blaðið - 31.08.2006, Side 18

18 I SKOÐUN
FIMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 2006 blaöiö
Af „keyptum" álitum og umræðum um stóriðju
Opinber umræða á íslandi er
stundum sérkennileg. Menn skiptast
gjarnan í íylkingar með og á móti
málum og það er vart til umræðu að
það geti verið fleiri en tvær hliðar á
sama málinu. Andri Snær Magnason
rithöfundur lýsir þessari þrætubók-
arhst landans ágætlega í bók sinni
Draumalandinu og ræðir um það
hvernig mál falla í það sem hann
kallar „kaldastríðsskotgrafir“ og
mynda samkvæmt hefð tvo póla sem
þjóðin rífist síðan um.
Heitu málin
Á liðnum árum hafa ýmis mál
verið rædd á þessum nótum. Dæmi
um það eru kvótakerfið, Reykjavíkur-
flugvöllur, íslensk erfðagreining og
fjölmiðlafrumvarpið. Núna eru það
Kárahnjúkavirkjun og álverin. Alcoa
Fjarðaál sem byggir álver á Reyðar-
firði hefur frá því fýrirtækið tók til
starfa, leitast við að safna upplýs-
ingum sem nýst gætu í umræðunni
og hefur vandað þá vinnu eins og
frekast er unnt. Það var til að mynda
leitað til færustu sérfræðinga innan
lands og utan til að vinna að nýju
umhverfismati fyrirtækisins. Það
var kynnt á fimm opnum fundum
í apríl síðastliðnum bæði í Reykja-
vík og úti á landsbyggðinni. Þrátt
fyrir mikinn áhuga og umræðu um
orkumál og stóriðju var áhuginn á
umhverfismatinu ekki sérlega mik-
ill og lítil efnisleg umræða verið
um niðurstöður þess. Þeir sem hafa
verið að tjá sig um matið að undan-
förnu virðast sumir ekki vita að það
sé til, hvað þá að þeir hafi kynnt sér
það.
Umræðan um
áliðnaðinn hefur
komið þeim
sem til þekkja í
atvinnugreininni
verulega á óvart.
Mengun og eitrun
Fjölmiðlar hafa að undanförnu
fjallað mikið um virkjanir og stór-
iðju. Blaðið hefur sérstaklega verið
að skoða mengun frá stóriðjunni og
það vekur athygli að blaðamenn þar
virðast setja samansemmerki milli
eitrunar og mengunar frá álverum
í landinu. Þetta er nýstárleg fram-
setning og virðist vera algerlega
frá Blaðinu komin, því ekki nota
þeir viðmælendur sem rætt er við í
Blaðinu þetta orðalag. Þannig segir
í fyrirsögn Blaðsins í gær 29. ágúst:
„Vilja losa meira eitur“. Það er ekki
að sjá að þetta sé haft eftir viðmæl-
andanum í fréttinni, ÞórTómassyni.
Fiann segir þvert á móti: „Beiðni
þeirra um rýmri heimild byggir
á að þeir segjast nú geta dreift efn-
inu betur í andrúmsloftið, þannig
að styrkurinn í andrúmslofti verði
minni þrátt fyrir meiri losun“. Fyr-
irsögnin virðist því vera persónuleg
skoðun blaðamannsins sem tekur
þannig ákveðna afstöðu í stóriðju-
málunum með framsetningu sinni
á fréttinni.
Álit tilsölu?
Alcoa Fjarðaál leitaði til Hagfræði-
stofnunar Háskóla Islands til að
reikna út efnahagsleg áhrif álvers-
MHtflllBÍlTi?? ;fíp
ins hér á landi, einmitt til að menn
hefðu rökstutt og áreiðanlegt mat í
höndunum þegar efnahagsleg áhrif
álversins eru rædd. Þetta var gert í
þeirri fullvissu að sú stofnun nýtur
almenns trausts í samfélaginu fyrir
fagleg og vönduð vinnubrögð.
Það var niðurstaða Hagfræðistofn-
unar að landsframleiðsla myndi auk-
ast um 1.2% með tilkomu álversins,
en það svarar til um 12 milljarða
króna. Hér í Blaðinu þann 23. ágúst
sagði Þórólfur Matthíasson háskóla-
prófessor að tölur Alcoa, þær sem
Hagfræðistofnun reiknaði út, væru
nánast merkingalausar. Hann telur
rétt að miða við þjóðarframleiðslu,
en ekki landsframleiðslu. Við því
er ekkert að segja. Það sem var hins
vegar sérkennilegt við álit Þórólfs
var að hann klykkti út með því i
lok viðtalsins að segja; „Ákveðnar
spurningar vakna þegar niðurstöð-
urnar eru þessar þegar litið er til
þess hver borgaði skýrsluna.“ Það
er ekki hægt að skilja þessi ummæli
öðruvísi en svo að Þórólfur sem
sjálfur vinnur í Háskólanum telji
að það sé hægt að kaupa hagstætt
álit hjá Hagfræðistofnun Háskóla
Islands.
Góðir vinnustaðir
Umræðan um áliðnaðinn hefur
komið þeim sem til þekkja í atvinnu-
greininni verulega á óvart. Sérstak-
lega ummæli sem lúta að því að
álver séu ekki góðir vinnustaðir og
að þar sjái ekki út úr augum fyrir
sóti og reyk. Þeir sem til þekkja
kannast ekki við slíkar lýsingar og
staðreyndir sýna allt annað. Starfs-
mannavelta er til dæmis mun
minni í álverum en í öðrum atvinnu-
greinum og kjörin betri en almennt
gerist í iðnaðarstörfum hér á landi.
Á Reyðarfirði er Alcoa Fjarðaál
að reisa eitt nýtískulegasta og full-
komnasta álver heims. Þar verður
beitt bestu mengunarvörnum sem
völ er á og raunar hefur Alcoa hlotið
fjölda viðurkenninga á alþjóðavett-
vangi fyrir árangur á sviði umhverf-
ismála, viðskiptasiðferðis og fleiri
þátta sem lúta að rekstri fyrirtækis-
ins. Það hefur verið lítið um þetta
talað í opinberri umræðu enda
hentar það ef til vill ekki hinum ís-
lenska stíl sem Andri Snær líkir við
kaldastríðsskotgrafir.
Höfundurer
upplýsingafulltrúi Alcoa Fjarðaáls.

Sérstakur
heiðursgestur
Hinn áriegi stórdansleikur Milljónamæringanna veröur í Súlnasal á Hótel Sögu laugardaginn 2. september.
Húsiö opnar kl. 22. Miðaverð 2.000 kr. Miðasala í Súlnasal frá kl. 13 samdægurs. Upjjljísingar í síma 525 9950
Söngvarar eru: Bogomil Font, Páll Óskar, Bjarni Arason og Raggilljama.
■ - -

< I lflK A WB MZ. v J| W .sÆ
t > ...