Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.2005, Side 32

32 MÁNUDAGUR 15. ÁGÚST2005
Menning DV
Fyrir fáum vikum var greint frá
því hér á síðunum að væntanleg
væri á markað frá Bjarti skáldsag-
an Dauðinn og mörgæsin eftir
Andrej Kúrkov í þýðingu Áslaugar
Agnarsdóttur. Nú er sagan komin
út og er önnur bókin í hinni
merku ritröð neon sem er með
tónaðri brúnleitri kápu en áður
voru þær jafnan í skærum litum.
SÖgU-
svið er
Úkraína ý’
eftir að
Sovét-
ríkin
hafa lið-
ast í
sundur.
Viktor,
hæglát-
ur rit-
höf-
undur,
býr í
blokk
Ammíj Krtuíov
Ritfregn
Og
heldur mörgæs sem hann hefur
tekið í fóstur úr fjárvana dýragarði
Kænugarðs. Einn daginn er hann
ráðinn í lausa-
mennsku við
dagblað til að
skrifa minningargreinar um mik-
ilsháttar menn sem blaðið vill
hafa til taks þegar viðkomandi
hrekkur upp af.
Höfúndur fjallar um fjarstæðu-
kenndan veruleika eftir fall jám-
tjaldsins. Ktirkov kemur hingað á
bókmenntahátíð í haust. Sagan
hefur verið þýdd á fjölda tungu-
mála á síðustu árum og fengið
góða dóma. Leiðbeinandi verð kr.
1980 en sagan er 235 bls. að lengd.
Bjartur hefúr nú hafið útgáfu í
nýrri röð til viðbótar við Svörtu
bæk-
urnar og
Neon.
Það er
Hnot-
skum -
ritröð
um vís-
indaleg
efni.
Fyrsta
bókin er
komin
út og
segir þar
frá gen-
um. f Lífaflífí fjallar Guðmundur
Eggertsson um rannsóknir manna
á erfðaefninu, allt frá því að þær
hófust á sfðari hluta 19. aldar og til
þessa dags. Skýrt er hvemig genið
er úr garði gert og hvemig það
starfar í lifandi frumu. Síðast en
ekki síst er sagt frá þeim umdeildu
rannsóknaraðferðum sem kennd-
ar em við erfðatækni og frá hug-
myndum manna um að nýta þær,
aðferðir til lækninga og jafttvel
breytinga á erfðaefni mannsins.
Dr. Guðmundur Eggertsson
var prófessor í líffræði við Háskóla
íslands á ámnum 1969-2003 og
kenndi þar einkum erfðafræði,
jafnframt því að stunda rannsókn-
ir í sameindaerfðafræði. Guð-
mundur hefur birt fjölda greina
um rannsóknir sínar og fræðasvið
í íslenskum og erlendum tímarit-
um og er virtur fræðimaður á
þessu sviði á alþjóðlegum vett-
vangi.
BolshoMeikhúsið að hruni komið
Slðla sumars var tilkynnt að Bolshoi-leikhúsinu I
Moskvu yrði lokaö vegna viðgerða sern áttu að kosta
Iitlar25 billjónir rúblna sem lætur nærri að séu 60
milljarðar króna. Þetta voru engin tlðindi fyrir Rússa.
Það hefur verið talað um síðan 1990 að húsið, sem er
180 ára gamalt, þyrfti viðgerða við. Það vantar nýtt raf-
kerfi og brunakerfi f húsið. Það er ekki talið öruggt
lengur og því var því lokað. Sex sva/a salinn verður að
laga, endurbæta grunn og útveggi og byggja sviðið á
ný.Áætlað varað viðgerðin tæki þrjú ár.
Nú hefur fjármaáaráðherra landsins tilkynnt að fé
skorti til viögerðanna, hvort 9 billjónir dugi ekki? Hug-
myndum hans hefur verið báglega tekið þvlþótt víða
ríki eymd I gamla Sovét hefur Bolshoi-leikhúsið yfir sér
yfirbragð frægðar. Þar voru fluttar óperur og ballettar
sem þykja ein helsta stoð hámenningar þar í landi.
Umsjónarmenn viðgerðanna hafa hótað að segja af
sér efþeir fá ekki fjármagn sem þarf. Þetta minnir
óneitaniega á viðhald Islenskra stórhýsa ríkisins sem
eru svo vanhaldin Iárlegu viðhaldi að á nokkurra ára
fresti er ódýrara að byggja ný hús en laga þau gömlu,
sem ersamtgert.
Er það bara skrök og grobb að íslenskum höfundum gangi vel á erlendum mörkuð-
um? Stundum er látið að því liggja. Raunin virðist vera önnur á þeim mörkuðum
sem íslenskir höfundar eru hvað fyrirferðarmestir á. Sjón, Einar Már og Arnaldur
Indriðason eiga allir bækur á dönskum haustmarkaði en bókaútgáfa þar í landi
reiðir sig ekki síður á þýdda virta höfunda en heimamenn.
Andstætt venjum hér á landi þá
taka nýjar bækur að streyma á
danska markaðinn þegar á haust-
mánuðum. Yfirlit Politilken um
spennandi titla sem koma inn á
markað á næstu vikum bera með sér
að danskur bókamarkaður er ekki
síður opinn fyrir þýddum verkum en
nýjum frá dönskum höfúndum. Efn-
isval danskra bókaútgefenda er víð-
feðmara en þekkist hér á landi sem
má skýra með stærri markaði.
Þeir Einar Már og Arnaldur hafa
áður sent frá sér bækur á danskan
markað, Einar er þar með sterka
stöðu og Bítlaávarpið er þar væntan-
legt, en Röddin eftir Arnald er næst á
dagskrá hjá dönskum útgefanda
hans. Skuggabaldur eftir Sjón hefur
verið þýdd vegna tilnefningar til
Norðurlandaráðsverðlauna hans og
er nú að koma út í Danmörku.
Fróðlegt er að skoða hvernig ís-
lenskar útgáfur á þýðingum hafa í
sumum tilvikum komið út á undan
dönskum. Þannig er Blinda eftir
Jose Saramago að koma út í haust en
hefur verið fáanleg hér á annað ár.
Ian McEwan sendi í vetur sem leið
frá sér Saturday sem vakti nokkuð
umtal hér heima í sumar og var víða
lesin, en ekki hefur heyrst að forlag
hans hér á landi stefni á þýðingu
verksins. Hún er væntanleg í danskri
þýðingu strax í haust, eins og ný
saga Kazuo Ishiguros. Báðir eru til-
nefndir til Booker-verðlauna fyrir
þessi verk.
Léttari skáldsögur eru fyrirferðar-
miklar. Doðrantur Susönnu Clarkes
/onathan Strange & Dr. Norrell hef-
Eínar Már Guðmundsson rit-
höfundur Hann lagði snemma á
ferli sínum ríka áherslu á að koma
verkum slnum á framfæri erlendis
og leitaði til gamals kennara slns
úr háskólanum sem þýddi fyrst
Ijóðabækur hans á dönsku.
ur selst þokkalega hér á síðasta ári
og verður fáanlegur í danskri útgáfu
í haust. Þar verður líka hægt að lesa í
þýðingu verk á borð við sögu Joseph
O’Connors Star of the sea, um flótta
fra vestur um haf út af hung-
ursneyðinni, sem kom út 2002. Jos-
eph hefur verið virkur lengi á írlandi
sem höfundur og nýtur þar álits.
Bretinn Louis de Bemieres sem
þekktur er fyrir Captain’s Corelli’s
Mandolin á nýja sögu á dönskum
markaði í haust, Birds without wing
sem kom út 2004.
Bretinn Easton Ellis sendi frá sér
söguna Lunar Park fyrir stuttu og
kemur hún strax í haust á dönsku.
Það er líka tilfellið með nýja skáld-
sögu Johns Irving Until I find you.
Philip Roth vakti mikla athygli í fyrra
fyrir Plot against America sem er
væntanleg.
Greinarhöfúndur Politiken um
haustútgáfúna gerir mikið úr fyrir-
framgreiðslu fyrir réttinn á metsölu-
bók eftir Raymond Khoury sem þræð-
ir troðna slóð Dans Brown. Fyrir hana
greiddu danskir útgefendur 5 millur
sem þykir hátt þar í landi.
Norskir höfundar em sumir síð-
komnir á danskan markað; Karl Ove
Knausgaard var verðlaunaður 1998
fyrir Ude af verden og birtist loks í
haust á dönskum markaði. Aðrir em
skjótari; Jan Kjærstad sendir frá sér
Konge af Europa um netkóng sem
gerist útigangsmaður. Annar verð-
launakóngur, Lars Saabye Christen-
sen fær þýtt eftir sig smásagnasafn,
Oscar Wildes elevator.
Þetta þykja helstu tíðindin af
markaði þýddra bóka í Danmörku í
haust og er það merki um nokkra
verðleika að þessar þrjár íslensku
sögur skuli taldar í hópi þeirra at-
hyglisverðustu sem á þann markað
berast, eins og sjá má af í hvaða hópi
þær em taldar í Politiken í gær.
j Arnaldur Indriðason rithöfundur
I Veigengni hans á erlendum mörkuð-
um eykst stöðugt þrátt fyrir aðhann
I verði að keppa við mörg vinsæl og
I fræg nöfn frá stærri málsvæðum.
| Sjón rithöfundur Skáldið og súrr-
1 ealistinn hefur mörg járn f eldinum.
INúnaerhann að leggja lokahönd á
j teiknimynd fyrir alþjóðamarkað,
| Onnu og skapsveiflurnar.
Þrælmenntaðar konur í tónlist frá gleymdum tíma
Barrokk í Laugarnesi W
Heike ter Stal, Jóhanna Halldórs-
dóttir ,Steinunn Arnbjörg Stefáns-
dóttir og Guðrún Óskarsdóttir
Það heldur áfram hljómleikahaldi I
safni Sigurjóns annað kvöld en þá verð-
ur leikin Itölsk barokktónlist eftir átta
tónskáld þess tíma. Þau Jóhanna Hall-
dórsdóttir alt, Heike terStal teorba,
Steinunn Arnbjörg Stefánsdóttir
barokkselló og Guðrún Óskarsdóttir
semball spila.
Jóhanna sérhæföi sig I flutningi á
barokk- og endurreisnartónlist að
loknu námi. Jóhanna hefur sótt nám-
skeið á sviði barok- og endurreisnar-
tónlistar og komið reglulega fram með
ýmsum tónlistarhópum IÞýskalandi og
Sviss bæði sem einsöngvari og þátttak-
andi I kammertónlist.Síðastliðið sumar
var hún ráðin söngkona við þýska hóp-
inn Penalosa Ensemble sem sérhæfir
sig I að flytja endurreisnartónlist.Jó-
hanna syngurmeð Rinascente í Nes-
kirkju.
Heike ter Stal er fædd i Aachen í
Þýskalandi. Hún stundaði gltarnám og
nám í tónlistarkennslufræðum í
Hannover. Að námi loknu fór áhugi
hennar á hljóðfærum barokk- og end-
urreisnartímans vaxandi og 1996 hóf
hún nám á lútu og teorba (chittarone)
við Alte Musik-deild Tónlistarháskólans
ÍTrossingen. Heike kemur reglulega
fram meðýmsum afvirtustu barokk-
og endurreisnar hópum Þýskalands
sem eru eftirsóttir víða um Evrópu.
Steinunn Arnbjörg Stefánsdóttir hóf
sellónám hjá Hauki Hannessyni og síð-
ar hjá Gunnari Kvaran og lauk einleik-
araprófi 2000. Þá hélt hún til náms I
París. Frá haustinu 2003 hefur hún lagt
stund á barokksellónám sem og
kammertónlist, gregorsöng, barokk-
dans og sitthvað fleira. Ytra leikur hún
með ýmsum hópum, sér f lagi barokk-
og spunatónlist. Hér heima hefur hún
m.a. leikið með Sinfóníuhljómsveit ís-
lands og Sinfóníuhljómsveit Norður-
lands og kammersveitinni ísafold.
Guðrún Óskarsdóttir lauk píanó-
kennaraprófi frá Tónlistarskólanum I
Reykjavík og nam semballeik hjá Helgu
Ingólfsdóttur. Framhaldsnám stundaði
hún í Amsterdam í Basel og París. Guð-
rún hefur leikið inn á hljómdiska og
komið fram sem einleikari, meðleikari
og þátttakandi í kammertónlist á fjöl-
mörgum tónleikum á Islandi og víða i
Evrópu. Hún hefur unnið með Islenska
dansflokknum og hjá Islensku óperunni
og spilar reglulega með Bach- sveitinni
í Skálholti, Caput hópnum, Kammer-
sveit Reykjavíkur og Sinfóníuhljómsveit
Islands.
Tónleikarnir hefjast klukkan 20.30.
Kaffístofa safnsins er opin eftir tónleika.