Bændablaðið - 22.10.2009, Blaðsíða 16

17 Bændablaðið | fimmtudagur 22. október 2009
Kæfu gerðar konur!
Mæðgurnar Sigrún Jóhannesdóttir á Skútustöðum í Mývatnssveit og dóttir
hennar, Jóhanna S. Kristjánsdóttir sem býr á Laxárvirkjun, stóðu í ströngu
einn daginn og gerðu kindakæfu í óðaönn. Þær voru að sögn með slatta af
slögum og fengu þó nokkur kíló af kæfu eftir vel unnið dagsverk. Fulltrúi
Bændablaðsins fékk að bragða á kæfunni og gefur henni bestu meðmæli.
Árið 1949 komu hér til lands
314 þýskir landbúnaðarverka-
menn á vegum Búnaðarfélags
Íslands til að starfa í sveitum í
öllum landshornum. Þetta var
stærsti hópur útlendinga sem
komið hafði til Íslands fram að
þeim tíma fyrir utan hernáms-
lið Breta og Bandaríkjamanna.
Nú er talið að um tvö þúsund
afkomendur þessara landnema
búi í dag á Íslandi en laugardag-
inn 14. nóvember næstkom-
andi verður haldin samkunda
á Hótel Sögu til að minnast þess
að 60 ár eru liðin síðan land-
búnaðarverkamennirnir komu
hingað til lands.
„Félagið Germanía, þýsk/ís-
lenska vinafélagið á Suður landi,
þýska sendiráðið og Bænda sam-
tökin taka þátt í þessari minning-
arstund. Við viljum ná til fólks
sem er enn á lífi og afkomendur
þessa fólks sem vill minnast ártíð-
arinnar með okkur og rifja upp
hvað foreldrar eða ömmur og afar
hafa farið í gegnum,“ segir Ásgeir
Eggertsson, formaður Germaníu.
Í upphafi átti að ráða fólk hing-
að til lands sem ætti uppruna sinn
í norðurhluta Þýskalands en það
breyttist þó fljótt og mikill hluti
fólksins voru flóttamenn frá fyrrum
austurhéruðum Þýskalands, svæð-
um sem eftir heimsstyrjöldina til-
heyrðu Póllandi og Sovétríkjunum.
Aðrir komu mun lengra að.
„Pétur Eiríksson sagnfræðing-
ur mun halda erindi og lýsa sög-
unni en hann hefur ritað bókina
Þýska landnámið sem fjallar ítar-
lega um komu þessa fólks hing-
að til lands. Síðan mun Nína Rós
Ísberg, mannfræðingur, fjalla um
hvernig það var fyrir þessa ein-
staklinga að koma inn í íslenskt
samfélag en hún hefur rætt við
marga þeirra sem réðust hér til
starfa. Þannig að það verða tvö
stutt erindi frá Pétri og Nínu Rós
en síðan verður spjall og léttar
veitingar á eftir þannig að fólk
getur átt saman notalega stund,“
segir Ásgeir sem bendir á að sam-
koman verður opin öllum sem
áhuga hafa. ehg
Komu þýsks landbún-
aðarverkafólks minnst
Í apríl síðastliðnum voru sam-
þykkt lög á Alþingi um Bjarg-
ráðasjóð. Með nýjum lögum um
sjóðinn breytist hlutverk hans
þannig að sveitarfélögin eru
ekki lengur aðilar að sjóðnum.
Hefur ný stjórn verið kjörin af
þessu tilefni en stjórnarmönn-
um er fækkað úr fimm í þrjá.
Nýju stjórnina skipa Hildur
Traustadóttir, stjórnarformaður,
og meðstjórnendur eru Eiríkur
Blöndal og Jóhannes Sigfússon.
Fráfarandi stjórn skilaði umboði
sínu þann annan október síð-
astliðinn, þar sem gengið var
frá uppgjöri sveitafélaganna
í sjóðnum. Skrifstofa sjóðsins
hefur verið hjá Sambandi ís-
lenskra sveitafélaga en flyst nú
til Bændasamtaka Íslands.
Að sögn Hildar Traustadóttur
er eitt af fyrstu verkefnum nýrrar
stjórnar að greiða styrki til bænda
vegna áburðarkaupa, en alls bárust
rúmlega 1.500 umsóknir. Hildur
segir að verið sé að fara yfir þær
og á allra næstu dögum verði
greiðslur sendar til þeirra sem eiga
rétt á styrk. Nokkrum umsóknum
hafi verið hafnað en telji umsækj-
andi að honum sé ranglega hafnað
er honum bent á að óska eftir leið-
réttingu. -smh
Breytingar á starfsemi
Bjargráðasjóðs
Ný stjórn Bjargráðasjóðs. Jóhannes
Sigfússon, Hildur Traustadóttir og
Eiríkur Blöndal.
Matvöruverslanir Krónunnar munu
á næstunni merkja valdar íslensk-
ar búvörur með merki „Eldum
íslenskt“ matreiðsluþáttanna sem
sýndir eru á mbl.is og sjónvarps-
stöðinni ÍNN. Ef varan er merkt
með Eldum íslenskt límmiðanum
geta viðskiptavinir farið inn á mbl.
is og horft á matreiðslumenn elda
viðkomandi vöru og gefa góð ráð.
Á vefnum er líka hægt að nálgast
uppskriftir ásamt fleiri fróðleik um
vörurnar.
Íslenskar búvörur merktar
Eldum íslenskt
Á þriðja þúsund evrópskir kúa-
bændur héldu til Lúxemborgar
síðastliðinn mánudag til að
mótmæla landbúnaðarstefnu
Evrópusambandsins. Tilefnið var
að vekja athygli á bágri stöðu
mjólkurbænda fyrir utan fundar-
stað landbúnaðarráðherra aðild-
arlanda ESB.
Margir bændanna komu keyr-
andi á dráttarvélum frá nágranna-
löndunum og var áætlað að um 450
slíkar hafi farið um götur bæjarins
og stillt sér loks upp í Kirchberg-
hverfinu, þar sem Evrópu- og fjár-
málastofnanir eru til húsa. Var líkast
því að John F. Kennedy-breiðstræti
hefði verið lagt undir mikla land-
búnaðarsýningu. Bændur voru vopn-
aðir kröfuspjöldum og borðum,
kýrlíkneskjum í fánalitum, aðrir
kúabjöllum, heyböggum, og jafnvel
hjólbörðum og eldfærum. Á sama
tíma funduðu landbúnaðarráðherr-
arnir 27 og framkvæmdastjóri land-
búnaðarmála innan ESB, Mariann
Fischer Boel, í LuxExpó-höllinni
um málefni landbúnaðarins. Þar var
m.a. rædd tillaga um 280 milljón
evra aukaframlag til kúabænda fyrir
árið 2010. Það fór ekki á milli mála
að mikill hiti er í kúabændum og
örvænting hefur gripið um sig í stétt-
inni. Lítraverð til bænda er frjálst að
nafninu til en hefur farið lækkandi
og fá t.d. þýskir bændur yfirleitt ekki
nema rúm 20 cent fyrir mjólkurlítr-
ann sem eru 36,50 íslenskar krónur á
núverandi gengi.
Verslunarkeðjur með ægivald
Að sögn bónda frá Saarlandi eru í
Þýskalandi fimm til sex stórar versl-
unarkeðjur ráðandi á um 80% mat-
vælamarkaðar og í lykilstöðu til að
ákvarða verðið. Verslunarkeðja er
oft með eigið vörumerki mjólkuraf-
urða og getur skipt um mjólkurbú og
þar með framleiðendur eftir geðþótta
án þess að neytandinn sé upplýstur.
Offramleiðsla á mjólk bætir heldur
ekki samningsstöðu bænda. Þykir
mönnum tekjur orðnar úr öllu sam-
ræmi við vinnutíma og margir safna
skuldum.

Kúabændur vilja helmingi hærri
greiðslur fyrir mjólkina
Ein aðalkrafa mótmælenda var að fá
afurðarverðið nær tvöfaldað, eða upp
í 40 cent á lítrann. Margir gera kröfu
um að á sama tíma verði mjólk-
urkvótinn lækkaður um 5%. 280
milljón evrur, eða um þúsund evrur á
bú, þykja dropi í hafið auk þess sem
„ölmusa“ frá framkvæmdastjórn
ESB komi ekki í staðinn fyrir sann-
gjarnt verð. Margir gáfu til kynna
með Júdasar-samlíkingum að þeim
þættu þeir illa sviknir af kjörnum
fulltrúum. Meðal þýsku bændanna
gætir þónokkurrar óánægju með
bændasamtökin þar í landi og margir
mótmælendanna báru á sér áletrun
um að þeir væru gengnir úr þeim
samtökum.
Ys og þys í Lúxemborg
Öryggisviðbúnaður var mikill í
kringum fundarstaðinn en einkum
franskir bændur hafa orð á sér fyrir
róttækar aðgerðir. Hafði lögreglan
í Lúxemborg fengið liðsstyrk, m.a.
brynvarin farartæki frá belgísku lög-
reglunni og þyrla sveimaði yfir fund-
arstaðnum. Um 800 lögreglumenn
voru gráir fyrir járnum og var ætlað
að hafa hemil á reiðum bændum. Að
frátöldum dekkjabruna, eggjakasti
o.þ.h. fóru mótmælin að mestu frið-
samlega fram.
Liggur framtíðin
í aukinni verðstýringu?
Eftir fundinn bárust fregnir af
því að 22 ráðherrar af 27 hafi lýst
vilja sínum til að koma til móts
við bændur með verðstýringu og
verður það undirbúið á næstu mán-
uðum að sögn Romain Schneider
landbúnaðarráðherra Lúxemborgar.
Sagðist hann vilja líta til reynslu
Svisslendinga af því að 80% mjók-
urframleiðslu væri keypt á föstu
verði en afgangurinn væri seldur
á frjálsu verði, m.a. til útflutnings.
Bruno Le Maire, landbúnaðarráð-
herra Frakklands, lýsti því yfir að
menn hefðu komið sér niður á að
framtíð evrópsks landbúnaðar lægi
í aukinni verðstýringu.
Óskar Bjarnason
Höfundur er leiðsögumaður og
er búsettur í Lúxemborg.
Evrópskir kúabændur mótmæla
landbúnaðarstefnu ESB kröftuglega
- loka vegum, brenna traktorsdekk og hafa hátt
Þessi kúabóndi frá Saarlandi var
ósáttur við sín kjör. Hann ber barm-
merki þar sem segir að hann standi
utan þýsku bændasamtakanna.
Óánægja hefur verið með bænda-
forystuna í Þýskalandi og hafa
margir bændur sagt sig úr samtök-
um bænda. Í baksýn má sjá reyk úr
brennandi hjólbörðum.
Óánægja með „hámenntaða land-
búnaðarhugmyndafræðinga“ látin
í ljós sem séu að ganga af hefð-
bundnum landbúnaði dauðum.
Belgískir brynvagnar og 800 lögreglumenn stóðu vörð um fundarstað
landbúnaðarráðherranna 27 og fánaborg ESB-ríkjanna.
Dráttarvélum var lagt þversum á
götur í Kirchberg-hverfinu þar sem
ESB-stofnanir eru til húsa. Þess má
geta að höfuðstöðvar Kaupþings í
Luxemborg eru í húsinu í miðið en
þær heita nú Havilland banki.