Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.05.2004, Blaðsíða 4

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í maí 2004
Klapparvörin og bærinn Klöpp. Frá Klapparvörinni réri Jón Kristjánsson föðurafi minn, tómthúsmaður á Vega-
mótum, dóttursonur Eiríks Hjörtssonar. Nationalmuseet í Kaupmannahöfn.
En sjálfsagt hefur hugur hennar oft hvarflað enn
lengra vestur til dótturinnar Margrétar, sem ung að
árum yfirgaf freðið föðurlandið með ævintýramann-
inum Ólafi Guðmundssyni frá Kalastöðum á Hval-
fjarðarströnd og fór sem fleirum að aldrei framar átti
hún eftir að líta Esjuna og Akrafjallið, aldrei föður
sinn og móður, systur eða bróður.
Myndarmaður
En þau eru mörg spumingamerkin þegar við rýnum í
daufa skímu fortíðarinnar.
Hver var hann þessi forfaðir minn, Eiríkur Hjörts-
son, sem fæddur var 1771? Og hvemig var hann?
Lítill og feitur eða langur og mjór? Alvörugefinn eða
kátur? Kraftmikill eða duglaus? Hver veit? Um það
þegja aldimar þunnu hljóði. En ég ætla að ímynda
mér hann fremur hávaxinn, rauðbirkinn, skeggjaðan,
söngelskan og léttan í lund. Og mér sýnist hann bara
vera myndarmaður!
Og seigur var hann bæði í kvennamálum og
barnauppeldi. Og langalangafi minn var hann, ættað-
ur úr Reykjavík í a. m. k. fimm ættliði, með afa og
ömmu á Rauðará, langafa og langömmur í Götu-
húsum og Reykjavík, langalangafa og -ömmur bæði
í Reykjavík og á Arnarhóli og langalangalangafa og
langalangalangömmu í Hlíðarhúsum.
Fæddur í Skildinganesi, alinn upp í Breiðholti,
unglingur á Bústöðum, lausamaður í Laugamesi,
húsmaður í Landakoti, bóndi á Rauðará, gamalmenni
í Þingholtunum. Einstæður faðir, tvisvar ekkill, faðir
fimmtán bama, bamsfaðir fjögurra kvenna og ætt-
faðir ótal Reykjavíkurdætra og sona.
Hann sem þrítugur maður í manntalinu 1801 er
sagður lösemand til heimilis í Laugamesi, 30 ára,
„enkemand, lever af fiskerie og gaaer i kiöbevinde
om sommeren.“
Og meðal niðja hans má finna forseta og fegurðar-
drottningar, klerka og kvikmyndagerðarmenn, sendi-
herra og sálfræðinga, uppfinningamenn og íþrótta-
kappa, lögfræðinga og lækna, bændur og búkonur,
stórkaupmenn og stjómmálamenn, alþingismenn og
óperusöngkonur, skáld og skemmtikrafta...
Já, hann hefði áreiðanlega getað horft með stolti
yfir hópinn sinn nú í lok 20. aldarinnar hann Eiríkur
Hjörtsson.
Reykjavík 18. aldar
En hvemig lítur hún út Reykjavíkin hans Eiríks í lok
18. aldarinnar, um það bil sem hún er að öðlast
kaupstaðarréttindin? Öll byggðin er þá samankomin
vestur undir Grjóta-brekkunni, fyrir vestan kvosina
þar sem nú er Aðalstræti. Og það er engin tilviljun
því þar höfðu hús innréttinganna verið reist, tvær
hliðstæðar húsaraðir milli hafnarinnar að norðan og
Tjamarinnar að sunnan, auk 4-5 húsa nyrst í götunni
sem tilheyra konungsversluninni.
Frá Fálkahúsinu, sem rifið var 1868, en hvers arf-
taki stendur enn á sama stað, gengur mikill hlaðinn
http://www.vortex.is/aett
4
aett@vortex.is