Tónlistin - 01.10.1941, Qupperneq 8

4
TÓNLISTIN
asl í náin kynni viíi mörg af stór-
verkum Dana; þannig söng Stu-
dentersangforeningen „Völuspá“,
el'lir danska tónskáldið Johan Peter
Hartmann á níutiu-ára afmæli lians,
en tónverk þetla er samið fyrir
karlakór og hljómsveit við texta úr
Eddu. Verkið, sem mun vera eill
af beztu verkum höfundarins, hafði
sterk og lærdómsrík óhrif á Árna,
enda mun ungum Islendingi hafa
veilzt létl að skilja þetta hánorræna
sagnverk öðrum fremur. Árni dáð-
isl og mjög að ballettum Harlmanns,
„Þrymkviðu" og „Valkyrjunni“,
sem hann hafði lílillega kynnzt
heima hjá Steingrími Johnsen, enda
þótl ballettformið virlisl ekki geta
gerl hinu heljulega efni full skil;
hann hafði einnig miklar mætur á
óperunni „Liden Kirsten“ eftir Lan-
ge-Miiller, sem allt fram lil þessa
dags hefir lialdið velli á leiksvið-
um söngleikahúsanna.
Þannig steðjuðu stöðugt margvis-
leg, fersk áhrif og hvatningar að
liinum unga menntamanni, jafnvel
íhúð hans var hreytt i leiksvið og
óperettu lileypt af stokkuuum. Ilanu
gerðist handgenginn kunningi
nótnaforleggjara í borginni, sem
leigði honum hljóðfæri, og fékk
daglega leyfi lil að skoða nótna-
l)irgðir yerzlunarinnar og taka heim
með sér það, sem honum þótti mest-
ur fengur í. Fóru þá oft margar
stundir í að kanna stóra stafla af
margskonar nótum, sönglögum,
karlakórslögum, sónötum og sym-
fóníum. Þetta hlaut að valda nokk-
urri truflun við lögfræðinámið;
laganámið var orðið að laganámi
í öðrum skilningi, sönglaganámi.
Berggreen, Lange-Múller, Handel og
Schumann höfðu á sínum tíma all-
ir hafl sömu sögu að segja, lög-
fræðin og tónfræðin höfðu barizt
um þá, og tónfræðin hafði alltaf
horið hærra hlut. ()g enn endurtók
sig sama haráttan, og úrslitin urðu
hér einnig liin sömu.
Eftir viðburðarika dvöl í Kaup-
mannahöfn sezt Árni að í Revkja-
vík sem ljósmyndasmiður rétt fyr-
ir síðustu aldamól. Jafnhliða um-
fangsmikilli atvinnugrein revnist
hann hugðarefni sínu trúr og gerir
sér mikið far um að auka og efla
tónlistarlíf liöfuðstaðarins. Og nú
fyrst, eftir að hann er aftur kom-
inn heim til átthaganna, verða lög
þau til, sem lengst munu halda
minningu hans á lofti.
Árið 1901 dleyr lælrinieistari og
frændi Árna, Steingrímur Johnsen,
söngkennari, og eignast Árni þá
fyrsta hljóðfæri sitt, pianó, sem
Steingrímur hafði áður ált. Það er
sennilega engin tilviljun, að Árni
seniur þetta sama ár þrjú af sín-
um fallegustu lögum, „Þess hera
nienn sár“, „Dalvísur“ og „Kirkju-
hvoll“, fyrstu fullgildu lögin, eins
og höfimdu(rinn segir sjálfur. Að
vísu hafði hróðir Klemenzar .Tóns-
sonar, Vilhjálmur Jónsson, sonur
Jóns Borgfirðings, sem numið hafði
fagurfræði við Hafnarháskóla, hent
honum á tvo fyrstu textana, — en
ætli þessi lög hafi ekki verið eins-
konar þakklætisvottur til kunnáttu-
sams kennara og elskulegs ættingja?
Hvernig sem því er varið, er hitt
þó vist, að þessi lög marka tímamót