Freyr - 01.09.1954, Side 25

FRFYR
277
nemur sem svarar tæpum 30 kg af meðal-
töðu handa á. Ærnar í B-flokki þyngdust
að meðtali um 3.32 kg frá 12.12.—11.1. eða
2.01 kg meira en ærnar í A-flokki á sama
tímabili.
Ærnar í C-flokki voru teknar á innistöðu
og eldi 22. desember eða aðeins 4 dögum
fyrir fengitímabyrjun. Fram að þeim tíma
var þeim beitt og fóðrun þeirra hagað á
sama hátt og fóðrun A-flokks ánna. Eftir
að eldið hófst, var C-flokks ánum daglega
gefið 1.6 kg af töðu, nema fyrstu tvo dag-
ana aðeins minna, og auk þess fóðurblanda.
Byrjað var með 80 gr af fóðurblöndunni
handa á, en dagskammturinn svo aukinn
um 10 gr annan hvern dag, unz hann var
kominn í 150 gr þann 5. janúar. Ætlunin
var að gefa þessum ám jafnmikið af töðu
á dag og B-flokks ánum, en þær fengust
ekki til að éta meira en 1.6 kg á dag að með-
altali hver ær. Af þessum ám urðu 38.5%
tvílembdar, en hinar einlembdar. Að vísu
lét ein þeirra fóstri, án þess að vitneskja
fengist um, hvort hún hefði gengið með 1
eða 2 fóstrum. Þessi ær er talin með ein-
lembunum. Fóðureyðsla á hverja á í C-
flokki frá 16.12.—11.1. varð 21.8 fóðurein-
ing eða 10.7 fóðureiningum meiri en í A-
flokks ærnar eða sem svarar 21.4 kg af
meðaltöðu. C-flokks ærnar þyngdust frá
12.12.—11.1. um 2.41 kg eða 1.10 kg meira en
A-flokks ærnar. En vegna þess að eldi C-
flokks ánna byrjaði 6 dögum síðar en eldi
B-flokks ánna og þær fyrrnefndu átu að-
eins minna hey á dag, eftir að eldið hófst,
en þær síðarnefndu, eyddist 4.1 fóðurein-
ingu minna í C- flokks ærnar að meðaltali,
enda þyngdust þær 0.91 kg minna að með-
altali frá 12.12.—11.1. en B-flokks ærnar.
Niðurstöður þessara tilrauna sýna, að
hægt er að auka mjög frjósemi ánna með
miklu og vaxandi eldi á innistöðu fyrir og
um fengitímann. Ennfremur sýna þær, að
næstum því helmingi betri árangur næst
með því að byrja eldið 10 dögum fyrir fengi-
tímabyrjun heldur en með því að byrja það
aðeins 4 dögum áður en byrjað er að hleypa
til.
Aukinn fóðurkostnaður ánna við að stríð-
ala þær á innistöðu í 3—4 vikna tíma er all-
verulegur samanborið við að beita þeim og
fóðra þær ríflega viðhaldsfóðri með beit-
inni. Sá kostnaðarauki myndi verða all-
misjafn frá einu búi til annars eftir því,
hvernig hagar til með fóðuröflun. Þar sem
mikil tún eru og véltækni notuð við hey-
öflun, er taðan ekki mjög dýr í framleiðslu,
en öðru máli er að gegna á býlum, þar sem
tún eru enn mjög lítil og véltækni lítt not-
uð við heyskap. Þar er hver fóðureiningin
dýr. Hjá þorra bænda verður að meta fóð-
ureininguna í töðu a.m.k. á 2 krónur og í
fóðurbæti um kr. 2.50. Fengitímaeldið á B-
flokks ánum hefur því kostað kr. 30—35 pr.
á umfram það, sem fóðrið á ánum í saman-
burðarflokknum kostaði (A-flokknum).
Hefði verið jarðbönn eða ekki hægt að nota
beit vegna illveðra, hefði munurinn á fóð-
urkostnaði á þessum flokkum verið miklu
minni, varla meiri en 6—7 fóðureiningar.
Það er álitið, að ær verði síður tvílembd-
ar eftir því sem þær beiða oftar að vetr-
inum, áður en þær fá. Gæti það að nokkru
leyti skýrt, hvers vegna ær í kaupstöðum,
sem venjulega eru látnar fá um mánaða-
mótin nóvember-desember, eru oft næstum
því allar tvílembdar. Athugun, gerð á Hesti
síðastliðinn vetur, styður þessa kenningu.
Tuttugu og tvær ær á þriðja vetri voru látn-
ar fá dagana 18.12—23.12., og höfðu þær
því meðalfangdag 12 dögum fyrr en hinar
ærnar, sem fengu á venjulegum fengitíma
frá 26.12.—11.1. Þessar fyrirmálsær voru
fóðraðar eins og A-flokks ærnar, sjá töflu
1, þ. e. þeim var beitt og gefið ríflega við-
haldsfóður. Helmingurinn af fyrirmálsánum
áttu tvö lömb, en aðeins 20% af A-flokks
ánum, eins og að framan getur, sjá töflu 1.
Sambandið milli fangdags og eldis er sýnt
í töflu 2. Ánum í A-, B- og C-flokki, hverj-
um fyrir sig, er skipt í tvo hópa eftir því,
hvort þær fengu og höfnuðust fyrir eða eft-
ir miðjan fengitíma, og sýnt, hve mörg
prósent af hvorum hópnum í hverjum flokki
áttu 2 lömb.