Freyr - 01.06.1968, Síða 35

II
Ofluvi ptðwis o(j nÁgiWAfo ^óðuncjlldLs
í fyrra sumar gerði prófessor Breirem, Bún-
aðarháskóla Noregs, grein fyrir niðurstöðum
rannsókna, er staðið hafa meira en 20 ár á
vegum stofnunarinnar, og fjallað hafa um
gras og nýtingu þess tii fóðurs. Þetta var á
ráðstefnu NJF í Kaupmannahöfn og þótti fag-
mönnum, er á hlýddu, erindi hans og niður-
stöður rannsóknanna hið eftirtektarverðasta.
f eftirfarandi er stuttlega gerð grein fyrir
helztu niðurstöðum, er hann tilgreindi frá
þessum norsku rannsóknum. — Ritstj.
Það hefur ek*ki litla þýðingu í Noregi
hvernig nýtist gras það, sem þar er rækt-
að til sumarfóðurs og svo hitt, sem bjargað
er til vetrarforða, því að þar eru um það
bil 65% hins ræktaða lands graslendi.
í Noregi er talið, að um það bil % af ár-
inu sé venjulegur innistöðutími nautpen-
ings. Veltur því á miklu, að vetrarfóðrinu
sé bjargað þannig, að það rýrni sem minnst.
Rannsóknirnar hafa beinzt að því fyrst og
fremst að ákveða næringargildi jurtanna á
mismunandi vaxtarskeiði og svo tap nær-
ingarefna við mismunandi verkunaraðferð-
ir.
Þegar búféð nærist af grængresi fer ekk-
ert til spillis, en næringargildi þess er hins
vegar háð þroskastigi jurtanna og svo teg-
undum.
Við björgun fóðursins til vetrarforða
veltur það á nokkru, að grængresið sé nýtt
þegar næringarefnamagn þess er mest, en
á því stigi eru hin nýtanlegu efni jafnan
auðmeltust. Þess vegna er rétt og sjálfsagt
að uppskera þegar jurtirnar eru á því vaxt-
arstigi er næringarefnamagnið er mest og
nýting þeirra bezt. Hins vegar er það ekki
nóg, að um mikið magn sé að ræða og gott
þegar það stendur á velli, hitt er jafn þýð-
ingarmikið, að sem minnzt magn næringar-
efna tapist við björgun og geymslu. Við
hirðingu fóðursins eru ýmsar leiðir valdar
og samanburður var gerður á þeim aðferð-
um á nefndu skeiði í Noregi.
Var samanburðurinn gerður á:
hesjuþurrkun,
þurrkun á túni,
súgþurrkun og
votheysverkun.
Notkun fóðursins
Fyrir löngu var það staðfest, að mjólkandi
kýr getur nýtt þurrefnismagn í fóðri er
nemur 3 kg á hver 100 kg líkamsþunga, og
það gildir þann dag í dag, þegar um bland-
að fóður ræðir.
Sé um einhliða fóðurnotkun að ræða nýt-
ir skepnan aðeins 2—2,5 kg þurrefni á hver
100 kg líkamsþunga. í tilraunum hefur
notkun gróffóðurs verið minnkandi hluti
fóðursins með vaxandi afurðamagni skepn-
anna. Þannig hefur nýting þurrefnis þess
komizt niður í 1,3—1,5 kg á 100 kg líkams-
þunga þegar kýmar mjólkuðu 5000 lítra
um árið. Þetta segir ákveðið, að með vax-
andi nythæð hlýtur kraftfóðurgjöf að
vaxa en gróffóðurnotkun að minnka. í Nor-
egi reiknar maður nú með nythæð, sem
skapar forsendur þess, að kýrin nýti 1,5
kg þurrefni úr gróffóðri (þurrheyi, votheyi
og rófum) á hver 100 kg. Kýr, sem vegur
500 kg getur því nýtt 7,5 kg þurrefni úr
gróffóðri til nefndra afurða. Þess ber að
sjálfsögðu að geta, að frávik frá þessu með-
altali eru mjög mikil milli einstakra gripa.
En geri menn á annað borð kröfu til mik-
illa afurða, er óumflýjanlegt að taka tillit
til þessa og nota gróffóður þá sem næst í
F R E Y R
259