Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1911, Síða 48

Fóru nú áhrif hans á stjórnmál óðum vaxandi. Pó
mistókst honum að leiða til sigurs umbótastefnu pá
í fjármálum rikisins, sem kend er við vin hans og
samverkamann Inouyes. Sagði þá Ito af sér embætti
og fór úr landi til Kína. Umbótaílokkurinn þar í
landi tók honum opnum örmum og ætlaði að færa
sér i nyt hina miklu og góðu starfskrafta hans. En
vegna þess, að ýmislegt gekk þá á tréfótum í stjórn
Japans, var hann kvaddur skyndilega heim, og varð
meðlimur ráðuneytis þess, sem kent er við Jamagata.
Sumarið 1900 myndaði hann stjórnmálaflokk, sem
nefndi sig »Félag þingræðistrúrra stjórnmálavina«,
og við næstu kosningar, sem fóru fram þá um haustið,
sigraði þingræðisstefnan og Ito myndaði ráðuneyti
og sat að völdum til 1901. Eftir það ferðaðist hann
til Norðurálfunnar og vann með miklum áhuga að
sambandi Englands og Japans, sem gert var 1902,
og kom Japönum að góðu haldi, þegar ófriðurinn
byrjaði við Rússa snemma árs 1904. Eftir að Japan
haíði tekið sér verndunarvald yfir Kóreu 1904, tókst
Ito á liendur að koma hinu nýja ríkisfyrirkomulagi
á laggirnar þar í landi og koma skipulagi á sam-
bandið milli Japans og Kóreu, og var um leið full-
trúi Japans yflr landinu. Var hann yfirleitt ágætlega
þokkaður af Kóreumönnum, en þó varð þarlendur
ofstopamaður til þess að svíkjast að honum á götu í
borginni Charbin og skjóta hann til bana 26. októ-
ber 1909.
Ito er hvorki meira né minna en fadir þeirrar
stjórnarskipunarbreytingar, sem á komst í Japan árið
1900, og leiddi í lög þingbundna keisarastjórn að
dæmi Norðurálfuþjóðanna. Hann átti frumkvæðið
að henni, barðist fyrir henni gegn hættum og of-
sóknum og leiddi hana loks til sigurs. Pað verk,
sem hann hefir unnið föðurlandi sínu til heilla, bæði
heima fyrir og út á við, er ekkert smáræði. Hann
er oft kallaður »Bismarck Japansmannn«, en þó er
(38)