Bændablaðið - 03.12.2009, Blaðsíða 4

4 Bændablaðið | fimmtudagur 3. desember 2009
Dagana 17. til 20. nóvember
síðastliðinn var haldin á Hótel
Sögu ráðstefna er nefndist
Nordic Poultry and Veterinary
Conference. Þessi ráðstefna
er haldin árlega, til skiptis í
Noregi, Svíþjóð, Finnlandi,
Danmörku og síðan á Íslandi,
þegar búið er að fara tvo hringi
á norðurlöndunum eða níunda
hvert ár.
Þessi ráðstefna er skipulögð af
fimm manna stjórn, einum fulltrúa
frá hverju Norðurlandanna og er
Thorkil Ambrosen frá Danmörku
formaður en Hildur Traustadóttir
er fulltrúi Íslands og kom það því
í hennar hlut að skipuleggja ráð-
stefnuna hér á landi.
Rúmlega eitt hundrað manns
sátu ráðstefnuna frá fyrrnefndum
þjóðum auk þess gestir og fyr-
irlesarar frá Bretlandi, Belgíu og
Þýskalandi.
Mjög misjafnt er hvaða málefni
ber hæst á rástefnum sem þess-
um en þetta árið var lögð áhersla
á dýrasjúkdóma, velferð fugla
og dýravernd, fóðrun, loftræst-
ingu í alifuglahúsum, reglugerðir
um kjúklingarækt ásamt ítarleg-
um skýrslum frá hverju landi um
stöðu alifuglaræktar síðasta árs.
Eftir tveggja daga fundar-
setu fóru gestirnir í dags-
ferð um Borgarfjörð. Skoðuðu
Land námssetrið í Borgarnesi,
Bú vélasafnið á Hvanneyri, Deild-
ar tunguhver og Reykholt.
Margt er hægt að læra á svona
ráðstefnu fyrir utan það að þarna
hittist fagfólk sem stundar rann-
sóknir og skiptist á skoðunum,
alifuglaræktinni til framdráttar.
Jarle Reiersen, framleiðslustjóri
hjá Reykjagarði, flutti fróðlegt
erindi á Norðurlandaráðstefnu
alifuglabænda á dögunum um
tilraunir hérlendis sem lofa góðu
með uppsetningu flugnaneta yfir
sumarmánuðina á kjúklingabú-
um til að koma í veg fyrir meng-
un kamfýlóbakters í kjúklingum.
„Þetta er byggt á rannsóknum
sem við kynntumst í Danmörku.
Á árunum 2006 og 2007 lok-
uðu þeir nokkrum kjúklingabúum
alveg fyrir flugum en við töldum
það ekki raunhæfa leið hér að loka
alveg húsunum. Við ákváðum að
loka eingöngu innblástursviftunum
með flugnanetum, en flugurnar
sogast með lofti inn í húsin. Við
byrjuðum á þeim búum þar sem
mengunin var mest og árið 2008
dró úr henni um heila 2/3, þannig
að þetta ber árangur og við feng-
um merkilega góðar niðurstöður,“
útskýrir Jarle og segir jafnframt:
„Nú höfum við unnið að þessu
verkefni með bæði Bandaríkja-
og Kanadamönnum en það kom í
ljós í þeim rannsóknum frá árun-
um 2002-2004 að við hækkandi
hitastig yfir sumartímann er meiri
hætta á að flugur beri smit inn í
kjúklingabúin.“
Ótvíræðir kostir
Í kjölfar mikillar kamfýlóbak-
termengunar sem upp kom hér-
lendis árið 1999 hefur verið unnið
ötullega að því hvernig hægt er
að leysa vandann og fyrirbyggja
mengun í kjúklingum í framtíðinni.
„Á árunum 2000-2004 unnu
Bandaríkja- og Kanadamenn að
rannsóknarverkefni sem kall-
aðist Campy on Ice til að rannsaka
smitleiðir kamfýlóbakter og hvern-
ig það hagar sér. Ísland varð fyrir
valinu af því að landið er af þeirri
stærð að hægt er að gera faralds-
fræðirannsókn. Nokkrir fagaðilar
tóku þátt í henni með okkur, eins
og Landlæknisembættið og fleiri,
og má segja að flugnanetstilraunin
sé ein afleiðing af því sem gert var
í því verkefni,“ segir Jarle.
Eftir kynningu sína á Norður-
landaráðstefnu alifuglabænda hefur
Jarle fengið fyrirspurnir frá Svíum
og Dönum um flugnanetsverkefnið.
„Við höfum netin uppi frá miðju
sumri og fram á haust. Með þessu
er minna af kamfýlóbakter í kjúk-
lingunum og það skiptir máli fyrir
almannaheill. Einnig hefur þetta
mikið fjárhagslegt vægi fyrir fram-
leiðendur, sem selja færri mengaða
fugla. Það er þjóðhagslega hag-
kvæmt að gera þetta og gott fyrir
kjúklingabændur að fá jákvæðar
fréttir. Þetta leiðir til þess að smit í
fólki hér á landi er í sögulegu lág-
marki, svo þetta varðar almanna-
heill. Þannig að kostirnir eru ótví-
ræðir og þetta er hagur fyrir alla.“
ehg
Flugnanet draga verulega
úr kamfýlóbaktermengun
Jarle Reiersen er framleiðslu-
stjóri hjá Reykjagarði og hefur gert
áhugaverðar tilraunir með flugna-
net í kjúklingabúum til varnar kam-
fýlóbaktermengun.
Ásmundur Einar Daðason, þing-
maður Vinstrihreyfingarinnar
græns framboðs og bóndi á
Lambeyrum í Dölum var á
dögunum kjörinn formaður
Heimssýnar – hreyfingar sjálfs-
stæðissinna í Evrópumálum.
Ásmundur sat um síðustu helgi
landsþing Nei-hreyfingarinnar
í Noregi ásamt fleiri fulltrúum
Heimssýnar og vakti koma
þeirra talsverða athygli í Noregi.
Bændablaðið tók Ásmund tali
og spurði hann m.a. um hvort
langur aðdragandi hefði verið að
því að hann gaf kost á sér sem for-
maður Heimssýnar. „Nei, ekki var
það nú en ég velti mjög gaumgæfi-
lega fyrir mér hvort ég ætti að gefa
kost á mér í þetta embætti. Það
er mikilvægt að þetta séu þver-
pólitísk samtök eftir að hafa velt
þessu fyrir mér mat ég stöðuna
svo að það gæti verið sterkt fyrir
samtökin að ég tæki þetta að mér.
Það verður erfitt að feta í fótspor
Ragnars Arnalds, hann vann þarna
mjög gott starf.“
– Setur þetta þig í erfiðari
stöðu en verið hefur gagnvart
stjórnarsamstarfinu og setu þinni
á Alþingi?
„Nei, það held ég ekki. Það var
um þetta samið í stjórnarsáttmálan-
um að hver myndi berjast fyrir sinni
afstöðu til Evrópusambandsaðildar
með sínum hætti. Ég hef metið
stöðuna svo, og sagði það raunar
við atkvæðagreiðsluna í þinginu,
að í þessu máli myndi ég starfa
með hverjum þeim sem vildi starfa
með mér. Það einskorðast ekki við
hin pólitísku hjólför, hvorki innan
né utan þings, og ég lít svo á að
Heimssýn sé afskaplega góður vett-
vangur til þess.“
– En hefur þú orðið var við
andúð vegna þessarar ákvörðunar
þinnar, að taka að þér þessa for-
mennsku?
„Harðir ESB sinnar eru auðvit-
að smeykir við að það náist saman
þverpólitísk hreyfing gegn aðild
og að þar starfi saman fólk sem
hefur þroska til að vinna saman
þó að það sé ósammála um önnur
mál. Við höfum alveg fundið
það, að Evrópusambandssinnar
eru hræddir við að það takist að
byggja upp fjöldahreyfingu, ekki
ósvipaða norsku Nei-hreyfingunni.
Þess vegna mat ég það svo að
þarna ætti að vera fólk úr forystu-
og framvarðarsveit allra flokka og
samtaka.“
Ekki róttækir þjóðernissinnar
– Margir hafa lýst þeirri skoðun
sinni á Heimssýn í gegnum tíð-
ina að samtökin séu íhaldssöm og
þjóðernissinnuð, jafnvel einangr-
unarsinnuð. Ýmsir hafa sett spurn-
ingarmerki við hvort Heimssýn
geti orðið sú fjöldahreyfing sem
þú talar um vegna fortíðar sinnar.
Áttu þá von á því að samtökin geti
uppfyllt slíkt hlutverk?
„Það er markmiðið. Það hafa
verið gerðar ákveðnar lagabreyt-
ingar og áherslubreytingar og það
er klárlega markmið mitt sem for-
manns að ná að byggja Heimssýn
upp sem þverpólitíska og opna
hreyfingu. Ef við horfum til Noregs
þá tókst það þar. Nei-samtökin
eru stór, þverpólitísk samtök þar
sem er gríðarlega mikið af ungu
fólki. Félagar þar eru um þrjátíu-
þúsund talsins og ungliðahreyfing
þeirra er mjög virk. Það er eitthvað
sem við ætlum okkur að vinna að
hér heima, að byggja upp slíka
hreyfingu. Við eigum von á stórri
sendinefnd frá Noregi af ungum
Nei-sinnum strax á nýju ári. Það er
sem sagt búið að setja ýmsa vinnu
í gang til að byggja upp breiðfylk-
ingu sem mun standa saman gegn
Evrópusambandsaðild en þetta eru
ekki einhverjir róttækir þjóðern-
issinnar sem slíkir. Þetta er fjölda-
hreyfing fólks sem telur að sókn-
arfæri Íslendinga séu miklu meiri
utan Evrópusambandsins og þetta
eru víðsýn samtök eins og nafnið
gefur til kynna.“
– Hvað getur Heimssýn lært af
baráttu Nei-hreyfingarinnar úti í
Noregi á sínum tíma?
„Úti í Noregi var andrúmsloft-
ið svipað fyrir fimmtán árum eins
og það er núna hér. Það voru sam-
bærileg félög fylgjandi aðild og
andvíg aðild. Það voru sambæri-
legir hópar þjóðfélagsins fylgjandi
og andvígir aðild eins og hér og
sambærilegt andrúmsloft í fjöl-
miðlaheiminum. Það sem stendur
upp úr ferðinni sem við fórum í til
Noregs er þrennt. Í fyrsta lagi að
Heimssýn viði að sér þekkingu um
Evrópusambandið, í öðru lagi að
byggja þarf upp öflugt net félags-
manna um allt land til þess að
hægt verði að koma þessari þekk-
ingu út til fólks og í þriðja lagi að
samtökin verði öflug og gaman að
starfa í þeim og þau höfði til fólks
á öllum aldri, ekki síst ungs fólks.
Við munum njóta stuðnings Nei-
hreyfingarinnar í Noregi enda kom
skýrt fram hjá þeim að þau telja
mikla hagsmuni fólgna í því fyrir
Noreg að Ísland standi áfram utan
Evrópusambandsins.“
– Svona barátta kostar mikla
fjármuni. Hvaðan fær Heimssýn
sína fjármuni?
„Heimssýn hefur nú ekki úr
miklu að moða en við erum með
styrktarmannakerfi. Við höfum
tek ið þá stefnu fyrst um sinn að
það séu engin félagsgjöld í Heims-
sýn og stærstur hluti okkar tekna
byggist á frjálsum framlögum frá
fyrirtækjum en einkum þó frá ein-
staklingum.“
– Hefurðu áhyggjur af því að
umræðan um ESB aðild muni ein-
kennast af slagorðum og auglýs-
ingamennsku og að fjárhagslega
vel stæðir aðilar muni einoka um-
ræðuna?
„Það er alveg ljóst að ef að
annar hvor hópurinn, aðildarsinnar
eða aðildarandstæðingar, þarf að
hafa áhyggjur af því að hin hliðin
hafi úr meiri peningum að moða þá
eru það við. Við höfum fengið það
staðfest, frá Brussel og víðar, að
það verður lögð gríðarleg áhersla
á að ná Íslandi inn í sambandið.
Það yrði lykillinn að Noregi,
norðurhöfunum og fiskimiðunum
hér. Settar verða háar fjárhæðir í
þennan slag og þess vegna megum
við sem teljum Íslandi betur borg-
ið utan ESB engan tíma missa
og verðum að fara að þétta raðir
okkar. Reynsla Norðmanna var sú
að ef tækist að byggja upp öflugt
félagsmanna kerfi um allt landi á
þverpólitískum grunni væri þessi
barátta unnin.“
– Skoðanakannanir hafa sýnt
meirihluta þjóðarinnar andvígan
Evrópusambandsaðild en telur þú
að afstaða þingmanna sé breytt
frá því að tillaga um umsókn var
afgreidd í þinginu?
„Það er jákvætt að sjá þessar
skoðanakannanir og mín tilfinn-
ing er sú að meirihluti Alþingis
sé andvígur aðild. Við sáum það í
atkvæðaskýringum á sínum tíma
og ég held að raunverulega sé
ekki meirihluti fyrir Evr ópu sam-
bands aðild, hvorki á Alþingi né úti
í þjóð félaginu. Við megum samt
ekki sofa á verðinum, við verðum
að nota þennan tíma til að byggja
okkur upp. Það skiptir ekki máli
hver leiðir leikinn eftir tíu mínútur
heldur hver stendur uppi sem sig-
urvegari.“
– Stjórn Heimssýnar sendi á
dögunum frá sér ályktun þar sem
skorað er á ríkisstjórnina að draga
umsókn um aðild til baka. Hefurðu
trú á að það gæti gerst einhvern
tíma í ferlinu?
„Mér fannst ákaflega misráðið
að fara í þetta ferli á þessum tíma-
punkti, kljúfa þjóðina í hópa ein-
mitt á þeim tímum sem við þurfum
á samtöðu að halda. Í annan stað
eru það peningarnir sem fara í þetta
en allt að tveimur milljörðum gætu
fallið á ríkissjóð fyrir utan kostnað
hagsmunasamtaka. Ég efast reynd-
ar í hreinskilni um að það verði
þingmeirihluti fyrir því að draga
þessa ákvörðun til baka eins og
sakir standa en ég á allt eins von
á því að andstaðan við aðild auk-
ist eftir því sem á þetta ferli líður
og þá gæti farið svo að þingmeiri-
hluti yrði fyrir því að draga þessa
umsókn til baka.“ fr
Skiptir ekki máli hver leiðir leikinn eftir tíu mín-
útur heldur hver stendur uppi sem sigurvegari
Frá landsfundi Nei-hreyfingarinnar í Noregi, fremstur er Heming Olaussen
formaður Nei til EU og fyrir aftan hann eru Vigdís Hauksdóttir, Unnur Brá
Konráðsdóttir og Ási. Aftan við Vigdísi er síðan Páll Vilhjálmsson.
Blönduósbær hefur tekið í notk-
un nýja dælustöð fyrir fráveit-
una í Brautarhvammi en stækk-
un sumarhúsahverfisins gerði
það að verkum að núverandi rot-
þrær urðu of litlar.
Aðgerðin var talsvert umfangs-
mikil en leggja þurfti nýjar stofn-
lagnir fyrir sumarhúsin og lögn
frá grunnskólanum að þjóðvegi 1.
Fengnir voru verktakar í að reka
lögn í gegnum þjóðveginn, þann-
ig að ekki þyrfti að grafa hann í
sundur. Síðan liggur þrýstilögn frá
dælubrunni í gegnum þjóðveginn
til að dæla inn á fráveitukerfið.
Með þessari aðgerð fer öll
fráveitan austan Blöndu í gegn-
um hreinsistöð fráveitunnar þar
sem fram fer svokölluð eins
þreps hreinsun. Hreinsistöðin var
tekin í notkun árið 2003 og hefur
Blönduósbær með markvissum
aðgerðum byggt upp fráveitukerfið
á liðnum árum.
Félag alifuglabænda
Velheppnuð norræn ráðstefna
Nokkrir fulltrúar á þingi norrænna alifuglabænda fyrir framan þúfna-
banann í Búvélasafninu á Hvanneyri.
Ný dælustöð í notkun á Blönduósi