Freyr - 15.09.2000, Blaðsíða 17

Höfum við gengið til góðs ?
Hugleiðingar um ferðaþjónustu á íslandi
Skáldsagan Birtan á fjöllunum
eftir Jón Kalmann Stefáns-
son, sem kom út fyrir jólin
1999, hefur að geyma kostulega
lýsingu á því þegar túrisminn held-
ur innreið sína í ónefnt íslenskt
þorp á áttunda áratugnum. Af-
greiðslustúlku kaupfélagsins verður
svo mikið um þann atburð þegar
þýsk hjón reka neftð inn í verslun-
ina að hún æðir um allt þorpið
hrópandi „túristar, túristar“ og
þorpsbúar sameinast í því að reka
þessa þýðversku ferðamenn eins og
ráðvillt sauðfé niður í fjöru svo að
hægt sé að fara með þá í fyrstu
skipulögðu skoðunarferðina um
fjörðinn.
Ferðaþjónusta. Það virðist vera
svo ótrúlega skammur
tími síðan þetta orð
hafði frekar framandi
merkingu í huga þorra
Islendinga. Einna helst
að það kallaði fram
myndir af dúðuðugum
Þjóðverjum í íslensk-
um sumarhita, rútum
og Eddu hótelum. Fáir
töldu sig málið varða
og enn færri álitu að
um atvinnugrein væri
að ræða.
Nú er ferðaþjónusta
í öðru sæti hvað varðar
gjaldeyrissköpun fyrir
þjóðarbúið enda komu
262 þús. erlendir
ferðamenn til landsins
á síðasta ári og var það
13% aukning milli ára.
Arið áður var aukning-
in rúm 15% sem er
mesta aukning á milli
ára á þessum áratug.
Reyndar stefnir í nýtt
met á þessu ári því að í
júlí hafði erlendum
ferðamönnum fjölgað
eftir
Guðrúnu Þóru
Gunnarsdóttur,
deildar-
stjóra
Ferðamála-
brautar
Hólaskóla
um 17% miðað við sama tíma í
fyrra . Vandi vex með vegsemd
hverri og því miður settu alvarleg
slys mark sitt á nýliðið sumar og
alltof margir ferðamenn áttu ekki
afturkvæmt úr íslandsför sinni.
Aldrei hefur verið jafn ljóst hversu
vandasöm ferðaþjónustan er - það
nægir einfaldlega ekki að smala
ferðamönnunum bara niður í fjöru.
Fleiri blikur eru einnig á lofti því
að undanfama mánuði hefur verið
töluverð umræða um erfiðleika í
greininni þrátt fyrir aukin umsvif. í
ársskýrslu Samtaka ferðaþjónust-
unnar frá því fyrr á þessu ári em
raktar helstu ástæður versnandi af-
komu fyrirtækja í greininni. Ber þar
hæst lægri tekjur af hverjum ferða-
manni, ójafna dreifingu ferða-
manna um landið og eftir árstíðum
og óhagstæða gengisþróun síðustu
misserin .
Margir hafa því uppgötvað, eftir
að hafa hellt sér út í ferðaþjónustu,
að þar er oft sýnd veiði en ekki gef-
in. Það felst ómæld vinna í því að
laða til sín ferðamenn
og sú vinna getur verið
lengi að skila hagnaði.
Ferðaþjónustuaðilar á
landsbyggðinni eru
flestir smáir og hafa
oft takmarkaða sam-
vinnu sín á milli.
Menn hafa því einatt
verið að finna upp
hjólið í stað þess að
nýta sér þá reynslu
sem fyrir er. Mörgum
finnst þeir og vera ein-
angraðir í sínu striti og
skorta leiðarljós um
það hvert halda skuli.
Ferðaþjónusta
og
byggðaþroun
Undanfarin ár hafa
ráðamenn í hinum
dreifðari byggðum
landsins horft mjög til
ferðaþjónustu sem
nokkurs konar bjarg-
vættar í annars ein-
hæfu atvinnuumhverfi
þar sem frumfram-
Veröld sem var. .. Ljósmynd: Broddi Reyr Hansen.
FREYR 9/2000 - 17