blaðið - 21.03.2007, Qupperneq 14

MIÐVIKUDAGUR 21. MARS 2007
blaði
Útgáfufélag:
Stjórnarformaður:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulitrúi:
Árog dagurehf.
SigurðurG.Guðjónsson
Trausti Hafliðason
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Elín Albertsdóttir
Fiskur er dýr
Fiskneysla ungs fólks hefur minnkað stórlega á undanförnum árum eftir
því sem kemur í ljós í nýrri könnun sem framkvæmd var af Matís. Ef eldra
fólk hefði verið spurt í könnuninni hefði að öllum líkindum niðurstaðan
orðið sú sama. Fiskurinn hefur vikið fyrir ýmsum nýjungum í matargerð og
má þar t.d. nefna pastarétti, pitsur og ýmsa framandi, alþjóðlega rétti.
Á árum áður borðuðu Islendingar fisk á hverjum virkum degi, enda var
hann mjög ódýr. Þá var hann gjarnan hafður soðinn eða steiktur í hádeginu.
Á það ber þó að líta að þá voru húsmæður heima og elduðu mat handa fjölskyld-
unni. Nú eru breyttir tímar á þessu sviði sem öðru. Aðalmáltíð dagsins er nú
venjulega borðuð að kvöldi. Fiskur er dýr og þess vegna er hann kannski síður
valinn til neyslu heldur en ýmsar kjöttegundir, pasta eða hrísgrjónaréttir.
Þá er fækkun á fiskbúðum augljós ókostur, svo og að fiskur er ekki eins
nýr í búðum nú og áður var en þá kom hann gjarnan beint úr fiskibátunum
að morgni. Nú fer fiskurinn í gegnum fiskmarkað áður en hann kemur í
fiskbúðir.
Fiskur er engu að síður mjög góður matur og hann er vinsæll á veitinga-
húsum. Þar kunna menn að elda góðan fisk. Soðinn eða steiktur fiskur er ekki
lengur í tísku. Það þarf að elda fiskinn með framandi kryddtegundum og bera
hann á borð sem sælkeramat. Verð á fiskrétti á matseðli veitingahúsa er líka
orðið svipað og á fínustu steikum. Það er í rauninni undarlegt að fisktískan,
sem hefur verið á veitingahúsunum, rati ekki inn í eldhús landsmanna.
Fyrir nokkrum árum var mikill mataráhugi í gangi. Matarklúbbar voru
allsráðandi og uppskriftir gengu manna á milli. Svo virðist sem þessi áhugi
hafi dalað eitthvað og líklegast eru skýringar á því sem öðru. I fyrsta lagi þá
er mjög dýrt að halda matarboð, í öðru lagi vinna hión langan vinnudag, bæði
tvö, og því er kannski minni tími til veisluhalda. I þriðja lagi er ungt fólk ör-
ugglega miklu skuldsettara en áður tíðkaðist og hefur því minna fjárhagslegt
svigrúm til að gera sér glaðan dag. Og loks má nefna að fjölmiðlar hafa ekki
verið nógu duglegir að ýta undir mataráhugann.
Matreiðslumeistarinn Siggi Hall hélt lengi vel úti sjónvarpsþáttum á Stöð
2 þar sem hann kenndi fólki ýmsar nýjungar í matargerð, þar á meðal að
elda fisk. Þeir þættir ýttu örugglega undir mataráhuga fólks og það að borða
hollari mat. I könnun Matís kom fram að margir töldu sig ekki kunna að út-
búa góða fiskrétti. Sjónvarpsstöðvarnar ættu að gera miklu meira af því að
framleiða innlenda matreiðsluþætti til að kenna ungu fólki að elda. Það er
skemmtilegt efni sem margir hafa áhuga á og geta lært af.
Þótt sumar verslanir bjóði fiskrétti í borðum sínum þá eru þeir aldrei eins
góðir og heimagerðir réttir. Þar fyrir utan er alltaf hætta á að gamall fiskur sé
falinn í sósunum. Þá eru slíkir réttir auk þess dýrir. Skötuselur marineraður
í chili og engifer kostar 2400 krónur kílóið í fiskbúð í Árbænum. Lúða er á
svipuðu verði. Þegar fiskverð er þessu líkt fælir það frá kaupendur og þá sér-
staklega unga, skulduga fólkið.
Fisksalar hljóta að vilja auka viðskipti sín. íslendingar þurfa að huga að
hollustu og það hlýtur því að vera allra hagur að lækka verð á fiski og fisk-
réttum. Öðruvísi er hætta á að fiskur hverfi alveg af diskum landsmanna
nema á stórhátíðum.
Elín Albertsdóttir
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
ÍSLENSK NÁTTÚRUVARA UNNIN
Ú R SJÁVARRÍKI N U UMHVERFIS
ÍSLAND
Dr. Jón Bragi Bjamason, prófessor í lífefnafræði, hefur
imnið að rannsóknum og þróun Pensímtækninnar um
áratuga skeið og er hún nú einkaleyfisvarin um allan heim.
Penzim fyrir húðina, liðina og vöðvana
PENZIM er hrein,
taer og litarlaus
náttúruvara byggð á
vatni en ekki fitu.
PENZIM inniheldur
engin ilmefni,
litarefni eða gerviefni
sem geta valdið
offiæmisviðbrögðum.
PENZIM inniheldur
engarfitur, oílur eða
kremblöndursem
geta smitað og eyðilagt
flíkur eða rúmföt.
PENZIM
MAJUN-f;.ec2rr«feS
Ad.a~.-a Skm ht
PENZIM
tOTIOK*
Vþihl lUtiinii At 1 Morttwizie*! 6t III l' I*: 'llllllllil" PENZ,SÍ
roR
ÚtöL ] MAINIAININ'LÍ
HftAf TffY UíÁtJHY
j SKIN. JtTÍNí 1 S SKIN. JOIM •
,\ND M* rM.'í
Penzim fæst í apótekum, heilsubúðum og verslunum Nóatúns um land allt.
penzim.is
14
blaöiö
j\T Vrf&ftU KpUu-pum
vít>>e*ITÍAW FloKK
pVlKí m&una9
cs=_

<SSB

/
Irak
Daginn eftir að forseti Bandaríkj-
anna sagði að stríðinu í írak mundi
ljúka fljótt sagði Donald Rumsfeld,
þáverandi ' varnarmálaráðherra,
að Bandaríkjamenn yrðu að búa
sig undir að stríðið í írak mundi
standa í mörg ár. Því miður hafði
Rumsfeld rétt fyrir sér.
Stríðið í írak kostar gríðarlega
fjármuni. Þúsundir mannslífa og
það hefur orðið til þess að Banda-
ríkin hafa tapað áliti. Margir hafa
líkt innrásinni í írak við hernað
Bandaríkjamanna í Suður-Víet-
nam forðum. Þar var um annað að
ræða. I fyrsta lagi var ekki um ólög-
mæta innrás inn í Suður-Víetnam
að ræða. Þá var háð barátta um
allan heim milli frelsis og lýðræðis
annars vegar og hins vegar ófrelsis
kommúnismans. Ekkert slíkt af-
sakar hernað í Irak.
Það var aldrei ástæða til að ráðast
á írak. Bandaríkjamenn gátu gert
Saddam að vini sínum og átt við
hann góða samvinnu. Hagsmunum
þeirra hefði verið betur borgið með
þeim hætti. Þá kynnu einhverjir að
segja að það hafi ekki verið mögu-
leiki að eiga samstarf við harðstjór-
ann Saddam. Heilagir menn geta
trútt um talað. Bandaríkjamenn
eða Bretar eru það ekki. Þessar
jjóðir hafa hingað til ekki látið
rað þvælast fyrir sér hvaða harð-
stjóri væri við völd svo fremi að sá
hinn sami væri tilbúinn að borða
úr lófanum á þeim. Þegar Halldór
Ásgrímsson afsakaði veru okkar
á lista yfir hinar viljugu þjóðir þá
sagði hann að nauðsynlegt hafi
verið að losna við hinn illa Saddam
og það afsakaði stríðsreksturinn
í írak. En það var rangt. Ástæða
innrásarinnar var ekki hinn illi
Saddam heldur meint morðtól í
eigu hans sem aldrei voru til ann-
ars staðar en i hugarheimi áróð-
ursmeistaranna í Washington DC.
Þetta hefði maður sem gegnt hafði
starfi utanríkisráðherra Islands
um árabil átt að vita. Mér datt
nú í hug í þessu sambandi gömul
saga frá Sovétríkjunum. Maður
hljóp um götur og torg og hrópaði
Jón Magnússon
Brésnev er fífl. Brésnev var þá aðal-
ritari Sovéska kommúnistaflokks-
ins. Hann var tekinn höndum og
dæmdur í eins árs fangelsi fyrir
að móðga opinberan starfsmann
og 19 ára fangelsi fyrir að segja frá
hernaðarleyndarmáli.
I þessu tilgangslausa stríði deyja
þúsundir og milljörðum er fórnað
og eyðileggingin verður meiri og
meiri. I þessu forna landi Súmera,
sögðu fæðingarlandi Abrahams,
landi heimsvelda Assýríumanna
og Babýloníumanna, landi sem er
sagnfræðilegur og fornleifafræði-
legur fjársjóður er búið að girða
fyrir að í bráð geti þróast eðlilegt
mannlíf og rannsóknir á ómetan-
legum fornminjum.
Sagan sýnir að heims- og her-
veldi bíða oft mikið tjón í herhlaupi
sem skiptir litlu máli, jafnvel svo
mikið að þau líða undir lok. Sovét-
ríkjunum blæddi illa í Afganistan.
Bretum á Indlandi og raunar líka
í Afganistan. Rómverska keisara-
dæmið leið fyrir óþörf átök við
Germani í skóglendum fjarri Róm
miðað við þeirra tíma mælikvarða.
Herkonungurinn Kýros Persa-
konungur féll í bardaga við þjóð í
útjaðri ríkis síns sem hann hafði
enga ástæðu til að herja á þá stund-
ina. Donald Rumsfeld sagði í apríl
2003 þegar Bandaríkjamenn höfðu
lagt undir sig Bagdad og farið var
um borgina með ránum og grip-
deildum: „Freedom is messy” eða
frelsið er skítugt. Þrátt fyrir að
Rumsfeld hafi látið af störfum
þá stjórna vinir hans og skoðana-
bræður enn í Bandaríkjunum. Til-
vitnuð orð Rumsfeld um frelsið eru
rugl sem styðst ekki við annað en
upphrópanir og orðhengilshátt. Á
sama tíma og ég sem vinur Banda-
ríkjanna vona að þeir beri gæfu til
að fara sem fyrst með herlið sitt
frá írak, þá geri ég þá kröfu sem
íslendingur sem vill fá að búa í her-
lausu landi, með þjóð sem tekur
ekki þátt í hernaði, að ísland verði
strax tekið af lista yfir viljugu þjóð-
irnar. Sá listi er stuðningslisti við
heimskulegar hernaðaraðgerðir
og við megum skammast okkar
fyrir að hafa nokkru sinni verið á
honum.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður
Klippt & skorið
Niðurstaða Hæstaréttar að vísa frá
máli ákæruvaldsins gegn forstjórum
olíufélaganna vegna samráðs er dap-
urlegur endapunktur og mikill áfellisdómur
yfir íslensku dómskerfi. Þrír menn sem aðeins
var formsatriði að senda í langa betrunarvist
að mati ákæruvalds óku frjálslr burt á jeppum
sínum og eftir sitja íslenskir neytendur með sárt
ennið og tómari buddu. Hvers vegna eru íslensk
lög svona gamaldags? Hvers
vegna er þeim ekki breytt
til samræmis við nýja tíma? ■jpf||y|
Forstjórar Enron, Worldcom, :jp*S>ͧilj]';
Tyco og allir hinir sem sitja
þunga dóma af sér annars saWwnÍagrf
staðar í heiminum fyrir að klekkja á almenningi
í skálkaskjóli fyrirtækja hefðu ásamt þremenn-
ingum íslensku keyrt frjálsir burt á jeppum
sínum hefði mál þeirra komið upp hér.
Björn Bjarnason stærir sig af af-
greiðslu frumvarps síns um breytingar
á kynferðisbrotakafla almennra hegn-
ingarlaga frá Alþingi um
helgina f Morgunblaðsgrein.
Fárast hann þar einnig yfir
að fjölmiðlar skuli ekki bera
hann á gullstól fyrir vikið
heldur gera aðfinnslur um
að ekki hafi nóg verið að gert. Kannski sú stað-
reynd að fyrstu jákvæðu lagabreytingar sem
gerðar eru frá örófi vegna kynferðisbrota hér á
landi koma loks fram ÁTJÁN árum eftirað Sjálf-
stæðisflokkurinn tók við stjórnartaumum í
dómsmálaráðuneytinu hafi eitthvað með það
að gera. Á þeim tíma hafa allir helstu forkólfar
flokksins staðið þar vaktina. Sólveig Péturs-
dóttir, Davíð Oddsson, Þorsteinn Pálsson
og Björn sjálfur síðustu fimm árin.
Annað sem Björn hefur ekki náð utan
um enn sem yfirmaður lögreglu í
landinu er að gera það starf eftirsókn-
arvert. Lögregluskólinn hefur nú starfað í all-
mörg ár en enn þarf lögregla að gripa til þess
ráðs að bjóða ómenntuðu
fólki störf við afleysingar
í sumar sem áður. Haldin
verða sérstök undirbúnings-
námskeið og inntökupróf
fyrir þá er áhuga hafa en
hvorugt mun nýtast síðar til inntöku í Lög-
regluskólann. Laun og starfsaðstaða önnur
hjá lögreglu gr einnig með þeim hætti hjá
embættum víðast hvar að brottfall þeirra
sem klára nám við skólann hefur verið hátt
undanfarin ár.
albert@bladid.net