Freyr - 01.04.1955, Side 31

FREYR
119
lánsins og í söluhæfu ástandi, ef eigand-
inn óskar að selja vélarnar og hætta korn-
ræktinni, enda greiðast þá eftirstöðvar
lánsins með andvirði vélanna. Auk þessa
þarf svo að láta bændum í té alla nauð-
synlega fræðslu um ræktun kornsins. Mætti
t. d. hafa sýnireiti í kornrækt undir umsjá
umferðaráðunauta.
Með þessu fyrirkomulagi þarf ekkert fé
að greiða úr ríkissjóði vegna kornræktar-
innar. Reyndar þarf að útvega lán, en það
ætti ekki að vera sérstökum vandkvæðum
bundið. Ríkisvaldið myndi því fremur
verða fáanlegt til að ganga inn á þessa
braut, heldur en veita óendurkræf fram-
lög.
Þá er þessi leið einnig miklu hagstæðari
fyrir bændur. Þeir fá í byrjun meiri fjár-
hagslegan stuðning, geta byrjað fyrst í
smáum stil, en aukið ræktunina síðan smám
saman, eftir því sem reynsla vex og ástæð-
ur leyfa. Einnig geta þeir hætt við korn-
ræktina hvenær sem er, þeim að skaðlausu.
Á þennan hátt verður kornræktin jafn-
rétthá öðrum búgreinum, og keppir því við
þær á eðlilegum grundvelli. Mun þá fljótt
koma í ljós, hve arðvænleg hún reynist.
Kornræktin sparar erlendan gjaldeyri.
Til þess að fá hugmynd um, hve fljótt
eyðsla erlends gjaldeyris — vegna kaupa á
kornræktarvélum og annars stofnkostnaðar
— endurgreiðist, verður hér sett áætlun um
stofnkostnað, og tekjur og gjöld vegna
kornræktar í 20 hekturum lands. Eru að-
eins tekin þau atriði, sem reikna má í er-
lendum gjaldeyri.
Tekjur:
400 tunnur korn 200/00 .... kr. 80.000.00
800 hestar hálmur 12/50 .... — 10.000.00
Samtals kr. 90.000.00
Gjöld:
Kornræktarvélar ............. kr. 26.500.00
Áburður og útsæði ............. — 30.000.00
Vinna ......................... — 18.000.00
Korn- og vélageymsla........ — 15.500.00
Samtals kr. 90.000.00
Áætlun þessi byggist að allmiklu leyti á
áætlun, sem Klemenz á Sámsstöðum hef-
ur gert. (Sjá Árbók landbúnaðarins 1952,
bls. 40, en nefndarálit kornræktarnefnd-
arinnar er í sama árgangi, bls. 193—211).
Klemenz reiknar korntunnuna á 250 kr.,
en hún má ekki fara mikið yfir 200 kr., ef
verðið á að vera sambærilegt við verð á
erlendu korni. Hér er hálmurinn reiknað-
ur á fjórðung þess verðs, sem Klemenz
reiknar hann, enda er hann aukaafurð, sem
ekki má meta hátt. Hálmurinn sparar ó-
beint erlendan gjaldeyri, af því að hann
getur komið í stað heys, og þar með spar-
að áburðarkaup.
Kornræktarvélarnar eru reiknaðar með
því verði, sem kornræktarnefndin telur
þær kosta komnar til landsins, og munu
þær vera fullnægjandi til að rækta korn i
20 hekturum lands Hér er áburður og út-
sæði áætlað aðeins lægra en Klemenz á-
ætlar það, og er það í samræmi við lægra
kornverð.
Vinnukostnað áætlar Klemenz 2250 kr. á
hektara. Þar af má áætla erlendan gjald-
eyri 40%, eða 18.000 kr. fyrir 20 hektara.
Eftir verða þá 15.500 kr., sem ættu að
nægja til að greiða erlendan kostnað við
byggingu kornhlöðu og vélageymslu.
Þó að útreikningur þessi sé ekki ná-
kvæmur, sýnir hann samt, að kornrœktin
getur greitt erlendan stofnkostnað sinn að
fullu, með sparnaði á erlendum gjaldeyri
strax á fyrsta ári, ef notuð er fullkomin vél-
tækni og engin veruleg óhöpp koma fyrir.
Mun verða erfitt að benda á aðra fram-
leiðslugrein, sem hefur meiri gjaldeyris-
sparnað í för með sér í hlutfalli við stofn-
kostnað. Áburðarverksmiðjan mun t. d.
þurfa um 5—7 ár til þess, að endurgreiða er-
lendan stofnkostnað sinn með framleiðslu
sinni.
Nauðsyn fjölbreyttari framleiðslu.
Að undanförnu hefur miklu fjármagni
verið veitt í landbúnaðinn, aðallega í láns-
fjárformi. Árin 1950—1954 lánaði Búnaðar-
bankinn til framkvæmda í sveitum sam-
tals um 140 millj. kr., þar af um 35 millj.
kr. árið 1954, en samt voru óafgreiddar