Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.2004, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 2004
Menning DV
ÁHUGAMENN um bókmenntir eru
standandi hlessa yfir tilnefningum til
Islensku bókmenntaverðlaunanna.
ÆTLA útgefendur endanlega að
klúðra bókmenntaverðlaunum sem
þeir stofnuðu sér með forsetaskrif-
stofuna sem skálkaskjól? Nú ersvo
komið að hin metnaðar-
fullu verðlaun verða
valin bæði í flokki
fræða og bókmennta
af viðskiptafræðingi,
handritafræðingi og
stjórnmálafræðingi.
Vita pær Valgerður Bjarna-
dóttir, viðskiptafræðing-
ur á lyfjasviði, og Herdís
Þorgeirsdóttir, doktor í
alpjóðalögum, eitthvað
um bókmenntir annað en
pað sem áralangur skemmti-
lestur hefur kennt þeim?
NÚ má spyrja hvernig eryfirleitt hægt
að taka alvarlega verðlaun sem taka
aðeins til eins tíunda afútgefnum
bókum ársins í landinu, útheimta að-
gangseyri til að komast í pottinn og
» hafa reyndar verið kölluð útgefenda-
verðlaunin. Þegar það er sagt fer
grátkór félags bókaútgefenda í gang
og hrln.
Flugur
EN fræðaverðlaun er ekki hægt að
taka alvarlega þegar ekki eru með í
vali verkJóns Viðars, Torfa Tuliníus,
Matthíasar Viðars né Harðar Ágústs-
sonar. Er verðlaununum ekki ætlað
að verðlauna nýmæli I rannsóknum
eða skoðun? Ekki eru
þau fyrir myndskreyt-
ingar. Myndskreytt
dýrafræði telst varla til nýmæla I
fræðimennsku. Bók Ingu Dóru stenst
ekki þær kröfur sem gera verður til
verka I besta flokki. Valið einkennist
afskiptingu milli þeirra mörgu deilda
sem innan flokksins eru: ein ævisaga,
dýrafræði, mannfræði, sagnfræði og
myndabók.
BÓKMENNTIR voru upphaf þessara
verðlauna: er ástandið betra I þeim
flokknum? Er einhverjum greiði gerð-
ur með því að draga barnabók inn í
þann flokk. Hvaða látalæti eru þetta?
Auður Jónsdóttir og Sigfús Bjart-
marsson eiga sannarlega heima
þarna en er hitt bara til að látast?
Hvað með Guðberg, Braga, Auði
Ólafsdóttur, Geirlaug Magnússon?
VÍST má ganga frá því sem vlsu að
alltafverði deilur um verðlaun sem
þessi. Hér gildir meðalhófen ekki ýtr-
ustu kröfur. Valið lyktar að miðlunar-
hugsun, sátt við heldrimenn - það er
miðjumoðsfýla afþvl upp I miðjar
^ hlíðar. Valnefndir eru aö vikja sér
undan því að tilnefna þau verk sem
bera afsem bókmenntir og sem
fræðirit. Það þýðir að hvorki bók-
mennta- né fræðasamfélagið munu
virða þau nokkurs. Þá er llka best að
fela FM957 framkvæmdina og breyta
þessu Ialmenn vinsældaverðlaun. Þá
má safna verðlaunafénu meö inn-
hringingum og bókaútgefendur
sleppa við útlagðan kostnaö.
VERÐLAUN sem þessi geta aðeins
haldið lífi efstrangar fagurfræðilegar
og rannsóknarlegar kröfur eru geröar
til þeirra verka sem til álita koma.
Með þessu móti má ætla að verð-
launin þyki lítils virði og höfundum
þyki smán frekar en sómi aö fá þau,
• þótt þeir þiggi aurinn og skáli I volgu
hvítvíni á Bessastöðum.
Breska hljómsveitin The Stranglers spilaði í íþróttahúsinu Smáranum í Kópavogi á
laugardagskvöldið. Trausti Júlíusson mætti á tónleikana og var nokkuð sáttur við
frammistöðu gömlu pönkaranna, en saknaði samt upprunalega söngvarans, Hughs
Cornwell, mikið.
Það var svolítið eins og að vera
kominn á „reunion“ pönkkynslóðar-
innar að ganga í salinn í íþróttahús-
inu Smáranum á laugardagskvöldið
þar sem The Stranglers spiluðu
ásamt Fræbbblunum. Gamlir jálkar
af senunni í Kópavogsbíói og Hótel
Borg fjölmenntu á staðinn, sumir
ailsgáðir með krakkana með sér, aðr-
ir enn í partíinu aldarfjórðungi
seinna. Það var ekki uppselt á tón-
leikana, en mæting nokkuð góð
samt, húsið sem tekur 3000 manns
var orðið nokkuð þétt skipað þegar
leið á kvöldið.
Fræbbblamir stigu fyrstir á svið.
Þeir spiluðu sambland af lögum af
nýju plötunni, Dót, og gömlum smell-
um eins og Ljóð, Nekróffll í Paradís,
Hippar, Bjór og Lover Please. Hljóm-
sveitin var þétt og skilaði sínu vel og
var ágætlega tekið. Hún endaði á lag-
inu í nótt og þá tók salurinn vel við sér,
enda lagið eitt af einkennislögum ís-
iensku pönkáranna. Hljómburðiirinn
var frekar slakur, en skánaði eftir því
sem það leið á dagskránna.
Eftir stutt hlé gekk The Stranglers
á sviðið undir tónum lagsins The
Men In Black og byrjaði svo á titillag-
inu af nýju plötunni, Norfolk Coast.
Þeir spiluðu svo til skiptis ný lög og
gömul: Skin Deep, Big Thing Com-
ing, Peaches...
Þegar það leið á prógrammið tóku
gömlu smellirnir nánast alveg yfir-
höndina. Hljómsveitin spilaði flest
sín þekktustu lög; Always The Sun,
Golden Brown, Walk On By, (Get A)
Grip (On Yourself), Something Better
Change... Hún var klöppuð upp
tvisvar, tók fýrst Nuclear Device og
Five Minutes við mikinn fögnuð
áhorfenda. Þegar hún kom aftur á
svið eftir það þakkaði Jean-Jacques
Burnel bassaleikari fyrir góðar mót-
tökur íslendinga og lýsti sig reiðubú-
inn til að leggja inn í genabanka
landsmanna seinna um kvöldið.
Hann bætti því svo við að 17 ára son-
The Stranglers „Madur getur ekki
annað en borið þá saman við tón-
leikana i Höllinni fyrir 26 árum og
samanburðurinn er hinum nýju
fimm manna Stranglers ekki hag-
stæður," segir Trausti Júliusson í
umfjöllun sinni um tónleikana.
ur sinn væri með í för og sagðist full-
viss um að hann hefði líka áhuga...
Hann ítrekaði svo enn eina ferðina
að breska þjóðin væri mótfallin
íraksstríðinu. Stranglers tók svo tvö
lög til viðbótar, í því fyrra var sungið
gegn stríðsrekstrinum í írak, en það
seinna var No More Heroes og þá
náði stemningin hámarki.
Ég var nú mátulega bjartsýnn á
The Stranglers fyrir þessa tónleika.
Og mátulega ánægður þegar þeim
lauk. Maður getur ekki annað en bor-
ið þá saman við tónleikana í Höllinni
fyrir 26 árum og samanburðurinn er
hinum nýju fimm manna Stranglers
ekki hagstæður. Það var að vísu góð-
ur kraftur í bandinu, töluvert meiri
en þegar ég sá það spila í Frakklandi
um miðjan níunda áratuginn. Sveitin
náði líka alveg að kýla upp stemning-
una sérstaklega þegar leið á kvöldið.
Og þegar yfir lauk voru áhorfendur
margir alveg í skýjunum. Ég saknaði
hins vegar Hughs Comwell meira
heldur en ég bjóst við. Paul Roberts
er ekki alslæmur og stundum tókst
honum ágætíega upp, en það vantaði
heiftína sem gerði svo mikið fyrir
sönginn hjá Hugh. Þegar Hugh söng
viðlagið í Something Better Change
þá var eins og hann væri að springa
úr frekju og reiði, en þegar Paul söng
það var eins og hann væri að fara yfir
innkaupalista, tilfinninguna vantaði.
Á heildina var þetta ágæt
skemmtun þó að upplifunin hafi ekki
verið eins sterk eins og í Höllinni 3.
maí 1978 og vægi tónleikanna í
Smáranum í íslenskri rokksögu ekki
nálægt því að vera það sama.
Trausti Júlíusson
Söngvar fyrír meginlöndin
Kristján Jóhannsson tenór hefur sent
frá sér nýjan disk með ellefu nýjum og
nýlegum dægurlögum, itölskum og ís-
lenskum. Hann kom hingað á dögun-
um til að kynna útgáfuna og syngja á
óskyldum tónleikum og olli nokkru
uppnámi, eins og honum er títt í norð-
urferðum sinum, en inýjum stil. Það er
nýi diskurinn lika: Portami via heitir
hann og ersunginn á ítölsku og ensku.
Þar slæst Kristján ihóp margra klass-
iskra söngvara sem hafa á undanförn-
um áratugum lagt út af hefðbundnu
lagavali hinnar klassísku raddar og
tekið til við dægurlagasöng og þar með
reynt að bæta dvinandi sölu á klass-
ískri tónlist.
Nú hefur Kristján aldrei verið„recor-
ding artist". Þrátt fyrir velgengni hans
á óperusviðinu beggja megin hafsins
hefur hann aldrei náð inn á markað
hljóðritana. Eini markaðurinn sem hef-
ur litið við hljómplötum hans er hér á
islandi þarsem velgengni hans hefur
verið nokkur og haldist í
hendur við þá látlitlu áróð-
ursherferð sem hér hefur
verið rekin fyrir ágæti hans
sem söngvara og heims-
frægð.
Þessi áheyrandi hefur alltaf
haft þá tilfinningu að Krist-
ján væri maður hinna stóru sala. Hann
skortirþann lýriska tón sem heillar
mann svo oft hjá góðum tenórum: en
hann hefur hátt, belgir sig jafnvel i
söng sér maðurá myndskeiðum af
flutningi hans. Hann er ekki Ijóða-
söngsins. Styrkur hans hefur mér sýnst
vera öryggi og snerpa, vissa í fram-
göngu sem gerir hann að sannfærandi
túlkanda. Eins ogþaðernú lofsvert að
stækka efnisskrána, þá skil ég ekki fylli-
lega erindi disksins á markaðinn. Lög
og Ijóð eru flest óþekkt hér. Texta vant-
ar og stautfærum því lokuð sú slóð um
heim Ijóðanna, og þá ekki heldur gef-
inn kostur á islenskum þýðingum, ekki
einu sinni í tausamáli. Enda hefur
listamaðurinn sagt að útgáfan
hérsé aðeins tilhlaup að megin-
landsmarkaði. Tónlist og útsetn-
ingar eru á skjön við það stefnu
sem yngri söngvarar hafa fylgt i
nýrri útsetningum, hér er leitað i
erfiða sambúð rythma-deildar
rokksins með strengjafyllingu i bak.
Sumar melódíur eru fallegar en söngv-
arinn tekur þetta á kraftinum, söngur-
inn víðast fjarlægur og eins og keppst
sé við að keyra sönginn á miklum radd-
styrk á móti hljómsveitinni á fullu.
Áhrifamikið? Sjaldan. Minnir á söng-
leikjamúsik sem dregur klassískt
menntaðir raddir inn i mjúsikalið.
Tilraunin er þvi á misskilningi byggð.
Raddgæði höfðingjans eru ekki fyrir
þessa tegund tónlistar. Lögin eru flest
samin fyrir mjúka tenóra sem er veikur
partur á raddsviði Kristjáns.
Glamurmiklar útsetningar fara langt i
að halda i við rómmikla röddina þegar
Portami via
Kristján Jó-
hannsson
Útsetningar:
Matteo Helfer,
Matteo
Falloni, Andr-
ea Bandel,
Marco Mojan.
Skífan.
★
Plötudómur
hljómmagnið eykst, en þetta er eins og
staðin dressing - olia fljótandi á ediki -
passar einhvern veginn ekki saman.
Sveiflandi vibrato í löngum nótum
verður óþægilegt undir rokkbandi með
brassi og strengjum. En - þeir kaupend-
ursem eru aðdáendur Kristjáns og fer-
ils hans og eiga allar hljóðritanir hans
heima og heiman geta auðveldlega
lagst i samburð og ráðið sínu. Er þetta
hans tún? Páll Baldvin Baldvinsson