blaðið - 24.08.2007, Síða 10

10
FÖSTUDAGUR 24. ÁGÚST 2007
blaðið
blaði
Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árvakur hf.
Ólafur Þ. Stephensen
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Þröstur Emilsson
Elín Albertsdóttir
Suðurlandsvegur
og einkaframtakið
Ekki aðeins Sunnlendingar heldur allir íbúar suðvesturhluta landsins hljóta
að fagna yfirlýsingu Kristjáns Möller samgönguráðherra um að ráðizt verði í
tvöföldun Suðurlandsvegar frá Reykjavík austur að Selfossi.
Þessi vegarkafli er einn sá fjölfarnasti á landinu. Þar hafa á undanförnum
árum orðið alltof mörg alvarleg slys, þar með talin banaslys. Reynslan af tvö-
földun Reykjanesbrautar sýnir að slík framkvæmd fækkar mjög slysum.
Af hálfu Vegagerðarinnar hefur verið bent á svokallaða tveir plús einn lausn,
sem nú er raunar þegar notuð á hluta Suðurlandsvegar. Sú lausn er ódýrari, en
er ekki talin bæta eins miklu við öryggið og tvöföldun vegarins. Auðvitað á að
fara þá leið, sem fækkar slysum á Suðurlandsveginum mest.
Tvöföldun vegarins er þó ekki aðeins nauðsynleg út frá umferðaröryggis-
sjónarmiðum. Það er einfaldlega óþolandi fyrir þann stóra hóp höfuðborg-
arbúa, sem ferðast reglulega austur fyrir fjall, á þar sumarbústað eða annað
heilsársheimili, að sitja fastir i umferðarteppum um hverja helgi yfir sumarið.
Sama má segja um þá, sem búa fyrir austan fjall en sækja vinnu til höfuðborg-
arsvæðisins. Þjóðvegakerfið er einfaldlega sprungið og orðið bráðnauðsynlegt
að tvöfalda þá hluta þess, þar sem umferðin er mest.
í frétt Blaðsins í gær kemur fram að ekki sé ákveðið hvort tvöföldunin verði
unnin í einkaframkvæmd eða hvort hið opinbera sjái um verkið. Ekki er
heldur ákveðið hvort verkið verði unnið í einum áfanga eða mörgum.
Full ástæða er til að kanna hvort einkaaðilar hafi áhuga á að vinna verkið,
og þá í einum áfanga.
Tryggingafélagið Sjóvá hefur raunar að fyrra bragði haft frumkvæði að
slíku, út frá þeim hagsmunum félagsins að fækka umferðarslysum og lækka
tjónagreiðslur vegna þeirra.
Félagið hefur bent á að með einkaframkvæmd væri hægt að hraða verkinu;
ljúka því á fáeinum árum og ríkið myndi síðan eignast veginn á lengri tíma
með greiðslu svokallaðra skuggagjalda, sem miðuðust við umferðarþunga.
Áhættan af verkinu myndi liggja hjá einkaaðilum og með því að árangurs-
tengja greiðslur ríkisins við lækkun slysatíðni, fengju rekendur vegarins hvata
til að halda honum í sem allra beztu og öruggustu ástandi. í lok samningstíma
myndi ríkið eignast veginn í toppstandi.
Einkaframkvæmd hefur verið beitt með góðum árangri við gerð samgöngu-
mannvirkja víða í Evrópu. Reynslan af gerð Hvalfjarðarganganna er mjög góð.
Af hverju ekki að virkja einkaframtakið í þessari stóru og mikilvægu fram-
kvæmd? Benda fréttir síðustu vikna til að Vegagerð ríkisins sé endilega bezt til
þess fallin að undirbúa og skipuleggja samgönguframkvæmdir?
Ólafur Þ. Stephensen
W Íæktu leiðarann a www.mbl.is/pqdcast
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rífur upp matseldina
» Microplane rifjárnin voru þróuð fyrir tré-
smiði en fljótt spurðist út að þau henta afar
vel til matargerðar. Þau eru frábærtil að rífa
meðal annars engifer, múskathnetur og súkku-
laði. Rifjárnin fást í mismunandi grófleikum.
kokka
laugavegi 47
laugavegi 47 opið mán.-fös. 10-18, lau. 10-16 | www.kokka.is H kokka@kokka.is

v LHflPS/fKKjUfi
Ein lítil flöktandi húsfluga
Krónan, blessunin, hefur núna
undanfarið tekið eina af sínum
reglubundnu salíbunum með til-
heyrandi taugatitringi fyrir alla þá
sem gera viðskipti sín í íslenskum
krónum. Greyið litla er dálítið eins
og húsfluga sem hefur lent í svipti-
vindum alþjóðlegra peningamála,
flöktir hálfstjórnlaus og má sín lítils
í félagsskap við miklu stærri gjald-
miðla á ógnarstórum hnattvæddum
markaði. Eftir að ísland varð órofa
hluti af hinu evrópska hagkerfi
hefur komið í ljós að Seðlabankinn
við Kalkofnsveg ræður ekkert við
ástandið, alveg sama hvað innlendir
stýrivextir eru spenntir stíft fyrir
vagninn. Það er ekki síst þess vegna
sem viðskiptamenn eru nú farnir að
renna hýru auga til evrunnar.
Bitlaust stjórntæki
1 gær stóð Rannsóknarmiðstöð
um samfélags- og efnahagsmál
(RSE) fyrir ráðstefnu um alþjóða-
væðingu og gjaldmiðla. Meðal ann-
ars var rætt hvort heppilegt væri
fyrir fsland að skipta krónunni út
fyrir einhvern annan gjaldmiðil.
Þá koma auðvitað ekki aðrir gjald-
miðlar en evran til greina enda
eru utanríkisviðskipti fslands að
langstærstum hluta gerð i evrum.
Ávinningurinn er augljós. Við
upptöku evru verður hagkerfið
stöðugra, vextir lægri og viðskipta-
kostnaður minni. Þá má gera ráð
fyrir að viðskipti aukist þegar
gengisáhætta minnkar. Helsti
ókosturinn er á móti sá að Seðla-
banki f slands missir úr eigin hendi
ákvörðun um innlenda stýrivexti.
En sem sé, reynslan sýnir að stýri-
vextir eru orðnir ansi bitlitlir og
verðbólgudraugurinn, sá landsins
forni fjandi, hlær bara að banka-
stjórn Seðlabankans og fer um
landið og miðin eins og honum
sjálfum sýnist.
Evruleiðir
Á ráðstefnunni var því meðal
annars velt upp hvort Island geti
hugsanlega tekið upp evru án þess
að ganga í Evrópusambandið. Þessi
umræða kemur reglulega fram og
gengur í takt við þá áráttu okkar ís-
lendinga að taka sem mestan þátt
í starfi ESB án þess þó að ganga
formlega í sambandið. Það er hins
vegar lítil skynsemi í þessari um-
ræðu. Evrópusambandið gerir ekki
tvíhliða samninga um upptöku
evru við fullburða og fullvalda ríki
sem standa fyrir utan ESB.
íslensk stjórnvöld gætu hins
vegar tekið einhliða ákvörðun um
að taka upp evru. Hverju ríki er
fullkomlega í sjálfsvald sett hvaða
gjaldmiðil það notar. íslendingar
gætu þess vegna ákveðið að nota
fé á fæti sem gjaldmiðil eða ull í
mismunandi magni svo ein fjáraf-
urð sé nefnd. Það væri þó lítið vit
í ákvörðun um einhliða evruvæð-
ingu, enda eru það aðeins vanburða
örríki og riki sem hefur gjörsam-
lega mistekist við eigin efnahags-
stjórn sem hafa með einhliða hætti
innleitt gjaldmiðil annars ríkis eða
myntbandalags sem það á ekki að-
ild að. Þetta á til að mynda við um
stríðshrjáð ríki í Mið-Ámeríku og á
Balkanskaga þar sem stjórnsýsla er
í rúst og hagkerfið í molum. Island
er ekki svoleiðis ríki. Ennfremur
væri þetta óhemjudýr leið. Yfir-
völd á íslandi yrðu að byrja á því
að kaupa evrur, seðla og mynt, að
verðgildi til jafns við þær krónur
sem eru í umferð og raunar gott
betur til að eiga í varasjóði ef fólk
vildi af einhverjum ástæðum taka
peninga út af reikningum sínum
við slík umskipti.
Við fulla aðild að Myntbandalagi
Evrópu, að undangenginni aðild
að ESB, myndum við hins vegar fá
þessar sömu evrur i skiptum fyrir
krónurnar okkar á fullu verði. Ef
ríki uppfyllir á annað borð skil-
yrðin fyrir fullri aðild að Mynt-
bandalagi Evrópu er vandséð hvaða
hag það hefur af því að taka evruna
upp einhliða. Til viðbótar við þann
augljósa galla að standa fyrir utan
ákvarðanatökukerfi myntbanda-
lagsins hefði ísland og íslensku
viðskiptabankarnir heldur ekki
Seðlabanka Evrópu sem bakhjarl
peningamálstefnunnar eins og að-
ildarríki EMU hafa.
Höfundur er stjórnmálafræðingur
KLIPPT 0G SK0RIÐ
Vefmiðillinn
visir.is greinir
frá því í gær
að Páll Magnús-
son hafi til umráða
glæsilega drossíu,
Audi Q7, sem kostar
rúmlega níu milljónir króna. „Bíl-
inn tók hann á rekstrarleigu í apríl
á síðasta ári. Eftir að Ríkisútvarp-
inu var breytt í hlutafélag yfirtók
fyrirtækið skuldbindingar vegna
bílsins. í dag greiðir Ríkisútvarpið
202 þúsund krónur á mánuði miðað
við tveggja ára rekstrarleigu," segir
í fréttinni. Þessi upphæð jafngildir
mánaðarlaunum hjá sumum launa-
mönnum ríkisins og er heldur meira
en t.d. leikskólakennarar fá.
Halldór Halldórsson, bæjar-
stjóri á Isafirði, var ekki
mjög hrifinn af hugmynd-
inni um olíuhreins-
unarstöð fyrir
vestan þegar hún
kom fyrst fram.
Nú hefur hann
skipt um skoðun
og segir í grein á
bb.is: „Iðnaðarráðherra sagði frá
því í fjölmiðlum á dögunum að
ríkisstjórn Islands hefði aukið
fjárframlag til olíuleitar í íslenskri
lögsögu. Einnig að ef olía fyndist
yrði það mikil búbót fyrir Island.
Ef íslendingar finna olíu þá hljóta
þeir að ætla að vinna hana líka. Þá
er gott að eiga olíuhreinsunarstöð
sem getur tekið við olíunni sem
ríkisstjórnin lætur nú leita að.“
Fjarðarpóstur-
inn greinir
frá því að
Hafnfirðingar verði
brátt 25 þúsund.
Mikil fjölgun hefur
verið í bænum
undanfarið og eru Hafnfirðingar
nú 24.673. Þetta eru þó ekki sannir
Gaflarar því þeir einir mega kalla
sig því nafni sem eru fæddir í
bænum. Engin fæðingardeild er í
Hafnarfirði en þau börn sem fæð-
ast í heimahúsum mega auðvitað
kalla sig Gaflara...
elin@bladid.net