Freyr - 15.09.2000, Blaðsíða 15

hennar, bæði hafsjór af fróðleik,
þau voru þessir dæmigerðu bændur
sem voru að taka á móti fróðleiks-
fúsum gestum.
Eins og nú er statt þá tel ég að
ferðamálabrautin á Hólum sé mjög
góður skóh og þangað hafa nokkrir
úr okkar röðum þegar sótt nám og
standa nú fyrir myndarlegum rekstri.
Hvemig sérðu fyrir þér framtíð-
ina íþessari grein?
Útlitið er á margan hátt gott. Það
eru aftur á móti ýmis hættumerki á
lofti, þar má nefna þann straum
fólks sem flytur úr dreifbýlinu í
þéttbýlið. Það er áleitin spuming
hvemig staðan verður í sveitum
landsins eftir tíu ár?
Áhugi ferðamanna á að koma er
fyrir hendi í ríkum mæli og ég tel
að sú framtíð sé björt. Menn mega
þó ekki gleyma því að veturinn er
langur þegar lítil eða engin umferð
er. Það þarf að vera gott jafnvægi
milli fjárfestingar og möguleika á
tekjuöflun. Það er mikil aukning í
veltunni hjá bændum en hún skipt-
ist ekki jafnt milli þeirra. Við höf-
um jaðarsvæði sem verða útundan.
Við því þarf að bregðast.
Á þeim svæðum úti á landi, þar
sem hafa verið starfandi ferðamála-
fulltrúar, hefur verið unnið gott
verk. Vandinn er hins vegar sá að
ekki hefur alltaf verið fjárhagslegur
grundvöllur fyrir ráðningu þeirra
nema í skamman tíma og þá hefur
botninn dottið úr starfinu.
Hvað um hugtakið „Island -
ósnortið land“?
Það er bæði rétt og rangt. Á fjöl-
sóttustu stöðunum á það ekki við,
þar blasa mannanna verk hvarvetna
við Á jaðarsvæðunum áðumefndu
gildir þetta hins vegar mjög vel og
það er algengt að þeir erlendir ferða-
menn sem em að koma í annað sinn,
þeir sækjast eftir þessum stöðum.
Þar má nefna Homstrandir, Mel-
rakkasléttu, svæðið kringum Borg-
arfjörð eystri og svo allt hálendið.
Hér eiga bændur víða góða
möguleika til að eiga aðild að. En
bændur geta líka verið sjálfum sér
verstir þar sem draslaraskapur er á
ferð. Flaksandi plast á gaddavírs-
girðingum eða önnur slæm um-
gengni er mjög slæm auglýsing og
fer illa með ímyndinni um ósnortið
land. Hér þarf mikið að taka til
hendinni og víða er verið að því.
Hins vegar eigum við annað sem
margar aðrar þjóðir eiga ekki og það
er hin mikla víðátta og hreinleiki
vatns og lofts. í svissnesku ölpunum
eða í Þýskalandi er ferðamönnum
boðið upp á marmelaði hússins eða
minjagripi og annað handverk
býlisins. I þessum efnum gætum við
gert betur, en hér stendur og fellur
margt með frumkvæði og hug-
myndaríki fólksins sjálfs og þá eru
víða möguleikar að fá fyrirgreiðslu.
Ég nefni að á Suður-Bár í Grund-
arfirði er ungt fólk sem hefur byggt
upp myndarlegan golfvöll og merkt
gönguleiðir og fengið hjálp við það.
Þess vegna þurfum við í framtíð-
inni, og þá á ég við Hólaskóla og
Ferðaþjónustu bænda, með Bænda-
samtökin og fleiri að bakhjarli, að
gera fólki kleift að gera hluti á eigin
forsendum.
Að lokum, hver er staða Ferða-
þjónustu bænda um þessar mundir?
Ég tel hana standa vel, á síðasta
ári, 1999, jukust umsvifin um 30%
og horfur eru á svipaðri aukningu í
ár. Þessi auknu umsvif hafa kallað á
stærra og hentugra húsnæði og nú
erum við að flytja úr Hafnarstræti 1
í Síðumúla 13, hér í bæ. Síminn á
nýja staðnum er 570 2700.
M.E.
ESB herðir bann
gegn vaxtar-
hormónum
ESB neitar að aflétta banni á
innflutningi á kjöti af gripum sem
hafa fengið vaxtarhormóna, m.a.
kjöti frá Bandaríkjunum. Embætt-
ismannaráð ESB vill þvert á móti
setja á algjört bann á notkun fleiri
vaxtarhormóna, en það er líklegt
til að valda nýju viðskiptastríði
milli sambandsins og Banda-
ríkjanna.
Þegar árið 1988 ákvað ESB að
banna bæði notkun á vaxtarhorm-
ónuni og innflutning á hormóna-
kjöti. Þetta bann hefur reitt bæði
Bandaríkin og Kanada til reiði en í
þessum löndum er notkun horm-
óna í búijárrækt bæði lögleg og
útbreidd.
í samþykkt innan Alþjóða við-
skiptastofnunarinnar árið 1998
kom fram að engar vísindalegar
sannanir lægju fyrir að ástæða
væri til að banna sex tiltekin
hormón. ESB fékk þó ffest fram í
maí 1999 til að leyfa notkun
þeirra. Þar sem ESB tókst ekki á
þeim tíma að leggja ffam ný gögn
um skaðsemi þeirra var þá bæði
Bandaríkjunum og Kanada heimilt
að leggja á háa refsitolla á inn-
flutning ESB til þessara landa.
Samkvæmt niðurstöðum dýra-
lækna í ESB hefur nú komið í ljós
að eitt af þessum umdeildu horm-
ónum, 17-beta-östradiol, veldur
krabbameini. Embættismannaráð
ESB leggur því til algjört bann á
notkun þess. Meðan beðið er nýrra
niðurstaðna úr rannsóknum vill
ESB jafnframt ffamlengja bann
gegn fimm öðrum vaxtarhormón-
um um óákveðin tíma. Þau eru:
Testosteron, progesteron zeranol,
trenbolnacetat og melenge-
strolacetat.
Þess er vænst að landbúnaðar-
ráðherrar ESB-landanna samþykki
þá tillögu síðar á árinu. Jafnvíst er
að Bandaríkin munu mótmæla
þeirri ákvörðun en 17-beta-östra-
diol hormón er þar talið hættulaust
og er notað í meirihluta banda-
rískrar nautakjötsframleiðslu.
(Landsbygdens Folk nr. 22/2000).
FREYR 9/2000 - 15