blaðið - 26.06.2007, Qupperneq 8

8
FRÉTTIR
ÞRIDJUDAGUR 26. JÚNÍ 2007
blaðiö
Nýr sáttmáli ESB snertir íslenska hagsmuni á ýmsum sviðum og getur haft áhrif á Evrópuumræður
Hvað var samþykkt á fundi ESB í Brussel?
Leiðtogar aðildarríkja Evrópu-
sambandsins náðu samkomulagi
um innihald nýs stjórnskipunar-
sáttmála á föstudagskvöld, sem á
að koma í stað áður fyrirhugaðrar
stjórnarskrár sambandsins. Verði
nýr sáttmáli samþykktur kann
það að hafa áhrif á umræður um
hugsanlega aðild íslands að ESB
og jafnframt á núverandi samstarf
íslands og ESB.
Portúgalar verða í forsæti ESB
síðari hluta ársins og kemur það
í þeirra hlut að efna til sérstakrar
ríkjaráðstefnu þar sem gengið
verður frá sáttmálanum, sem
aðildarríkin munu svo þurfa að
staðfesta á næsta ári.
1
Tvöfalt meirihlutakerfi verður
tekið upp í ákvarðanatökuferli
ESB, líkt og gert var ráð fyrir í
áður fyrirhugaðri stjórnarskrá.
Til að tillaga verði samþykkt þarf
samþykki að minnsta kosti 55%
aðildarríkjanna, sem aukþess
standa fyrir 65% íbúa ESB hið
minnsta. Til að róa Pólverja var
samþykkt að fresta gildistökunni
til ársins 2014, en þá verður hún
tekin í skrefum á þremur árum.
Stjórnskipun ESB verður ein-
földuð og þrjár stoðir ESB felldar
saman í eina. Þannig munu völd
Evrópuþingsins t.d. aukast á sviði
lögreglumála, sem áður tilheyrðu
þriðju stoðinni. Breytingarnar
munu einnig ná inn í Schengen-
samstarfið sem íslendingar eru
aðilar að. Neitunarvald ríkja
verður áfram við lýði á sviði
trygginga-, utanríkis-, varnar-,
menningar- og efnahagsmála.
2
3
Frá árinu 2014verður
meðlimum framkvæmdastjórnar
ESB fækkað. Þeir munu koma frá
tveimur þriðju hlutum aðildar-
ríkjanna, en ekki hverju ríki eins
og nú er. Stöðurnar munu ganga
á milli ríkja samkvæmt sérstöku
kerfi og skipað í þær til fimm
ára í senn. Talið var að ekki væri
hægt að viðhalda núverandi kerfi
til lengdar, nú þegar aðildarríkin
eru orðin 27 og gæti enn fjölgað.
í nýjum sáttmála verður sér-
staklega kveðið á um hvernig
hægt sé bæði að auka og minnka
valdsvið yfirþjóðlegra stofnana
ESB. Einnig verður þar klausa
um hvernig aðildarríki getur
sagt sig úr sambandinu, sem er
nýjung. Oft hefur verið vísað til
að Grænlendingar sögðu sig úr
sambandinu í kjölfar niðurstöðu
þjóðaratkvæðagreiðslu árið 1982.
4
HL/EIDO
aii
SHISEIDO
sólgleraugu
með 30%
kynningar-
afslætti
SJONVERND
þjónustumiðstöð
Þverholti 14
105 Keykjavík
S. 5113311
lv
Umhverfisvottaðar hreinlætisvörur
- fyrir sumarbústaðinn og veiðihúsið
Rekstrarvörur
- vinna með þér
Réttarhálsi 2 • 110 Reykjavlk
Sími: 520 6666 • Fax: 520 6665
$ala®rv.is • www.rv.is
Bjarni Ómar Ragnarsson
- verslunarstjóri hjá RV
25
Rekstrarvörur
ára 1982-2007
Styrkir stöðu
smærri ríkja
■ Horfiðfrá
hugmyndum um
sambandsríki
■ Samkomulagið
skiptir íslenska borg-
ara jafn miklu máli
Eftir Atla ísleifsson
atlii@bladid.net
Eiríkur Bergmann Einarsson,
forstöðumaður Evrópufræðaseturs
Háskólans á Bifröst, segir að það
sem deilt og samið var um á leiðtoga-
fundinum í Brussel snerti íslensk
stjórnvöld ekki með beinum hætti,
nema að mjög takmörkuðu leyti.
„Þetta snertir okkur þó verulega
með afleiddum hætti, þar sem við
lútum þeim reglum sem þar eru
settar í gegnum aðild okkar að EES
Leyfi fyrir loð-
skinnstöskum
Skoska þingið hefur samþykkt lög
um að allir þurfi sérstakt leyfi til
að bera loðskinnstösku með skota-
pilsi sínu. Loðskinnstöskurnar
eru yfirleitt búnar til úr loðfeldi
greifingja eða otra og þarf nú leyfi
til að sanna að dýrið hafi ekki
verið drepið með ólöglegum hætti.
Verði menn fundnir sekir um að
bera ólöglegar töskur geta þeir átt
von á um 6oo þúsund króna sekt
og allt að hálfs árs fangelsi.
og Schengen-samstarfinu. Þarna var
verið að setja ramma utan um þær
leikreglur og það ætti því að skipta
íslenska borgara jafn miklu máli og
borgara ESB-ríkjanna.
Samkomulagið hefur þó ekki
sömu áhrif á íslensk stjórnvöld og
stjórnvöld annarra ríkja, þar sem
þau hafa kosið að standa utan stofn-
ana ESB.“
Stjórnarskráin til hliðar
Eiríkur segir að með samkomu-
laginu sé búið að leggja allar hug-
myndir um stjórnarskrá til hliðar.
Þar sé farið af stað með minni sátt-
mála þar sem tekist er á við allar
þær nauðsynlegu breytingar sem
þurfti að fara út í, bæði vegna stækk-
unar sambandsins og þróunar á
starfsemi þess. „ESB er því ekki
sambandsríki heldur ríkjasamband.
Stóru skilaboðin með samkomulag-
inu eru þau að búið er falla frá öllum
hugmyndum um sambandsríki."
Andvígir
ESB-aðild
Rúmlega 48 prósent Norð-
manna segjast vera andvígir
því að Noregur gerist aðili að
Evrópusambandinu, samkvæmt
nýrri skoðanakönnun Sentio.
Tæplega 42 prósent segjast hins
vegar vera jákvæð í garð aðildar.
Norðmenn hafa tvívegis kosið um
það í þjóðarakvæðagreiðslu hvort
að Noregur eigi að gerast aðili að
sambandinu, árin 1972 og 1994-
Því var hafnað í bæði skiptin.
Styrkir stöðu smáríkja
Að sögn Eiríks var málamiðlun
gerð varðandi ákvarðanatökuferli
sambandsins, milli þess að virða
hin sjálfstæðu ríki og ákvarðana-
tökurétt þeirra og að viðurkenna
stærð allra stærstu ríkjanna. „Vægi
smáríkja í ákvarðanatökuferlinu
hefur nú aukist, vegna ákvæðisins
um að 55 prósent aðildarríkja þurfi
til að samþykkja reglugerð.
Þar er smáríkið Malta jafnt Þýska-
landi, stærsta aðildarríki sambands-
ins. Hins vegar er líka verið að
viðurkenna stærð stærri ríkjanna,
þar sem 65 prósent fólksfjölda þarf
einnig til. Segja má að millistóru
ríkin, svo sem Pólland og Spánn,
hafi einna helst misst vægi með sam-
komulaginu í Brussel."
VILTU VITA MEIRA?
Hringdu í síma 510 3700 eða
sendu póst á bladid@bladid.net
Selir finnast
dauðir
Tæplega sextíu selskópar hafa
fundist dauðir við dönsku
eyjuna Anholt í Kattegat milli
Danmerkur og Svíþjóðar á und-
anförnum dögum. Vísindamenn
segja selapest hafa orsakað dauða
kópanna og er óttast að þús-
undir til viðbótar muni drepast
ef pestin breiðist út. Um sextíu
prósent sela á svæðinu drápust í
pest árið 1988 og þrjátíu prósent
árið 2002.