Freyr - 01.05.1960, Síða 35

FREYR
187
Árangursrík aðstoð
Hálf þriðja milljón bandarískra smábænda
þurfa hjálp til sjálfshjálpar.
Það mun vera útbreidd skoðun meðal al-
mennings, að þeir milljarðar dollara, sem
bandaríski landbúnaðurinn fær sem framlög
frá ríkinu, renni til allra hinna 5.400.000 bænda
Bandaríkjanna. í raun og veru verður minni
hluti bændanna þeirra aðnjótandi, því styrk-
urinn er aðeins veittur vegna ræktunar fimm
nytjajurta, en þær eru: hveiti, maís, bómull,
hrísgrjón og tóbak, og ræktun þessara jurta
er að sögn bandaríska tímaritsins Time að
mestu leyti í höndum efnuðustu bændanna,
Utan við standa um 2,5 milljónir bænda, en
kjör þeirra eru í raun réttri alvarlegt vanda-
mál fyrir ameríska landbúnaðinn og þjóðfé-
lagið. Þessir bændur búa við slæman jarðveg, á
of litlum jörðum og í lélegum húsakynnum. Á
tímabilinu 1930—1954 óx meðalstærð ræktaðs
lands á bandarískum jörðum úr um 60 í 90 ha,
og er það þó í mörgum héruðum ekki, segir í
ameríska tímaritinu, nægilegt til þess að ein
fjölskylda geti lifað sómasamlega af því með
þeirri fjárfestingu, sem nú er í vélum og tækj-
Hjá ribsrunnum er greinarmyndun þó
nokkuð örari; af því leiðir, að grisjun greina
þarf að vera heldur meiri á ári hverju.
Mjög getur verið varhugavert að grisja of
hastarlega gamla runna, sem komnir eru í
mikla vanhirðu. Hafi klipping ekki verið
framkvæmd um áraraðir, er bezt að byrja á
því að taka bur ca. y3 af þeim greinum, sem
talið er að nema þurfi á brott; en það eru
dekkstu greinarnar, sem jafnframt eru oft-
ast mjög mosagrónar. Á næstu tveim árum
er síðan skorið það, sem vantar. Rétt er að
rjóða málningu, tjöru eða kvikasilfurs-
smyrsli („Kankerdoor“ t. d.) á stærri sár
eða þau, sem eru um eða yfir 3 cm í þver-
mál.
Mánuðirnir marz og apríl eru taldir heppi-
legastir til klippingar á berjarunnum.
Óli Valur Hansson.
um. Og þó er ræktað land hverrar jarðar að
meðaltali aðeins 2l/2 ha í mörgum héruðum.
1 þessum héruðum hefur Bandaríkjastjórn
gríðarmikla framtíðaráætlun á prjónunum til
þess að reyna að bæta kjör þessara smá-
bænda.
Valdir hafa verið í tilraunaskyni 54 hreppar
og þrjú stærri svæði, þar sem reyna á nýja
hugmynd. Hugmyndin er einföld: að fá búnað-
arleiðtoga á hverjum stað, kaupsýslumenn,
starfsmenn sveitarfélaga, presta og aðra til
þess að taka höndum saman og gera áætlanir
til þess að efla landbúnaðinn í hverjum hreppi
eftir þörfum hvers staðar, og þegar náðst hef-
ur samkomulag um hvernig verkið skuli unn-
ið, er tæknileg og fjárhagsleg aðstoð látin í
té af viðkomandi fylki eða af ríkisstjórninni í
Washington.
Á þessum tilraunasvæðum geta menn feng-
ið að velja um tvo kosti: Vilji menn halda á-
fram að stunda búskap, er skýrt fyrir þeim
hvernig þeir eigi að reka bú sín betur, þeir
fá fjárhagsaðstoð til þess að kaupa meira land
og fleiri verkfæri.
Öðrum er hjálpað til að fá störf í bæjunum
eða í iðnaðinum, og eins er reynt að fá fleiri
iðnfyrirtæki til þess að flytja út í þessi hér-
uð. Miklum árangri hefur þegar verið náð og
það sem meira máli skiptir er, að það hefur
kostað þjóðfélagið stórum minna að hjálpa
þessum mörgu fátæku og illa settu bændum til
bættra kjara en verðuppbæturnar til efnaðri
bænda.
Á rúmu ári hafa framlög til smábændanna
numið aðeins 2,1 millj. dollara — og, skrifar
Time, þessi upphæð er aðeins sem nemur
tveggja daga geymslukostnaði við óseljanlega
búvörulagera bandaríska ríkisins!
Nú þegar má fullyrða, að áætlunin hafi
heppnast mjög vel, og ástæðan til þess er að
sögn kunnugra sú, að allar áætlanir séu samd-
ar af heimamönnum, þær séu framkvæmdar
af þeim og standi eða falli með þeim. Hér sé
ekki um neitt að ræða, sem mælt sé fyrir um
af yfirvöldunum í Washington.
— Við höfum uppgötvað, skrifaði ritstjóri
nokkur á einu af „tilrauna“ svæðunum nýlega,
að þessir „þeir“, sem við töluðum svo oft um
að ættu að gera eitthvað, erum við sjálfir.
(Endursagt).