Neytendablaðið - 01.11.2006, Blaðsíða 20

fólk kunni aö elda úr því hráefni sem er því
næst.
Friðrik leggur mikla áherslu á aö nota
hráefni úr nánasta nágrenni sínu og leitar
fyrst og fremst eftir því í Eyjafiröi og á
Norðurlandi þó hann kaupi hráefni víöarað
og aðalatriðið sé að þaö sé íslenskt.
Vörur fluttar fram og til baka
Talið berst að flutningi matvæla á milli
Akureyrar og Reykjavíkur en um nokkurt
skeiö var allur bjór sem framleiddur var
á Akureyri fluttur suður, að meðtöldum
þeim bjór sem átti aö fara á markað á
Norðurlandi. Hann var síðan keyröur aftur
noröur. Þetta mun hafa verið vegna tækni-
legra vandamála í innkaupa- og dreifingar-
kerfi ÁTVR og átti ekki aö vara nema í
nokkrar vikur en hélst samt í nokkra mánuði.
Friðrik nefnir fleiri dæmi um að matur sem
framleiddur er á landsbyggöinni sé fluttur
suður þaöan sem hann er aftur keyröur út á
land, Friðrik segir aö hér vanti tilfinnanlega
markaði þar sem bændur geta selt beint til
neytenda. Þannig fengju neytendur ferskari
vöru auk þess sem varan væri ekki búin að
ferðast langar leiðir.
íslenskar afurðir góðar
Ekki er hægt aö fjalla um svæðisbundna
matargerð án þess að vfkja talinu að
íslenskum landbúnaði. Friörik er hrifinn
af íslenskum landbúnaðarvörum en hann
segist sakna meiri frumleika. Eins finnst
honum miður þegar matvælaframleiðendur
hringla meö hugtök sem valda misskilningi
og eru stundum beinlínis röng. Hann tekur
skinku sem dæmi. „Skinka, sem er eins og
skinka á að vera, heitir lúxusskinka eða
eðalskinka. Þegar hins vegar er búið að taka
skinkuna og hakka hana og bæta töluverðu
magni af vatni við þá kallast hún skinka".
Það sama má segja um kúluís sem gjarnan
heitir ítalskur ís. íslenski ísinn á þó kannski
ekkert sameiginlegt með ítalska ísnum".
Mozzarella og Smoothie
Friðrik nefnir dæmi um islenskar afurðir
sem heita erlendum nöfnum og bendir á
að slíkt sé alger óþarfi. „Islenskur mozzar-
ellaostur sem framleiddur er á Sauðárkróki
gæti einfaldlega heitið Tindastóll og
Napoli-skinka og Rioja-skinka ættu að bera
einhver íslensk heiti. Viö getum verið stolt
af framleiðslu okkar og mættum alveg vera
aðeins frumlegri þegar kemur að nafnavali
og hætta að nota misvísandi hugtök".
Taliö berst að drykknum Smoothie sem er
gott dæmi um alíslenskan drykk sem ber
erlent heiti, auk þess sem smoothie er í
raun ávaxtadrykkur á meðan hinn íslenski
Smoothie er mjólkurdrykkur.
Seljum íslenskan mat á Islandi
Friðrik segir aö íslensk matargerð sé góð
landkynning sem við eigum aö nýta okkur
enn frekar. Honum finnst of mikil áhersla
lögö á útflutning.
„Viö eigum að framleiða betur, en nú snýst
allt um magn. Nú á að fara að kynbæta
kúastofninn til að fá meiri mjólk. Við
eigum alveg nóg. Við eigum að framleiöa
Friöriksýnir kollega sýnum íslensktskyr.
gæöavörur og vera stolt af þeim en þetta
snýst ekki um að sigra heiminn. Islensk
matargerð getur veriö frábær landkynning
en það er erfitt og kannski óraunsætt að
ætla að flytja út landbúnaöarafurðir þannig
að þaö hagnist einhver á því". Friðrik segir
að það sé ákveðin lausn að fá einkarétt
á afurðinni skyr og láta framleiða hana
erlendis, „en við eigum fyrst og fremst að
einbeita okkur að því að framleiða góðar
vörur fyrir innanlandsmarkað og flytja
frekar inn fólk sem kemur gagngert hingað
og borðar ferskan og góöan mat sem er
framleiddur á staönum". Eða eins og einn
matreiöslumaðurinn orðaði það svo vel
á Ítalíu: „Matur á aö ferðast eins lítið og
mögulegt er en fólk á aö ferðast mikið og
borða góðan mat".
BP
Offitufaraldurinn ekki í rénun
Ný skýrsla frá breska heilbrigðismálaráöuneytinu gerir ráð fyrir aö árið 2010 muni þriöji
hver fullorðinn og fimmta hvert barn í Bretlandi þjást af offitu. Þetta þýðir að 13 milljónir
fullorðinna, fleiri konur en karlar, munu þjást af offitu og að aðrar 15 milljónir munu verða
of þungar.
Ýmsir alvarlegir sjúkdómar eru fylgifiskar offitunnar þannig að þessi þróun hefur í för með
sér aukinn kostnað hins opinbera í heilbrigðismálum.
Tony Blair, forsætisráðherra Bretlands, hefur hvatt til aðgerða svo sporna megi við þróun-
inni.
Aströlsk börn fitna
Áhyggjur af offitufaraldrinum eru ekki einskorðaðar við Bretland og í Ástralíu hefur fjöldi
of feitra barna tvöfaldast síðan 1985. Ástralía er auk þess eina landið í heiminum þar sem
offita meðal barna eykst hraðar en meðal fullorðinna.
Coea Cola í Ástralíu mun af þessum sökum setja nýjar merkingar á gosdrykki sína þar sem
hitaeiningafjöldi kemur fram framan á flöskunni. Fyrirtækið vill með þessu axla ábyrgð og
auðvelda neytendum að taka meðvitaða ákvörðun, að því er kemur fram á heimasíðunni
www.makeeverydropmatter.com.au.