Neytendablaðið - 01.12.2002, Blaðsíða 16

Húsnæðismál
íbúðalánasjóður
hagkvæmur og öflugur
Guðmundur segir að undanfarin misseri hefur starfsemin náð
góðu jafnvœgi og við getum afgreitt lánsumsóknir jafnóðum og
þœr berast.
Viðtal við
Guðmund
Bjarnason
framkvæmda-
stjóra íbúða-
lánasjóðs
íbúðalánasjóður var settur á
fót í ársbyrjun 1999 í kjölfar
róttækra breytinga á lögum
um húsnæðismál. Þá var hið
opinbera húsnæðiskerfi í raun
markaðsvætt og Ibúðalána-
sjóði gert að standa undir hús-
næðislánum sínum án rfkis-
styrkja.
Guðmundur Bjarnason
fyrrverandi ráðherra var ráð-
inn framkvæmdastjóri íbúða-
lánasjóðs við stofnun hans, en
hóf ekki formlega störf fyrr
en í maí 1999. Neytendablað-
ið hitti Guðmund að máli í
höfuðstöðvum sjóðsins í
Höfðaborg í Reykjavík til að
forvitnast um hvernig lil hefur
tekist með breytinguna, stöðu
sjóðsins nú og ýmislegt annað
sem varðar starfsemi hans og
áhrif á húsnæðismarkaðnum.
„Starfsemi Ibúðalánasjóðs
hefur verið umsvifamikil frá
upphafi, en sjóðurinn tók við
rekstri Húsbréfadeildar,
Byggingarsjóðs ríkisins og
Byggingarsjóðs verkamanna.
Þá voru stofnuninni falin
verkefni sem áður höfðu verið
hjá Veðdeild Landsbankans
og nýir lánaflokkar settir á
laggirnar. Á sama tíma fór
húsnæðismarkaðurinn á veru-
legt llug og varð árið 1999
stærsta útlánaárið til þess
tíma. Fyrri hluti þessa fyrsta
starfsárs var íbúðalánasjóði
erfiður þar sem hnökrar í fyr-
irkomulagi umsóknarferilsins
urðu til þess að afgreiðslutími
húsnæðislána varð alltof lang-
ur. En eftir skipulagsbreyting-
ar síðari hluta sumars varð
umsóknarferillinn einfaldari
og afgreiðslutíminn styttist
verulega.
Undanfarin misseri hefur
starfsemin náð góðu jafnvægi
og við getum afgreitt lánsum-
sóknir jafnóðum og þær ber-
ast. Það tekur yfirleitt þrjá til
fjóra daga og við höfum sett
okkur það markmið að bið-
tíminn eftir láni fari aldrei
yfir eina viku ef öll gögn eru
til staðar. Þetta hefur okkur
tekist þrátt fyrir að eftirspurn
eftir lánum hafi aldrei verið
meiri en árin sem liðin eru frá
stofnun íbúðalánasjóðs. Það
virðist ekki ætla að verða
neitt lát á þeirri eftirspurn því
þrátt fyrir spár um samdrátt
stefnir í að árið 2002 verði
metár í afgreiðslu húsnæðis-
lána.“
Höfuöstöövarnar enn í
Reykjavík
Það vakti athygli á sínum
tíma að hluti starfseminnar
var fluttur lil Sauðárkróks.
Hvernig hefur gengið að reka
íbúðalánasjóð í tveimur
landshlutum?
„Það hefur gengið mjög
vel. Sá misskilningur skapað-
ist að meginhluti starfseminn-
ar hefði verið fluttur norður.
Ég var til dæmis iðulega
spurður að því hvernig ég
kynni við að vera fluttur
norður á Sauðárkrók.
Höfuðstöðvarnar eru hins
vegar hér í Borgartúni. Hér
starfa 50 manns en á Sauðár-
króki starfa 12 manns. 1 upp-
hafi var varsla skuldabréfa
flutt á Sauðárkrók, en nú er
einnig rekið þar þjónustuver
sem annast alla síma- og upp-
lýsingaþjónustu fyrir Ibúða-
lánasjóð. Þá fer hluti af inn-
heimtu á skuldabréfum lán-
takenda fram frá Sauðárkróki.
Þetta er okkur kleift með
nútíma fjarskiptatækni og
gengur þessi starfsemi af-
skaplega vel. Vissulega er
það að einhverju leyti kostn-
aðarsamara að hafa starfsem-
ina á tveimur stöðum en á
móti kemur að annað er
kostnaðarminna, til dæmis
húsnæði sem er ódýrara á
Sauðárkróki en í Reykjavík.
Við teljum að þegar upp er
staðið sé þetta hluti af þeirri
sjálfsögðu þróun að hafa hluta
af opinberri starfsemi úti á
landi.“
Lán til leiguíbúöa
og viðbótarlán
Helsta gagnrýnin í tengslum
við stofnun íbúðalánasjóðs
var breyting á félagslega
íbúðalánakerfinu. I hverju
fólst þessi breyling?
„Það var pólitísk ákvörðun
á sínum tíma að leggja niður
gamla félagslega kerfið og þá
lánaflokka sem undir það
heyrðu. Það var ljóst að
Byggingarsjóður verkamanna
átti í miklum erfiðleikum þar
sem ríkissjóður lagði bygg-
ingarsjóðnum ekki til nauð-
synlegt fjármagn til vaxta-
niðurgreiðslna.
Þess í stað voru tekin upp
sérstök lán, viðbótarlán, til
þeirra sem falla undir ákveðin
tekju- og eignamörk. Viðbót-
arlánin bætast við almenn
húsbréfalán og geta lánin
samtals numið allt að 90% af
kaupverði íbúðar. Þessi við-
bótarlán eru ekki einskorðuð
við ákveðnar félagslegar
eignir, eins og raunin var í
16
NEYTENDABLAÐIÐ - desember 2002