Bændablaðið - 16.05.2000, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 16. maí 2000
BÆNDABLAÐIÐ
7

**LMa

Markmið reglnanna
Meginmarkmið reglnanna um
vinnu bama og unglinga er að
koma í veg fyrir slys og álagsmein
ungmenna, stuðla að heppilegri at-
vinnuþátttöku þeirra og að koma í
veg fyrir að vinna komi niður á
skólasókn þeirra. Ættu allir að geta
tekið undir þessi markmið.
13-14 ára börn 15 ára börn í skyldunámi
Á starfstíma skóla 2 klst. á dag 2 klst. á dag
12 klst. á viku 12 klst. á viku
Utan starfstíma skóla 7 klst. á dag 8 klst. á dag
35 klst. á viku 40 klst. á viku
Vinna bönnuð Kl. 20-6 Kl. 20-6
Hvfld 14 klst. á sólarhring 14 klst. á sólarhring
hamingju fækkað á undanförnum
árum og er ástæðan án efa betri
búnaður, aukin fræðsla og eftirlit
og þar með meiri varkámi þeirra
sem nota vélamar.
Öllum er ljóst að drifsköft em
afar hættuleg. Staðbundnar vélar
em mjög varasamar en drifskaft er
gjaman tengd dráttarvél sem notuð
er til að knýja vélarnar. Sé drif-
skaftið með gölluðum hlífum eða
jafnvel hlífarlaust er hættan sú að
menn festist í því. Miklu skiptir
því að þeirri reglu sé fullnægt út í
ystu æsar að hafa hlífar á
drifsköftum; reynslan sýnir að
mesti slysavaldurinn er óvarið eða
illa varið drifskaft. Og það sem
verra er - slys vegna drifskafta
valda oft mjög alvariegum limlest-
ingum.
***
Þessi grein fjallar einkum um
nýjar reglur um vinnu bama og
unglinga og því ótaldar hér
15-17 ára
unglingar
8 klst. á dag
40 klst. á viku
8 klst. á dag
40 klst. á viku
Kl. 22-6
12 klst. á sólarhring
margvíslegar hættur sem steðja að
þeim sem vinna við
landbúnaðarstörf. Þó skal í lokin
minnt á hættur við haughús þar
Hœttulegar vélar - Hœttuleg
vinna - Hœttuleg efni
Eins og bændur vita manna best
leynast hættur víða við
landbúnaðarstörf enda er bömum
(13 ára og eldri) bannað að vinna
við vélar og unglingum er bannað
að vinna við hættulegar vélar. Sem
dæmi um hættulegar vélar má
nefna driftengdar vélar, t.d.
haugdælur, færibönd og blásara.
Samkvæmt nýju reglunum um
vinnu bama og unglinga mega
ungmenni undir 18 ára aldri ekki
vinna með hættuleg tæki eða við
hættuleg verkefni, hættuleg efni
eða við hættulega vinnu. Þessi
atriði em talin upp í viðaukum 1A,
2 og 3. Hægt er að fá reglugerðina
á heimasíðu Vinnueftirlitsins,
www.ver.is, undir fyrirsögninni
Reglur og reglugerðir.
Hér á eftir verða nefnd nokkur
dæmi um hættuleg tæki, efni og
vinnu, sem ungmenni undir 18 ára
aldri mega EKKI vinna með eða
við. Tekið skal fram að upptalning
þessi er ekki tæmandi:
Dæmi um hættuleg tæki:
Hraðgengar vélar með beittum
hlutum (t.d. bandsagir,
brýnsluvélar og klippur),
höggvélar og pressur (t.d. sorp-
pressur), vélar með opna valsa og
snigla, keðjusagir og tijáklippur,
naglabyssur með þyngd nagla yfir
0,3 gr, sláttuvélar og jarðtætarar.
Dæmi um hættulega vinnu sem
þessi hópur má ekki vinna við:
vinna við eftirlit, viðhald og
viðgerðir véla og tækja sem eru í
gangi, þar sem hreyfanlegir hlutir
eru aðgengilegir og geta valdið
slysj, og vinna incð handvcrkfæri
notaður eða vinna skipulögð þann-
ig að burður sé í lágmarki.
í reglunum em einnig listar yf-
ir vélar og tæki sem 16 og 17 ára
unglingar mega vinna með og em
þar nefndar dráttarvélar, sem em
beintengdar vögnum eða tækjum
án drifskafts (en þá verður ung-
lingurinn að hafa réttindi til að aka
dráttarvél), garðsláttuvélar, flokk-
unar- og þvottavélar t.d. fyrir
kartöflur o.fl.
Tœki og vinna hjá fjölskyldujyr-
irtœkjum sem er leyfð
Sérstakur viðauki (viðauki 1C)
stjómandinn fer úr stjómsætinu.
Vinna sem er leyfð börnum -
Störf af léttara tagi
Varðandi vinnu 13 og 14 ára (eða
eldri) er í reglugerðinni tekið fram
að létt fóðmn, hirðing og gæsla
dýra sé leyfð, hreinsun illgresis og
gróðurbeða og önnur létt garðav-
inna, létt uppskemstörf án véla,
málningarvinna og fúavöm með
umhverfisvænum efnum, þó ekki
sprautumálun og fleiri störf af
léttara tagi (sjá nánar viðauka 4 í
reglugerðinni).
hvfldartíma. Þó mega unglingar
aldrei vinna lengur en 60 stundir á
viku og 48 stundir á viku að
meðaltali yfir 4 mánuði.
Landbúnaðarstörf eru hœttuleg
Landbúnaðarstörf em ekki einung-
is hættuleg bömum og unglingum
eins og bændur vita manna best.
Margvíslegar hættur steðja að
öllum sem vinna við þessi störf.
Landbúnaðarvélar em margar
hverjar hættulegar og nauðsynlegt
er að fylgja stranglega öllum regl-
um um búnað þeirra og notkun.
Dráttarvélaslysum hefur til allrar
sem eitraðar lofttegundir geta
myndast og við votheysgryfjnr þar
sem hætta er á súrefnisskorti.
Einnig em notuð ýmis varasöm
efni í landbúnaði og er mikilvægt
að farið sé eftir leiðbeiningum
framleiðenda og bömum og ung-
lingum gerð grein fyrir hættunni.
Einnig er slysahætta af pöllum og
stigum vegna fallhættu.
Verður hér látið staðar numið
að sinni.
Hanna Kristín Stefánsdóttir,
deildarstjóri fræðsludeildar
Vinnueftirlits ríkisins
Dráttarvélar
Varðandi dráttarvélar er reglan því
sú að ungmennum er almennt
bannað að stjóma dráttarvélum en
undantekningar em þessar:
• Unglingar, 16 og 17 ára, sem
hafa ökuréttindi eða réttindi til
að aka dráttarvél, mega - á veg-
um og utan vega - aka dráttarvél
svo fremi hún sé ekki tengd öðm
tæki með drifskafti.
• Unglingar, 15 ára og eldri, mega
aka dráttarvél utan vega ef þeir
vinna í fjölskyldufyrirtæki (t.d. á
bændabýli); þó mega þau ekki
aka dráttarvél sem er tengd við
annað tæki með drifskafti.
Vinnutími
Varðandi vinnutíma ungmenna í
skólafríum er meginreglan eftirfar-
andi:
Tekið skal fram að undantekn-
ingar em gerðar frá þessum
ákvæðum þegar brýna nauðsyn ber
til, svo sem ef bjarga þarf
verðmætum í landbúnaði og fisk-
vinnslu. Þá skal samt gæta ákvæða
um daglegan og vikulegan
í Handbók bænda 1999 birtist
grein um vinnuvernd í
landbúnaði. Þar var m.a. fjallað
um vinnu barna og unglinga og
bent á að verið væri að semja
reglugerð um þetta efni.
Nú hefur þessi reglugerð séð
dagsins ljós og tók hún gildi 1.
september sl. haust. Böm og ung-
lingar vinna mikið við landbúnað-
arstörf, einkum meðan skólar
starfa ekki, og fer sá tími senn í
hönd. Þykir því rétt að vekja at-
hygli á því helsta í reglugerðinni
sem snertir vinnu þessa hóps við
landbúnaðarstörf.
Ungmenni - unglingar - börn
Samkvæmt reglunum um vinnu
bama og unglinga em ungmenni
þeir einstaklingar sem hafa ekki
náð 18 ára aldri. Ungmenni skipt-
ast annars vegar í unglinga og hins
vegar böm. Unglingar em 15-17
ára og em ekki í skyldunámi en
böm em einstaklingar yngri en 15
ára eða einstaklingur sem em í
skyldunámi.
Reglugerðin tekur til einstak-
linga sem em 13 -17 ára en vinna
bama yngri en 13 ára er almennt
bönnuð. Eina undantekningin frá
því er vinna þessa hóps við menn-
ingar- eða listviðburði, íþróttir eða
auglýsingastarfsemi - en það skil-
yrði er sett að fá þarf leyfi Vinnu-
eftirlits ríkisins ef ráða á böm
yngri en 13 ára til slíkra starfa.
sem titra og hafa styrk sveiflu yfir
130 dB, t.d. högghamrar.
Ungmenni mega ekki vinna
með hættuleg efni, t.d. eiturefni
ýmiss konar, ætandi efni eða önnur
efni sem hafa í för með sér hættu á
heilsutjóni. Ungmenni mega held-
ur ekki vinna þar sem hætta er á
súrefnisskorti eða hætta á hmni
eða að bakkar falli saman.
Ungmenni mega ekki vinna í
sláturhúsum við aflífun dýra og
aðgerð, né heldur með villt eða
skaðvænleg dýr. Þó mega ung-
menni vinna með ótamin húsdýr
undir umsjá hæfs einstaklings.
Loks er þess getið í viðauka 3
að forðast skuli að láta ungmenni
lyfta þyngri byrði en 12 kg (nema
vinnuaðstæður séu mjög góðar) og
aldrei þyngri byrði en 25 kg. Hvað
böm varðar er tekið fram í viðauka
4 að forðast skuli að láta böm lyfta
þyngri byrði en 8-10 kg - nema
vinnuaðstæður séu mjög góðar, þar
sem viðeigandi hjálparbúnaður er
hefur að geyma lista yfir vélar og
tæki sem 15 ára og eldri mega
vinna með hjá fjölskyldufyr-
irtækjum (t.d. hjá bændum) og þar
er eftirfarandi nefnt:
• Dráttarvélar, sem em beintengd-
ar vögnum eða tækjum án drif-
skafts - einungis utan vega.
• Garðsláttuvélar á hjólum með
haldrofa þar sem stjómandinn
gengur á eftir vélinni.
• Garðsláttuvél með sæti fyrir
stjómandann. Vélin skal útbúin
þannig að mótorinn stöðvast ef
Samkvæmt nyju regl-
unum um vinnu barna
og unglinga mega
ungmenni undir 18 ára
aldri ekki vinna með
hættuleg tæki eða við
hættuleg verkefni,
hættuleg efni eða við
hættulega vinnu. Þessi
atriði eru taiin upp í
viðaukum 1A, 2 og 3.
Hægt er að fá reglu-
gerðina á heimasíðu
Vinnueftiriitsins,
www.ver.is, undir fyr-
irsögninni Reglur og
reglugerðir.
Nyjar repr um Pnu
barnu ug unglinga