Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2006, Blaðsíða 21

Helgarblað DV
LAUGARDAGUR I. APRlL 2006 21
Helga er snaggaraleg og gullfalleg stelpa og ekkert sem
bendir til að þar fari ung stúlka sem um nokkurra ára skeið
þurfti að taka minnst fjórar ólíkar eftiablöndur til að komast
í gegnum daginn. Hún á þó enn við vandamál að stríða sem
tengjast neyslunni því hún er með lifrarbóglu C. Nú er hún
í lyfjameðferð við sjúkdómnum og segir 80% líkur á að hún
nái sér að fullu.
Helga segir að þó að hún hafi
alist upp við mjög góðar félags-
legar aðstæður hafi hún snemma
verið lögð í einelti.
„Það var af því ég var svo mik-
ill nörd," segir hún hlær. „Ég var
inni að lesa Sturlungu meðan
aðrir krakkar voru úti að leika sér.
Það gerði það að verkum að ég
ákvað að breyta mér og fór að
verða upptekin af því að fá sam-
þykki hinna og vera töff. Ég er
ágætlega vel gefin," segir hún og
kímir „og skildi að þetta var bara
leikur og hinir hæfustu lifðu af.
Maður verður að vera efstur í
fæðukeðjunni. Ég kom mér því í
félagsskap með krökkum sem
voru töff og fór sjálf að leggja aðra
í einelti. Þetta voru ekki slæmir
krakkar og það hefur ræst vel úr
mörgum þeirra, en þau héngu
niður á Lækjartorgi, voru að
drekka í miðri viku og svolítið að
berja aðra krakka. Ég byrjaði
þarna þrettán ára að reykja og
drekka, en svo fór ég í annan skóla
þar sem þótti flott að vera í
íþróttum og þá sneri ég mér bara
að því. í níunda bekk fór ég svo
aftur að drekka og af því ég þurfti
alltaf að vera komin frekar
snemma heim byrjaði ég bara íyrr
að deginum."
Þarf bara eina pillu
Þrátt fyrir þetta lauk Helga
samræmdum prófum með glans
eins og kemur fram í viðtali við
móður hennar hér á síðunni. „Ég
fór svo í menntaskóla en fittaði
engan veginn inn þar. Ég var
frekar með gömlu félögunum sem
voru að taka spítt og fannst það
miklu skemmtilegra. Auðvitað
flosnaði ég upp úr þessu námi og
einbeitti mér bara að dópinu."
Helga segir að hún hafi fljót-
lega verið komin í öll þau efni sem
hún komst yfir en til að byrja með
hafi hún verið örlítið smeyk.
„í fyrsta skipti sem ég tók spítt
hljómaði inni í hausnum á mér
setning sem ég heyrði í forvama-
fræðslunni, „að vinur sem býður
þér eiturlyf sé enginn vinur". Líka
setningin „það þarf bara eina
pillu". En það stoppaði mig ekki.
Ég vissi hins vegar ekki fyrr en ári
eftir að ég fór að taka spítt að það
væri sama og amfetamín og það
sjokkeraði mig svolítið."
Grét á niðurtúr og langaði
að deyja
Helga helllti sér svo út í neyslu
á amfetamini, kókaíni og e-pill-
um. „Þetta var alveg glórulaust,"
segir hún. „Maður klárar öll gleði-
efnin í líkamanum og á niðurtúr-
unum situr maður bara og grætur
og langar að deyja. Það er ömur-
leg líðan. Ég var líka alveg kolvit-
laus í skapinu og það mátti ekki
anda á mig. En mig langaði samt
ekki að hætta. Mér fannst ég eng-
inn dópisti, bara svona tjúttari.
Þess vegna varð ég alveg brjáluð
þegar ég var send á Árvelli því það
neyðir mann enginn til að hætta.
Maður verður að vilja það sjálfur,"
segir hún og samsinnir því að þá
sé kannski orðið fátt til ráða fyrir
aðstandendur.“Ég skil það núna
„Á morgun fer ég við
jarðarför vinar míns
sem lést úr neysl-
unni og hann ersko
ekki sá fyrsti sem ég
fylgi til grafar."
hvað fjölskyldan mín þjáðist með-
an á öllu þessu stóð og er að gera
mitt besta til að bæta fyrir það og
vinna aftur traustið sem ég glat-
aði."
Dópið borgað með vændi
Helga fjármagnaði dópið með
innbrotum og sölu eiturlyija en
aðspurð segist hún ekki hafa
orðið fyrir líkamlegu ofbeldi.
„Það er samt þannig að ef þú ert
í partíi þar sem dóp er í boði
veistu að þú þarft að borga
með því að sofa hjá ein-
hverjum. Ég var heppin og
upplifði ekki mikið lík-
ainlegt ofbeldi en það er
líka mikið andlegt of-
beldi í þessum heimi.
Hann er harður,
mildu harðari en
fólk gerir sér grein
fyrir."
Vogur líka
líknarsjúkra-
hús
Helga fór svo
í meðferð á Vog
átján ára gömul
og kynntist þar
strák sem hún
varð ástfangin
af. Hann var í
erfiðum málum
og meðan hann
var í meðferð lét
hann Helgu
smygla til sín
eiturlyfjum. Hún
sprautaði sig líka í fyrsta skipti í
eftirmeðferðarprógrammi. „Það
er ekki það að meðferðaraðilar
séu ekki að standa sig. Maður er
bara svo útúr ruglaður og útsmog-
inn. Það gleymist líka oft í um-
ræðunni að meðferðarstofnanir
eru stundum líknarsjúkrahús og
eru að sinna deyjandi sjúkling-
um.
Aðhald í uppvextinum mik-
ilvægt
Helga segist því miður lítið
geta ráðlagt foreldrum sem
standa frammi fyrir því að barnið
þeirra er komið í neyslu.
„Mér finnst þó að aðhaidið
hafi skipt máli. Mamma var til
dæmis ekkert auðveld. Ég var
kannski stödd á dópsam-
komu og allt f einu var
mamma mætt. Ég var
mun hræddari við
mömmu en lögregluna.
Svo skipti uppeldið
máli. Ég hafði þrátt
fyrir allt mjög sterka
siðferðiskennd þó að
ég reyndi að bæla hana
niður. Gott veganesti
úr uppeldinu er mikil-
vægt. Lfka ástin. Mér
fannst erfiðara að vera
vond þegar mamma var
sorgmædd heldur en þegar
hún var reið. Þegar ég var
orðin veikust hætti hún
að vera óvinur minn.
Einu sinni hringdi ég
skelfingu lostin í
hana og bað hana
að sækja
mig
því ég var alveg að fara yfir um. Ég
heyrði raddir og var alveg stjórn-
laus. Ég man ekki mikið eftir
þessu nema að þegar við vorum á
leiðinni heim brotnaði mamma
niður á umferðarljósum. Það var
ömurlegt. Ég var orðin svo veik að
hún þurfti að skipta á mér eins og
ungabarni."
„Mér fannst erfiðara
að vera vond þegar
mamma varsorg-
mædd heldur en þeg-
arhún varreið."
Sporavinnan bjargar
Það var þó ekki fyrr en
Helga veiktist hastarlega af
bráðaofnæmi sem hún fann
fyrir löngun til að hætta
neyslunni.
„Ég skildi það þá að ég gæti
dáið. Ég varð hrædd og bað guð
um hjálp þó ég væri
reyndar löngu
búin að snúa
baki við
Guði. Ég
fékk
svo þá
Dóttirin Helga
snilldarhugmynd að skrá mig inn
í nýliðaprógramm hjá Tólf spora
húsinu og það varð mér tii lífs. Þar
var haldið svo vel utan um mann
og ég fór að vinna í sporunum,
sem er skylda þar. Ef maður vinn-
ur sporin heilshugar finnur mað-
ur lausnina. Foreldrar mömmu
eru líka mjög trúaðir og báðu
alltaf fyrir mér og ég er alveg
sannfærð um að allt var þetta
handleiðsla."
Heppin að vera á lífi
Helga er sem fyrr segir með
lifrarbólgu C en hún er í strangri
lyfjameðferð og vonast til að ná
bata.
„Ég er heppin og þakkát að
vera á lífi," segir hún. „Fyrir stuttu
fór ég til jarðarfarar vinar míns
sem lést úr neyslunni og hann er
ekki sá fýrsti sem ég fýlgi til grafar.
Ég er búin að horfa á eftir mörg-
um vina minna í dauðann. Þessi
neysla er ekkert nema dauðans al-
vara og vonandi að skilningur og
fordómaleysi verði til að þess
að fleirum verði bjarg-
að.“
edda@dv.is