Litli Bergþór - 01.12.2004, Page 11

Guðbjörn Scheving er áður nefndur,
oftast kallaður Bjössi. Tilefnið skýrir
sig sjálft.
Allir kvarta á einhvern kant.
Út með tuddan Lýður!
Guðbjörn kallar: Kálfs er vant,
kýrin yxna bíður.
Næstu vísur eru glettur við krakka,
en Kristján hafði lag á að létta þeim
lund með því að gera um þau vísur.
Þessi er um krakkana á „uppbæjun-
um” sem fluttu mjólk að Gýgjarhóli til
móts við mjólkurbílinn, þau Maríu
Oskarsdóttur á Brú og syni Jónasar á
Kjóastöðum.
María er mörgum kær,
má hún ekki pústa,
ef hún blíðu öllum ljær
Óla, Kalla og Gústa.
Kalla - Þórkatla Albertsdóttir var
snúningastelpa hjá Helgu og Lýð á
Gýgjarhóli.
Sannar þakkir sá skal fá
sem í nefið gefur,
en þegar Kalla kúplar frá
kemur slæmur þefur.
Þorleifur Óskarsson frá Brú var að
róta úr skítahlössum á túni.
Auðleik spáir útgangur,
á honum gljáir fjóshaugur,
driti stráir drjúgvirkur
drullukláfur Þorleifur.
Kristján fékk Margréti Karlsdóttur í
Gýgjarhólskoti, þá líklega innan við
fermingu, til að keyra haug á tún í
hestvagni og hún fékk þessa vísu.
Margrét er að mörgu nýt,
minna þó að löstum lýt.
Akaft ber hún á mig skít
og ætlar að kæfa mig í drít.
Næstu tvær vísur eru eftir Margréti
Guðmundsdóttur (1887-1960) sem var
hálfsystir Kristjáns og bústýra hans
lengi. Sú fyrri er um einhvern strák
sem sendur var með þvott út á snúru
og hafði orð um.
Flest má viðra og færa í lag
svo fúni það ei sem sina,
ef þú klemmir út á stag
úr þér kvensemina.
Áður er getið um Frímann Frímanns-
son, en stúlkan, sem nefnd er, var
Guðrún Karlsdóttir í Gýgjarhólskoti.
Frímann með fölar kinnar
fer til Guðrúnar sinnar,
kysstur er hennar kjaftur,
kemur svo strax heim aftur.
Margrét kom inn í herbergi þar sem
sumarstrákar sváfu. Einn þeirra sat
framaná allsber og þreif kött sem þar
lá til að hylja nekt sína. Annað hvort
er vísan eftir Margréti eða Kristján
sem orti þá í orðastað hennar.
Helst er æðsta hvötin þín
að hylja snögga bletti.
Sigurður huldi sjónum mín
sína nekt með ketti.
Hér koma nokkrar vísur sem við
vitum ekki með vissu hvert systkin-
anna er höfundur að:
Þessi er ort í orðastað Viktoríu
Guðmundsdóttur (1885-1971), en hún
var önnur hálfsystir Kristjáns og lengst
af skólastjóri á Vatnsleysuströnd. Ekki
er vitað hver Gvendur var sem minnst
er á.
Reið ég suðrí Reykjavík
rétt eins og ég væri send.
Undarleg voru örlög slík,
aðeins til að fá hann Gvend.
Guðbjörg sem getið er í næstu vísu
var skólasystir Viktoríu úr Kennara-
skólanum, sem henni þótti full létt-
lynd.
Viktoría þrokir þar
þó þungar raunir beri.
Geymir meydóm Guðbjargar
gull í veiku keri.
Ekki er vitað með vissu um Guð-
mund þennan, en oft var farið með
þessa vísu.
Guðmundur með götuga hattinn
glennir sig og slær eins og skrattinn.
Ytum þykir upplitið skrýtið,
allir halda að vitið sé lítið.
Hér er verið að snúa út úr alþekktri
vísu. Árni sem kveðið er um var
Jónsson, bóndi í Tungufelli.
Kvölda tekur sest er sól,
svífur þoka um geiminn.
Árni situr upp á hól
og er að draga seiminn.
Óli sem næst kemur við sögu
teljum við að hafi verið hálfbróðir
Guðna Diðrikssonar (1864-1940)
föður Kristjáns. Hann var skútusjó-
maður en átti sitt heimili á Gýgjarhóli.
Það styður þetta að í manntalinu 1901
er Ólafur Jónsson 28 ára skráður hjú á
Gýgjarhóli, fæddur í Hraungerðissókn
eins og Guðni. Seinni hluti vísunnar á
að vera öfugmæli því hendur skútu-
karlsins hafa borið vinnu hans merki.
Eins er hann sagður hafa verið
rausnarlegur við sitt fólk þegar hann
kom úr veri. Vísan er því væntanlega
glens ungra krakka við frænda sinn.
Hvítur er á honum hvirfillinn
svartur kragi í kringum.
Litli Óla nirfillinn
netta hefur hann fingur.
Eiríkur Jónsson sem síðar (1908)
settist að á Eiríksstöðum, var um tíma
til heimilis í Ásnum í Kjarnholtum,
þar sem þá og lengi síðan var fjárhús.
Var þiljaður af hluti fjárhússins til
íveru.
Eiríkur í Ásnum býr
afturfattur kauði,
svíradigur, rassinn rýr
röskur að hirða sauði.
Hugmynd að fréttabréfi sem Kristín
og Eiríkur á Eiríksstöðum báðu syst-
kinin á Gýgjarhóli að skrifa syni
þeirra, en þau munu hafa verið lítt
skrifandi.
Mamma þín tónar sönginn sinn
sömu eymdar náhljóðin.
Á sér kjaftinn út á kinn
einatt skælir faðir þinn.
Hér var verið að glettast við ná-
granna
Ymsir vilja lotning ljá
langri sultarbeygju.
Karlinn Jón er kominn á
kantaða móðins treyju.
Helga Gísladóttir (1857-1915),
móðir þeirra Gýgjarhólssystkina, var
líka hagmælt og ein vísa er þekkt sem
talin er eftir hana. Tilefnið var að hún
sat með fleiri konum og voru þær að
Litli Bergþór 11