blaðið - 10.03.2007, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 10. MARS 2007
blaðið
gfSH.j;

Á tuttugustu öld urðu miklar og örar breytingar
á búsetuháttum þjóðarinnar. í byrjun aldar-
innar bjuggu flestir íslendingar í dreifbýli en
í lok aldarinnar höfðu þeir nær allir safnast
fyrir í þéttbýli. Meirihluti þjóðarinnar býr nú
á höfuðborgarsvæðinu og á Suðurnesjum og því
má með nokkuð góðum rökum haJda þvífram að
flestir íslendingar hafi hreint malbik í æðunt og
séu btinir að missa öll tengsl við tslenska sveita-
menningtt. Eða Jtvað?
Blaðið spurði fintm borgarbörtt hvort þau hefðu
verið í sveit og hefðtt einhverja reynslu af hefð-
bundntim sveitastörfum.
Birna Þórðardóttir, fylgdarmær og
miðborgarunnandi Mynd/Brynjar Oauti
mjolka

Lærði snemma að
Ég ólst upp í litlu þorpi út á landi og
lærði snemma að mjólka kýr og sinna
helstu störfum sem unnin eru til sveita.
Reyndar vann ég miklu meira í fiski en við
sveitastörf en kynntist þó flestum hliðum
landbúnaðarins. Dýr voru eðlilegur hluti
lífsins, það var jafn eðlilegt að vera innan
um þau eins og að borða þau. Maður tengd-
ist dýrum á allt annan hátt í sveitinni,
þetta var ekki líkamlegt samband eins og
verður stundum á mölinni þegar fólk teng-
ist gæludýrum sínum. Kálfurinn var alinn
í stuttan tíma í sveitinni og svo hékk hann
dauður á snúrustaurnum nokkru siðar.
Maður kippti sér ekkert upp við það.
Það þarf mikla þekkingu til þess að
sinna bústörfum almennilega og við
höfum frábæra bændur í þessu landi. Ég
myndi ekki treysta mér til að etja kappi
við þá í dag enda er ég orðin svo mikil
miðbæjarrotta, hvort sem um er að ræða
hér í Reykjavík eða Róm.
En ég er tilbúin til þess að borga meira
fyrir íslenskar landbúnaðarafurðir og
kæri mig ekki um verksmiðjuframleiðslu
á mat eða erfðabreyttar landbúnaðar-
vörur. Mér finnst skipta miklu máli að
þær góðu tilraunir sem bændur eru að
gera hér til að framleiða góða vöru séu
metnar að verðleikum.
Komst til manns
í sveitinni
Fimm ára gamall fór ég í sveit á Rauðanesi
á Mýrum og kom þaðan aftur 12 ára með
stuttum skólahléum í borginni. Þar lærði ég
að reyta dún, veiða lunda, verka sel, ganga til
kinda, mjólka kýr og vitja um laxanet. Hafi
ég á annað borð komist til sæmilegs manns,
sem ekki eru reyndar allir sammála um, þá
er það þeim góðu Framsóknarmönnum, sem
kenndu mér til verka í sveitinni, að þakka
Ég bý í Reykjavík en gæti svo sannarlega
hugsað mér að búa í sveit og útiloka ekki að
ég muni gera það einhvern tímann í framtíð-
inni. Ég tel sjálfan mig vera hálfgerðan sveita-
mann, eru ekki allir Islendingar sveitamenn
í sér að einhverju leyti? Allavega er ég af
bændum og landbúnaðarverkafólki kominn
og lít á mig sem Dýrfirðing, enda á ég ættir að
rekja þangað og fer árlega í heimsókn á gamlar
heimaslóðir.
Starfs míns vegna ferðast ég mikið um
landið og hef því heimsótt flestar sveitir þess.
Uppáhaldsstaðurinn minn á landinu er þó
Keldudalur í Dýrafirði en þaðan er obbinn af
mínum genum. Það er líka skemmst frá því að
segja að það er fallegasti staður landsins.
Sveitastelpa
að hluta
Ég hef gríðarlega reynslu af sveitamennsku
þar sem ég var alltaf í sveit þegar ég var krakki.
Amma og afi bjuggu á Byggðarholti í Flóa þótt
ég hafi reyndar ekki verið í sveit þar sumar-
langt. Ég dvaldist hins vegar sumarlangt á
Kirkjubóli í Steingrímsfirði og á Víðum og
Máskoti í Reykjardal fyrir norðan. Þar var ég
yfirleitt yfir allt sumarið og þó ég hafi bara
verið krakki vann ég öll sveitaverkin, lærði til
dæmis að rýja og sækja eggin, reka kindurnar
og fleira í þeim dúr. Verkefnin sem ég sinnti
tengdust aðallega kindum en ég lærði þó
líka að umgangast beljur og fleira hjá ömmu
minni og afa, þannig að það má segja að ég
hafi mikla reynslu af sveitastörfum.
Ég bý í borginni en myndi segja að ég væri
að hluta til sveitastelpa. Ég segi stundum að
ef ég væri ekki söngkona væri ég innanhúss-
arkitekt. En ef ég væri ekki innanhússarkitekt
væri ég örugglega bóndakona. Ég á alltaf eftir
að eiga afdrep, og á afdrep, í litlum sveitabæ
fyrir norðan ásamt fjölskyldu minni. Mér
þykir ákaflega vænt um það og fyrir mitt ley ti
má íslenskt sumar ekki líða án þess að ég fari
eitthvað út í sveit og njóti íslenskrar náttúru.
Góður og gegn
framsóknarmaður
Eins og góðum og gegnum framsóknar-
mönnum sæmir hef ég verið í sveit. Ég hef
bæði dvalist á hefðbundnum bóndabæ og eins
hef ég starfað í félagsheimili úti í sveit. Þetta
var á Vestfjörðum og síðan í Húnavatnssýsl-
unni. Að auki hef ég starfað sem dýrahirðir í
Fjölskyldu- og húsdýragarðinum þannig að ég
hef unnið sveitastörf bæði í sveit og borg. En
þó svo að ég hafi búið á sínum tíma úti á landi
þá hef ég reyndar aldrei verið búsettur í sveit.
Þegar ég dvaldist í sveit fór ég í öll störf
tengd sveitamennskunni, en þar voru kindur,
hestar og hænsni. Reyndar var ég ekki mjög
gagnlegur að því að ég var alfarið andsnúinn
þeim störfum sem fóru fram í sláturhúsum
og því var sláturtíminn ekki minn uppáhalds-
tími. Mér fannst sannarlega ekki skemmtileg
sjón að sjá fulla pallbíla fara með lömbin og
þótti það vera sísti hlutinn af þessu.
Ég held að ég geti óhikað sagt að ég sé að
vissu leyti sveitamaður í mér og held reyndar
að við séum það öll. Mér finnst stórkostlegt
að komast í sveitina og á mér draum eins og
örugglega margir aðrir um að geta með ein-
hverjum hætti átt athvarf í sveitinni seinna.
Gísli Marteinn Baldursson,
borgarfulltrúi:
Kann best við mig
í borginni
Já, ég var í sveit öll sumur í æsku minni.
Þegar ég var lítill strákur var ég fyrst um
sinn á sumrin hjá frændfólki á Snorrastöðum
og síðar var ég hjá venslalausum í Þórukoti
í Víðidal. Og að sjálfsögðu gekk ég í öll verk
sem þurfti að vinna í sveitinni, en þau verk
urðu alltaf stærri og meiri eftir því sem ég
varð stærri og meiri sjálfur. Þá er ég að tala
um verk á borð við það að reka beljurnar yfir
í það að gera allt sem gera þurfti í fjósinu og
stunda heyskap.
Ég get þó ekki sagt að ég líti sérstaklega á
mig sem sveitastrák. Þó tek ég fram að mér
finnst alltaf gott að koma í sveitina. Ég kann
alltaf best við mig í borginni þar sem ég bý og
starfa en held ég búi að því að hafa dvalist í
sveit. Það er alveg nauðsynlegt að hafa prófað
hvort tveggja, sveitasæluna og borgarlífið.