Neytendablaðið - 01.09.2005, Blaðsíða 17

Anna litla kemur heim úr skólanum og
seilist eftir lyklinum sem hún hefur
venjulega um hálsinn. Hún grípur í tómt.
Lykillinn hefur oröið eftir heima í morgun.
Hvaða vandræði! Klukkan er bara tvö og
pabbi kemur ekki heim fyrr en klukkan
fjögur. Hvað á Anna að gera? Hún sest á
útidyratröppurnar og vonar að einhver af
neðri hæðinni fari að koma heim. Veðrið
er gott, sólin skín og fuglarnir syngja í
trjánum þannig að ekki væsir um Önnu
á útidyratröppunum meðan hún hugsar
sinn gang. Gæti hún farið til Dísu vinkonu
í næstu götu? Nei, hún er örugglega í
tónlistarskólanum núna og enginn heima
I húsinu hennar heldur.
Öskukallarnir eru að koma að taka ruslið.
Þarna kemur einn í appelsínugulum
samfestingi og kastar kveðju á Önnu.
„Ertu læst úti?" spyr hann. Já, svarar
Anna, en man eftir því sem mamma
hefur sagt að hún eigi ekki að tala við
ókunnuga karlmenn þegar hún er ein
úti. „Á ég að lyfta þér upp í gluggann
þarna svo þú getir skriðið inn?" heldur
öskukallinn áfram. „Svona písl eins og þú
ættir að smjúga inn um rifuna." Önnu líst
ekki meira en svo á hugmyndina en man
skyndilega eftir því að amma, sem býr í
þar næstu götu, gæti verið heima. Hún
var alla vega heima í gær, hugsar hún
með sér. „Kannski er hún ennþá í fríi,"
kallar Anna ósjálfrátt upp úr hugsunum
sínum. Hún kastar kveðju á öskukallinn
sem horfir á hana spyrjandi augum. Anna
segist ætla að skreppa til ömmu. Hann
brosir vingjarnlega til hennar og heldur
bjástri sínu með tunnurnar áfram.
Anna hringir dyrabjöllunni hvað eftir
annað hjá ömmu en enginn kemur til
dyra. Amma er örugglega í búðinni,
hugsar Anna og andvarpar. Hún veit ekki
að amma situr úti í garði með vinkonum
sínum sem eru í heimsókn og heyrir því
ekki í dyrabjöllunni. Litlu stúlkunni dettur
ekki í hug að gá út í garð að ömmu. Hún
röltir aftur heim og ákveður að líklega
sé best að bíða þar. Fljótlega kemur svo
konan á neðri hæðinni heim. Þær Anna
eru góðar vinkonur og fá sér hressingu
saman úti í garði. Pabbi kemur úr vinnunni
klukkan fjögur og ævintýrinu litla lýkur
farsællega.
Ekki er því þó alveg lokið því um kvöldið
ræðir fjölskyldan málið og ákveðið er
að Anna, sem er tíu ára gömul, skuli fá
farsíma til að ganga með. Þá getur hún
alltaf hringt í mömmu, pabba, ömmu
eða afa ef eitthvað bjátar á. Vandamálið
virðist úr sögunni.
Víst er það. Síminn leysir ákveðið
vandamál. Þó er ekki víst að hann sé
með öllu til góðs. Sögur sem þessi hér
að framan gerast á hverjum degi enda
mörg lyklabörnin á ferðinni. En hefur tíu
ára gamalt barn ekki gott af því að kljást
við vandamál sem koma upp án þess að
geta með einu símtali fengið leiðsögn
hinna fullorðnu? Hafði Anna ekki gott af
ævintýrinu litla jafnvel þótt hjartað hefði
kippst við nokkrum sinnum? Auðvitað eru
ýmsar hætturnar í tilverunni, ekki síst
þar sem þéttbýlið er mest og alls kyns
misheilbrigt fólk er á ferðinni. En hugsum
við málið til enda þegar við setjum síma
upp í hendurnar á börnum? Getur verið
að við sviptum barnið tækifærum til
að þroskast í dagsins önn með því að
fjarstýra því gegnum símann? Einhvern
veginn verða börn að læra að bjarga sér
og standa á eigin fótum. Venjist barnið
þvi að alltaf sé hægt að hringja og spyrja
þarf það aldrei að ákveða hlutina sjálft og
standa eða falla með eigin ákvörðunum.
Svo er líka á hinn bóginn alltaf hægt að
hringja í barnið og fylgjast með því, veita
því leiðsögn og ráð. Tíu ára gamalt barn er
varla þvílíkt smábarn að foreldrarnir þurfi
að hafa stöðugt auga með því. Allt þar til
gemsafárið reið yfir voru börnum settar
reglur um hvenær þau ættu að koma heim,
hvar þau ættu að vera á tilteknum tíma,
hvað þau ættu að hafa með sér, hvernig
þau ættu að vera klædd og svo framvegis.
Nú er allan daginn hægt að ná í barnið
og leiða það gegnum daginn án þess að
það þurfi að muna neitt eða ákveða neitt
sjálft. Er þetta gott? Ég veit ekki. Tæknin
er góð. Víst er það. Ekkert er þó með öllu
gott og við verðum að taka við hverjum
nýjum hlut með gagnrýnum huga, nýta
kosti hans en afþakka gallana. Þurfum
við virkilega fjarstýringu á börnin okkar?
Kannski, en notum hana þá með varúð.
Pétur Halldórsson
17 NEYTENDABLAÐIÐ 3.TBL.2005