Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1933, Blaðsíða 71

Um notkun jurta og ræktun kartaflna.
Pað er kuldalegt að koma að þeim bæjum á landi
hér, þar sem hvorki er matjurta- né blómagarður;
en sem betur fer eru þeir bæir nú orðnir i miklum
minna hluta. Pó má enn, á fáum stöðum í landinu,
flnna sveitir, þar sem hvorki eru ræktaðar kartöflur
né gulrófur, enda þótt skilyrði, sumstaðar þar, geti
talizt sæmileg, eða ekki verri en annarstaðar í land-
inu, þar sem þessar jurtir eru ræktaðar með góðum
árangri, þegar umhirða er góð. Stafar þetta að nokkru
leyti af fastheldni við gamla venju — að stunda ekki
garðrækt, því að það heflr ekki verið gert áður á
þeim stöðum — en einnig stundum af því, að reynt
hefir verið, en mistekizt vegna kunnáttuleysis. Margir
hafa ekki veitt þvi eftirtekt, að i jarðrækt og gras-
rækt er nú margt breytt til bóta frá því sem
áður var. Pekking á tilbúnum áburði og á þörfum
jurtanna heflr stórum breytt fyrra viðhorfi og enn-
fremur eru nú til miklu betri tegundir og afbrigði
en þekkt voru áður; harðgerðari og hraustari en þau,
sem ræktuð voru fyrir 20—30 árum.
Af þessum ástæðum er það ljóst, að áhættuminna
er nú að fást við ræktun kartaflna og gulrófna, og
ræktunin því árvissari og ætti þess vegna að reynast
arðsamari. Um hina hagfræðilegu hlið garðyrkjunn-
ar þarf ekki að segja mikið. Gamla máltækið: »Holl-
ur er heimafenginn baggi« er, ef til vill, enn sannari
nú en áður, þegar vandræðatímarnir standa yfir og
menn verða að stefna i þá átt að búa sem mest að
«inu. En sú hlið garðyrkjunnar, sem að hagfræðinni
snýr, er þó, ef til vill, ekki sú mikilvægasta, heldur,
má vera, sú hliðin sem veit að heilsufræðinni. Lengi
heflr verið um það deilt, og stundum harðlega, hvað
eðlilegra væri fyrir mennina, að lifa á jurtafæðu eða
fæðu úr ríki dýranna. Langt er síðan sýnt hefir verið
(67)