Símablaðið - 01.01.1980, Blaðsíða 18

sími er byggður úr 4 1. gráðu fjölsímum. 3.
gráðu PCM-TDM fjölsími er byggður úr 4 2.
gráðu fjölsímum og þannig koll af kolli upp í
5. gráðu PCM - TDM fjölsíma.
í dag eru PCM sambönd af 1. gráðu ódýr-
ari en bæði jarðsímar og FDM (Frequency
Division Multiplex) fjölsímar frá 10 til 60 km
vega lengd, en ef digital sambönd og sím-
stöðvar eru teknar saman verður digital netið
ódýrara óháð vegalengdum og þar að auki
hefur digitala netið marga kosti fram yfir
alla eldri tækni með PMS stöðvum. Erlendar
spár benda til þess að í þróaðri Evrópulönd-
um muni ca. helmingur allra símakerfa vera
orðinn digital um næstu aldamót. Það er gert
ráð fyrir því að þessu verði náð með því að
allar stækkanir verði digital og allar útskipt-
ingar á stöðvum vegna aldurs og slits verði
digital.
Ennþá eru skiptar skoðanir á því hve langt
digital netið eigi að ná. Sumar áætlanir gera
ráð fyrir því að A/D — breytingin (Analog/
Digital) verði framkvæmd í konsentratorun-
um, en aðrar áætlanir gera ráð fyrir að A/D
— breytingin verði framkvæmd í talfærinu
hjá notandanum. Það sem sagt hefur verið
hér um þróunarhorfur sjálfvirkra símstöðva
gildir nær óbreytt um sjálfvirkar telexstöðv-
ar og datastöðvar.
Til dæmis um það hve langt þessi þróun
hefur þegar náð er að fyrstu digital simstöðv-
arnar á Norðurlöndum voru pantaðar fyrir
skömmu og er reiknað með því að þær verði
teknar í notkun árið 1981 og að í Evrópu er
þegar byrjað að nota 4. gráðu PCM kerfi
með um 2000 talrásum og í Ameríku eru
þegar í gangi svipuð PCM kerfi með um 4000
talrásum.
1.2. Innanbæjarnetin
Með innanbæjarneti er átt við jarðsíma-
samböndin frá notendasímstöðvunum til
notendanna. Þróun í þessum netum undan-
farin ár hefur verið að geraeirþræðinamjórri
og netin þar af leiðandi ódýrari. Fyrir
nokkrum árum voru nærri öll innanbæjarnet
byggð upp af jarðstrengjum, sem höfðu eir-
þræði með 0.6 mm þvermál, en nú er farið
að nota eirþræði með 0.5 og 0.4 mm
þvermáli. Þetta leiðir af sér að á svæði þéttr-
ar byggðar eins og á Reykjavíkursvæðinu
16 SÍMABLAÐIÐ
þarf að hafa tiltölulega margar sjálfvirkar
símstöðvar, þar sem hver símstöð þjónar
takmörkuðu og ekki of stóru svæði. Á þann
hátt verður innanbæjarkerfið einnig ódýrt
vegna þess að meðalfjarlægð frá notenda til
símstöðvar verður minni. Digital kerfi, sem
samanstendur af DGS og mörgum konsen-
tratorum mun viðhalda þessari þróun.
1.3 Langlínusambönd
Stutt langlínusambönd eru púpiniseraðir
jarðstrengir, fjölsímar á loftlínum, fjölsímar
á jarðstrengjum og PCM-TDM á jarð-
strengjum, en þetta síðastnefnda er notað
bæði sem langlínusamband og innanbæjar-
samband.
í sambandi við löng langlínusambönd
hefur verið gert stórt átak á síðustu árum og
mun stækkun þess kerfis halda áfram mörg
næstu ár. Með þessu er átt við örbylgju-
kerfið, sem fullútbyggt rúmar 960 talrásir.
Slíkt kerfi liggur nú frá Reykjavík til
Akureyrar og þaðan áfram í gegnum Húsa-
vík og Raufarhöfn til Egilsstaða. Einnig
leggur þetta kerfi frá Reykjavík til Hvols-
vallar og Vestmannaeyja. Áætlun er um
kerfi frá Reykjavík um Stykkishólm, Ólafs-
vík til Vestfjarða og annað kerfi milli Egils-
staða um Höfn til Hvolsvallar sem myndi
loka hringnum kringum landið. Dreifilínur
fyrir útvarp og sjónvarp hafa verið teknar
með í örbylgjukerfinu, enda notar ein sjón-
varpsrás samskonar tíðniband og 960 talrás-
ir. Þetta örbylgjukerfi byggist á FDM
(Frekvens Division Multiplex) samböndum,
sem nýtist aðeins við sendingu analog upp-
lýsinga. Þegar digital net vex upp hérlendis
má búast við næstu kerfisbreytingu langlínu-
sambandanna.
1.4 Dreifikerfi útvarps og sjónvarps
Eins og áður er nefnt er nú verið að endur-
nýja dreifikerfi útvarps og sjónvarps með ör-
bylgjukerfinu. Næsta þróun í þeim málum
verður væntanlega tilkoma norræna gervi-
hnattakerfisins, Nordsat, ef það verður sam-
þykkt af Norðurlöndunum að byggja það
kerfi og af íslandi að taka þátt í því. Gangi
allt samkvæmt áætlun og ekki standi á nein-
um samþykktum myndi kerfið verða tekið í