sporin
og ég er alveg hreinskUin þegar ég segi
að mér líði ágætíega. Ég hef lært að Ufa
með þessu og get talað um þennan
missi á eðhlegan hátt," segir hún og
jánkar því að hún hafi ætíað að láta
rannsaka hvað fór úrskeiðis. Henni
hafi verið um megn að skrifa bréf tU
Landlæknis eins og tU stóð.
„Ég þurfti að rifja þetta aUt
upp lið fyrir lið og ég gat það
ekki. Ég byrjaði margoft en
gafst alltaf upp. Til hvers hka?
Hvemig væri ég bættari með
því?“ spyr Lína Rut og neitar að
hún hafi velt fyrir sér bótum í
því samhengi. Hún spyr á móti
hvort það sé vaninn en hristfi
svo hausinn og segfi að það
skipti ekki máli. Aðalatriðið sé
að svona hlutir endurtaki sig
ekki. „Óvissan er verst, þegar
maður hefur fengið vissu sína
getur maður snúið sér að því að
takast á við hlutina. Reiðfii var
mér ltíca skeinuhætt og hún
skemmdi mikið út frá sér. Eftir að
ég gat unnið mig frá henni fór
mér að líða betur. Ég veit núna að
það var ekkert hægt að gera en
einn læknanna sem kom að þessu var
mjög ærlegur við iríig og viðurkenndi
að það hafi verið mistök að fara með
öðru," segir hún og útskýrfi nánar.
„Ég fór fyrfi mörgum árum tíl Ítalíu á
námskeið í skúlptúr. Það er svo langt
síðan að ætlunin var ekki efiiu sinnu
tíl að koma mér að notum í myndlist-
inni. Nú kemur þetta sér vel því að
eldri sonur minn sem nú er fimm ára
er lögblindur. Ég eignaðist þann
elskulega gutta fyrir fimm árum og
það var mikU gleði þegar hann fædd-
ist. Mér fannst hann verða að fá að
njóta þess sem ég er að gera og því
langaði mig að gera skúlptúra sem
hann getur þreifað á og notið þannig,"
útskýrir Lína Rut. Hún hefur fundið
sig vel í skúlptúmum og hefur gaman
af að fást við bæði listformin jöíríum
höndum.
Mismikið er á manneskjumar lagt
og það er ekki hægt að varast þá hugs-
un að sá sem öUu ræður hafi eitthvað
útdeUt rangt þegar komið var að því
að Lína Rut dreypti sinn skammt af
lífsins bUcar; mátulega hrist saman af
öUu því sem við bíður okkar í þessu
lífi. Hún er hins vegar ekki sammála
því og neitar því að hlutfölhn hafi ver-
ið eitthvað röng í hennar skammti.
„AUs ekki; mér er engin vorkunn.
Ég er mjög ánægð með lífið og gæti
ekki verið hamingjusamari miðað við
aUt. Mér er þetta ekki ofviða en ég fékk
þessa náðargjöf að geta tjáð mig í list-
inni og hún vfiðist hreyfa við mörg-
um. Er eitthvað hægt að biðja um
mefia?" segir hún hlæjandi og minnfi
á að hún þoli ekki barlóm og armæðu.
Ekki er útséð með litla drenginn
sem Uggur í vöggunni. „Hann hefur
verið í rannsóknum sem munu skera
úr um það hvort hann hefur fttíla sjón.
Við bíðum eftir þeim niðurstöðum,"
segfi hún og ítrekar að ekki sé um
annað að ræða en vona það besta. „Já,
ættgengt eða ekki. Það er merkUegt en
það uppgötvaðist að í minni ætt er
erfðasjúkdómur sem við konumar
berum í syni okkar. Eins ótrúlegt og
það getur ÍUjómað þá er ástæða blind-
unnar ekki sú,“ segfi hún. „Eftir lang-
ar rannóknir i Danmörku þá kom það
í ljós að genin í mér og manninum
mfiium eiga ekki saman ef við eigum
drengi," segir hún og viðurkennir að
þetta sé ótrúlegt. „Það er ekki annað
en bíða. En hvort ég ætíi að eiga fleiri
böm? Ég segi nei en maðurinn minn
já,“ segfi hún og skeUUUær. „Nei, ætíi
það, en maðtxr getur aldrei sagt hvað
bíður handan næsta homs. Ég er óg-
urlega mikU bamakerling og finnst
dásamlegt að hafa fengið þessa yndis-
legu drengi og fengið að njóta þeirra,"
segfi Lína Rut alvarleg í bragði.
Aldrei hamingjusamari
Innan skamms er fjölskyldan á leið
úr miðbænum og alla leið í Hafnar-
fjörð. Hún segist sjá þann kost að geta
farið í bæinn þar og finnst sjarmer-
andi að hafa höfn. Hún er nú einu
sinni alin upp við sjóinn og á rætur að
rekja þangað sem sjórinn skiptir öllu.
Hún er sátt við aUt sem hún hefur
gengið í gegnum og hefur lagt sig fram
um að gera gott úr öllu mótíæti. „Sem
betur fer upplifi ég fólk afinennt bara
gott, í það minnsta þangað tU annað
kemur í ljós. Ég trúi á það góða í fólki
og ef að einhver gerir eitthvað undar-
legt, hvort sem það er á minn hlut og
eða annarra, þá er ekki annað en
skyggnast á bak við og velta fyrfi sér
ástæðunni," segfi Lína Rut.
„Ég er forvitin að eðlisfari og hef
áhuga á að þekkja fólkið í kringum
mig. Það er fjarri mér að lifa í blekk-
ingu um veruleikann og kem tíl dyr-
anna eins og ég er klædd. Börnin mín
og maður eru fi'f mitt og þeim vU ég
reynast vel,“ segir hún. Hún er að
vinna í meðvirkninni sem hún hefur
tamið sér fr á því hún var bam og reyn-
ir að láta ekki aðra hafa áhrif á líðan
sína. Drengurinn er farinn að hjala í
vöggunni og ósjálfrátt tekur hún í
hana og mggar áfram. „Já ég veit það
þarf að skipta á þér,“ segfi hún og kjá-
fi framan í hann. Hún lítur upp og um
leið og hún kveður segfi hún að liður í
því að láta aðra ekki hafa áhrif á líðan
sína sé að láta ekki umtal annarra
trufla sig. „Ef þefi sem þekkja mig ekki
dæma mig vegna fortíðar minnar, þá
er mér sama. Það er ekki mitt mál
heldur þefira. Styrkur minn liggur í
fortíðinni því það sem ég hef upp-
lifað hefur gert mig sterkari. Lífið er
svo merldlegt, þessi fær þetta og
annar fær hitt. Ég hef að mörgu
leyti verið lánsöm og þakka það.
Ég hef komist ósködduð í gegnum
þetta aUt og framtíðin er björt."
bergljot@dv.is
Uína Rut á yngri árum Eldrimyndin er
afhenni sem barni en sú tilhægri er tekin
um fermingu.Jg þekkti aldrei pabba svo
neinu nemi,"segir Llna sem hitti ekki
pabba sinn fyrr en hún var tiu ára.