Bændablaðið - 03.09.2002, Side 4

4
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 3. september 2002
Rffistefna fyrip konur í
ðbypgðarstUAiHn innan
félagskepfis bænda
Jafnréttisnefnd Bændasamtaka
Islands vinnur nú að undir-
búningi ráðstefnu fyrir konur í
ábyrgðarstöðum innan félags-
kerfis bænda. Ráðstefnan verður
haldin á Hótel Glym í Hvalfirði
þann 15. október næstkomandi,
en sá dagur er alþjóðadagur
kvenna í landbúnaði. I Glym
ræður ríkjum Hansína Einars-
dóttir sem rekur fyrirtækið Skref
fyrir skref. Hún mun skipuleggja
námskeið sem haldið verður
samhliða ráðstefnunni. Jafnréttis-
nefndin leggur kapp á að ná til
allra kvenna sem gegna trúnaðar-
störfum innan félagskerfis bænda,
en það er hreint ekki eins einfalt
Fyrr á árinu gerði Norðlenska
samning við Marel um kaup á
tveimur úrbeiningarlínum.
Önnur er ætluð fyrir dilkakjöt
og hin fyrir nauta- og svínakjöt.
Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, gangsetti
þá fyrrnefndu á Húsavík fyrir
skömmu og sagði við það
tækifæri að hér væri um að ræða
byltingu í úrvinnslu lambakjöts.
Hin línan er á Akureyri og
verður tekin í notkun síðar á
árinu. Sigmundur Hreiðarsson,
vinnslustjóri Norðlenska á Húsa-
vík, sagði þetta mestu nýjungina
sem hann hefði kynnst á sínum
starfsferli. Umrædd úrbeiningar-
lína er sérhæfð til fyrir vinnslu á
lambakjöti og sú fyrsta sinnar
tegundar í heiminum. Tíu stæði
eru við línuna. Hún hefur þegar
að hafa upp á þeim eins og
margur heldur því ekki virðast
vera til upplýsingar hjá búnað-
arsamböndum um stjórnir
búnaðarfélaga. Er nefndarfólk
hrætt um að ná ekki til allra og
þess vegna eru þær konur sem
sitja t.d. í stjórnum búnaðarfélaga
og búgreinafélaga beðnar að setja
sig í samband við Sigríði
Bragadóttur á Síreksstöðum, sem
er formaður nefndarinnar. Sími
hennar er 473 1458 og netfang
sirek@simnetis.
Hvatning
Sigríður sagði í samtali við
Bændablaðið að sem kunnugt er hafi
vakið athygli á meginlandi
Evrópu og er von á fyrsta
gestinum, sem er Þjóðverji,
innan skamms til að skoða
línuna.
Afköst gcetu aukist
um 20til30%
Sigmundur E. Ófeigsson,
framkvæmdastjóri Norðlenska,
sagði að hráefnisnýting yrði betri
en áður og afköst mundu aukast.
Rætt hefur verið um 20 - 30% í því
sambandi, enda er vinnuaðstaða
starfsmanna mun betri en áður.
Sigmundur sagði að ferill hráefnis-
ins yrði skýrari og hann taldi að
með tilkomu úrbeiningarlínunnar á
Húsavík myndi sala á lambakjöti
aukast. A augabragði er hægt að fá
ítarleg yfirlit yfir afköst, nýtingu
og magn. Sigmundur minnti á að
jafnréttisnefnd verið sett á laggimar
á Búnaðarþingi árið 2001.
„Hugsunin á bak við stofnun
nefndarinnar var að sjálfsögðu sú að
fá konur til að taka aukinn þátt í fé-
lagskerfi landbúnaðarins. Nefndar-
menn veltu fyrir sér hvað hægt væri
að gera og hvernig best yrði að
málunum staðið. Ýmsar hugmyndir
komu upp og meðal annars sú
hugmynd að halda námskeið og
ráðstefnu fyrir konur sem eru í
ábyrgðarstöðum í félagskerfi bænda.
Þegar við fórum að ræða hug-
myndina þótti okkur kjörið að slá
þessu bara öllu saman og ráðstefnan
15. október verður því sambland af
þessu," sagði Sigríður.
Marel hefði mikla reynslu á sviði
vélbúnaðar í fiskvinnslu. „...en í
raun er vinnsla á kjöti og fiski ekki
frábrugðin," sagði Sigmundur.
Valgerður Sverrisdóttir, ráð-
herra, minntist þess að hún og
hennar fólk, sem búsett er á
Ljómatjöm í Grýtubakkahreppi,
hefðu fyrst slátrað á Grenivík, þá á
Svalbarðseyri, síðar á Akureyri og
nú á Húsavík. Hún sagðist hafa
fylgst með miklum breytingum á
þessum vettvangi og það væri
ánægjulegt að fá tækifæri til að sjá
jafn tæknivædda vinnslu og á
Húsavík. „Þetta er bylting," sagði
ráðherra, „og það er einlæg von
mín að það sem hér er að gerast
verði til þess að styrkja sauðfjár-
ræktina í landinu."
Sigmundur Hreiðarsson sagði
að rekjanleiki afurðanna skipti
Hún segir stefnt að því að fá á
ráðstefnuna allar þær konur sem nú
em starfandi í stjómum búnaðar-
félaga, búnaðarsambanda eða starfa
á öðmm sviðum í félagskerfi
Bændasamtakanna. Vonast sé til að
ráðstefnan og námskeiðahaldið
nýtist þessum konum til að hvetja og
aðstoða aðrar konur við að komast
áfram innan samtakanna.
Eifitt að ná til nýliða
Sigríður hefur nú á annað ár
verið formaður jafnréttisnefndar-
innar. Hún var spurð hvort það væri
hennar reynsla að erfitt væri að fá
konur til starfa innan Bænda-
samtakanna.
„Það er ekki erfitt að leita til
þeirra kvenna sem fyrir em í félags-
starfi en það verður að segjast eins
og er að það gengur illa að fá nýliða
til starfa. Konur virðast hafa lítinn
áhuga á félagsstarfi eða þá að þær
bera við önnum. Það er ekkert
öðmvísi hjá okkur en í stjómmála-
flokkunum eða öðmm félagsskap að
konur hafa sig ekki í frammi. Ég
held að í dag sé þeim konum ekki
settur stóllinn fyrir dymar sem hafa
áhuga á félagsstarfi hvaða nafni sem
það nefnist. Það virðist aftur á móti
blunda í konum að þora ekki að taka
slaginn og með þessu námskeiði og
ráðstefnu ætlum við að koma inn á
þetta og reyna að breyta þessu í
framtíðinni," segir Sigríður Braga-
dóttir.
miklu máli jafnt fyrir bændur og
neytendur, en hægt er að fylgjast
með kjötinu í gegnum alla
vinnsluna. Næsta skref hjá Norð-
lenska á Húsavík er að koma upp
plötufrystingu. „Við ætlum að úr-
beina miklu meira í sláturtíð en við
höfum gert," sagði Sigmundur og
bætti því við að hráefnið yrði
ferskara þegar það kemst í hendur
neytenda.
„Þessi nýjung er framfaraspor
sem sauðfjárbændur þurftu vem-
lega á að halda," sagði Aðalsteinn
Jónsson, formaður Landssamtaka
sauðfjárbænda. „Hér á ég einkum
við rekjanleikann. í sauðfjár-
samningnum er sérstaklega tekið á
málefnum gæðastýringar og þetta
kerfi botnar það mál allt til
neytenda." Aðalsteinn sagði að sú
tækni sem nú er komin hjá Norð-
lenska gæfi vissar vonir um hærra
verð til sauðfjárbænda fyrir afurðir
sínar.
Þess má geta að Norðlenska
ráðgerir að slátra 65-70 þúsund
fjár í haust, sem er aukning um 8-9
þúsund fjár. Afkastageta hússins er
mun meiri eða 90 - 100 þúsund
fjár. Starfsmenn Norðlenska á
Húsavík eru um 50 talsins.
Stærsta naut á
íslandi fyrr og
síðar var frá
Hamri í
Hegranesi í
Skagafirði:
Vó tæplega
eitt tonn ó
læti
Naut frá bænum Hamri í
Hegranesi í Skagafirði sem
lógað var á dögunum vó 970 kfló
á fæti en féll á 555 kfló. Þetta er
þyngsta naut sem sögur fara af
hér á landi, meira að segja
þyngri en sá frægi Guttormur í
Húsdýragarðinum. Þetta var
angusblendingur og var sam-
mæðra nautinu Limma sem var
limousinblendingur, en hann
var á sínum tíma þyngsta naut á
landinu.
Sævar Einarsson er bóndi á
Hamri og er hann orðinn þekktur
fyrir framleiðslu á sérlega góðu
nautakjöti. Hann segir varðandi
þessa tvo stóru tarfa að þar sem
annar sé angus- en hinn limousin-
blendingur, en undan sömu kúnni,
þá sé það ljóst að það sé móðirin
sem gefi svona vel af sér.
Gott kjöt
Sævar var spurður hver væru
gæði kjöts af svona stórum
nautum. Hann segir að allir
vöðvamir af Limma í fyrra hafi
farið til veitingahússins Argentínu
og hafi kjötið líkað mjög vel.
Hann segir nauðsynlegt að nautin
fái gott fóður og að kjötið sé rétt
verkað eftir slátrun. Kjöt af svona
nautum verði að hanga í að
minnsta kosti 20 daga. Sævar var
spurður hver væri galdurinn við
framleiðslu á jafngóðu nautakjöti
og hann framleiði.
Hann segir að gott fóður sé
mjög stór þáttur í þeim efnum,
sem og að skepnumar hafi góðan
aðbúnað. Hann segist gefa mikið
af komi sem hann rækti sjálfur og
örlítið segist hann gefa af að-
fluttum fóðurbæti, en steinefna-
blöndu með byggingu. Fram að
þessu segist hann ekki hafa lagt
sig fram um að rækta sérstaklega
til nautakjötsframleiðslunnar en
nú sé hann að byrja á því og sé
kominn með nokkrar blendings-
kvígur.
Þurfa úrvalsfóður
Nautakjötsframleiðsla á Hamri
er aukabúgrein með mjólkurfram-
leiðslu. Sævar segir verð fyrir
nautakjöt mjög lágt og til að þetta
gangi upp verði að ná hámarks-
nýtingu út úr hverjum grip. Það
gangi ekki að vera með þessa gripi
og gefa þeim úrgangshey. Til að
ná hámarksnýtingu verði að gefa
nautunum úrvalsfóður. Þá fái
menn úrvalsgripi. Hann segist fara
með 10 til 15 naut til slátrunar á
ári. Allir kálfar á Hamri em settir
á en þar eru 34 mjólkandi kýr.
Að ósk umhverfisráðu-
neytisins hafa Bændasamtökin
skipað aðal- og varafulltrúa í
ráðgjafarnefnd um villt dýr frá
og með 1. júlí sl. til f jögurra ára.
Bændasamtökin tilnefndu Arna
Snæbjörnsson, hlunninda- og
æðarræktarráðunaut, sem
aðalmann í nefndina en jafn-
framt var leitað eftir því við
Hafdísi Sturlaugsdóttur að hún
tæki þar sæti sem varamaður.