Fréttablaðið - 14.03.2012, Blaðsíða 8

14. mars 2012 MIÐVIKUDAGUR8
Erfiðleikar við að flytja Icesave í breskt
dótturfélag urðu til þess að Árni fór að efast
um að sú staða sem stjórnvöldum væri kynnt
væri raunveruleg staða íslensku bankanna.
Icesave sýndi veikleika bankanna
Hann sagði fyrir Landsdómi í gær að á
yfirborðinu hefði Landsbankinn, eins og
hinir bankarnir, virst með góð lánasöfn og
dreifða áhættu, og allir hefðu þeir skilað
hagnaði. Á þessum tíma hefðu stjórnvöld
talið að vandi þeirra væri vegna erfiðleika
við að afla lausafjár.
Árni sagði að þegar bresk stjórnvöld
hefðu fundið því allt til foráttu að taka við
Icesave-reikningunum hefðu farið að renna
á hann tvær grímur og hann hefði farið að
efast um að staða Landsbankans, og í kjöl-
farið hinna íslensku bankanna, væri jafn
sterk og af hefði verið látið.
Þegar maður þekkir söguna
veit maður hvenær síðari
heimsstyrjöldin byrjaði og hvenær
hún endaði, og þá hættir manni til
að hugsa um hana með hliðsjón af
því hvernig hún endaði.
Árni sagði erfitt að aðskilja það sem hann
viti nú og það sem hann hafi vitað fyrir
hrun.
Margt rangt hefur verið sagt
um þá skýrslu, sem gott væri
að geta leiðrétt.
Tryggvi Pálsson um skýrslu Seðlabankans
um fjármálastöðugleika sem birtist vorið
2008.
Ég minnist þess á engan hátt
að Tryggvi Þór Herbertsson
hafi komið þar að.
Tryggvi um björgun á erlendri greiðslu-
miðlun Seðlabankans, en Tryggvi Þór
sagði í sínum vitnisburði fyrir Landsdómi
að hann hefði í raun bjargað henni.
Við hefðum aldrei getað
þvingað Bretana til að taka
við Icesave.
Árni sagði að lítið hefði verið hægt að
gera til að flytja Icesave-reikningana í
dótturfélag seint á árinu 2008.
Það er best að lesa ekkert
upp úr þessu, þetta er allt á
útlensku.
Saksóknarinn hætti við að lesa upphátt
úr gögnum.
Má ég, formaður dóms, fá
að bæta fjórum tölum við
kennitöluna? 3439.
Tryggvi mundi ekki kennitöluna sína við
byrjun skýrslutöku, en kippti því í liðinn
við lok hennar, um tveimur og hálfum
tíma síðar.
Þeir náttúrulega hrópuðu
upp á þessum tíma að verið
væri að ræna þá.
Tryggvi um stærstu eigendur Glitnis þegar
ákveðið var að þynna út hlutafé þeirra.
Geir H. Haarde fyrir Landsdómi – dagur 7
Safnaðu mottu og áheitum á www.mottumars.is
„Karlmenn eru ekki kartöflur.
Þeir þurfa að hreyfa sig til þess að dafna vel.”

H
:N
M
ar
ka
ðs
sa
m
sk
ip
ti
/ S
ÍA

Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is
Orðrétt
Bresk stjórnvöld virtust farin að
beita sér fyrir því að flutningur
Icesave í breskt dótturfélag yrði
ekki að veruleika sagði Árni M.
Mathiesen fyrir Landsdómi í gær.
Hann sagði engar tillögur hafa
komið frá Davíð Oddssyni á átaka-
fundi í febrúar 2008, og fékk ekki
frekar en aðrir ráðherrar að sjá
bréf breska seðlabankastjórans.
Samskipti íslenskra ráðherra og stofnana við
bresk stjórnvöld voru „óskaplega skrítin“ á
árinu 2008, sagði Árni M. Mathiesen, fyrrver-
andi fjármálaráðherra, þegar hann bar vitni
fyrir Landsdómi í gær. Hann sagðist hafa
fengið það á tilfinninguna að bresk stjórn-
völd vildu ekki að Icesave-reikningarnir yrðu
færðir úr íslensku útibúi í breskt dótturfélag
Landsbankans.
Meðal þess sem Geir H. Haarde, fyrrver-
andi fjármálaráðherra, er ákærður fyrir í
Landsdómsmálinu er að hafa ekki beitt sér
fyrir því að Icesave-reikningarnir yrðu fluttir
í dótturfélag Landsbankans.
Árni sagði, eins og önnur vitni í málinu hafa
talað um, að unnið hefði verið að málinu frá
því snemma árs 2008, og fyrst um sinn hefði
virst sem viðræður Landsbankans við breska
fjármálaeftirlitið (FSA) gengju vel. FSA setti
sem skilyrði að eignir Landsbankans yrðu
færðar í dótturfélagið. Þegar leið á árið komu
fram kröfur um sífellt verðmætari eignir sem
færa hefði þurft í dótturfélagið.
Gátu ekki þvingað Breta
„Ég hef miklar efasemdir um heilindi breskra
stjórnvalda í samskiptum við okkur um
þetta mál,“ sagði Árni í vitnastúkunni í gær.
Hann sagðist þar eiga við samskipti við bæði
ráðherra og FSA.
Spurður af Sigríði Friðjónsdóttur, saksókn-
ara Alþingis, hvort íslensk stjórnvöld hefðu
getað þvingað Landsbankann til að færa
reikningana í dótturfélag hafnaði Árni því.
„Við hefðum aldrei geta þvingað Bretana
til að taka við Icesave,“ sagði Árni. Vand-
inn hefði verið að færa reikningana í breskt
dóttur félag án þess að skaða Landsbankann.
Fram hefur komið hjá öðrum vitnum í mál-
inu að ef bankinn hefði ætlað að mæta kröf-
um FSA undir það síðasta hefði þurft að flytja
flestar verðmætustu eignir bankans í dóttur-
félagið.
Árni sagði hugsanlegt að bresk stjórnvöld
hafi verið að reyna að byggja undir að íslensk
stjórnvöld legðu Landsbankanum til fé til að
færslan í dótturfélag gengi eftir, en það hefði
ekki komið til greina.
Það var skoðun íslenskra stjórnvalda á
þessum tíma að ríkið bæri enga ábyrgð á inn-
stæðum á Icesave-reikningunum, og sagðist
Árni enn þeirrar skoðunar. Þrátt fyrir það
hefði það einfaldað málið að hafa Icesave í
dótturfélagi.
Árni sagði að þrátt fyrir að íslensk stjórn-
völd hafi talið að þau bæru ekki ábyrgð á Ice-
save hefði það ekki hindrað einhverja í að gera
kröfur með tilheyrandi flækjum. Slíkt hefði
getað komið sér sérlega illa hefðu stjórnvöld á
sama tíma verið að reyna að byggja upp traust
á íslenska efnahagskerfinu og bönkunum.
Efaðist um heilindi breskra stjórnvalda
OPINSKÁR Árni M. Mathiesen sagði Geir H. Haarde hafa rætt málin hvað opinskáast á ríkisstjórnarfundum
af þeim þremur forsætisráðherrum sem hann hefði starfað með. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Steingrímur J. Sigfússon, sem tók við
sem fjármálaráðherra eftir kosningar
vorið 2009, sagðist fyrir Landsdómi í
gær ekki hafa verið upplýstur um yfir-
lýsingu um aðgerðir íslenskra stjórnvalda
vegna gjaldmiðlaskiptasamnings við
Noreg, Danmörku og Svíþjóð við
komuna í ráðuneytið. Hann sagði það
hafa verið afar auðmýkjandi að komast
að tilvist plaggsins, sem hann kallaði
samkomulag, í samræðum við sænska
fjármálaráðherrann og sænska seðla-
bankastjórann nokkrum mánuðum eftir
að hann hefði tekið við embætti fjármálaráðherra.
Skjalið, sem Steingrímur kallaði samkomulag en
Geir H. Haarde hefur kallað yfirlýsingu íslenskra
stjórnvalda, fannst ekki í fjármálaráðuneytinu
þrátt fyrir mikla leit, sagði Steingrímur. Þó var það
undirritað af fjármálaráðherra, forsætisráðherra,
utanríkisráðherra og seðlabankastjóra. Á endanum
sagðist Steingrímur hafa þurft að fá afrit af sam-
komulaginu frá Seðlabankanum þar sem frumrit
hefðu ekki fundist í ráðuneytinu.
Í skjalinu lýsa íslensk stjórnvöld því yfir einhliða
að þau muni grípa til aðgerða, meðal annars
til að minnka bankakerfið. Norrænu
seðlabankarnir settu slíka yfirlýsingu
sem skilyrði fyrir því að opna lánalínur
til Íslands í aðdraganda hrunsins. Stein-
grímur sagði fyrir Landsdómi í gær að
í ferð sinni til Svíþjóðar hefði fjármála-
ráðherra og seðlabankastjóri Svíþjóðar
kvartað yfir því að stjórnvöld hafi ekki
efnt efni yfirlýsingarinnar.
Spurður af Andra Árnasyni, verjanda
Geirs, hvað nákvæmlega Svíarnir hefðu
talið óefnt gat Steingrímur ekki svarað.
Hann sagði að ekki hefði verið farið
í skjalið lið fyrir lið heldur aðeins minnst á það
í heild, enda hefði hann á þeim tíma ekki séð
skjalið.
Í samtali við Fréttablaðið að vitnaleiðslum
loknum sagði Steingrímur það sinn skilning að
ráðuneytisstjóri fjármálaráðuneytisins hefði átt að
vekja athygli sína á skjalinu þegar hann tók við
ráðherradómi.
Spurður hvort ekki væri alvarlegt að þessi yfir-
lýsing eða samningur hefði horfið úr ráðuneytinu
sagði Steingrímur ekki víst að skjalið væri horfið,
en vissulega hefði það ekki enn fundist.
Yfirlýsing vegna gjaldmiðlaskipta týnd í ráðuneytinu
STEINGRÍMUR J.
SIGFÚSSON
Öllum mátti vera ljóst á árinu 2008 að
það var yfirlýst stefna ríkisstjórnarinnar
að hvetja bankana til að minnka efnahags-
reikninga sína, sagði Árni. Geir er ákærð-
ur fyrir að hafa ekki haft frumkvæði að
aðgerðum ríkisins til að minnka bankana
og flytja höfuðstöðvar eins þeirra úr landi.
Tilmælum stjórnvalda til bankanna um
að selja eignir var vel tekið, enda í samræmi
við stefnu þeirra sjálfra, sagði Árni. Hann
sagði það þó ekki hafa verið auðvelt. Á þess-
um tíma hefði staðan á mörkuðum verið
slæm og bankarnir hefðu gengið hættu-
lega á eigið fé hefðu þeir selt eignir undir
bókfærðu virði.
Árni sagði flutning höfuðstöðva Kaup-
þings hafa verið ræddan alvarlega. Eftir á
hefði þó verið ljóst að staða bankans hefði
verið skoðuð vel í mögulegu nýju heima-
landi og ekkert land hefði tekið við banka
sem hefði ekki verið í lagi.
Hefði þurft að meta hættu 2003
Saksóknari spurði Árna hvort stjórnvöld
hefðu á árinu 2008 gert mat á áhættu ríkis-
sjóðs vegna stærðar bankakerfisins. Árni
sagði slíkt mat ekki hafa verið unnið, og
vandséð að það hefði breytt neinu. Gera
hefði slíkt mat árið 2003, þegar Seðlabank-
inn hafi minnkað bindiskyldu bankanna,
hefði matið átt að koma að einhverju gagni.
Árni sagði Davíð Oddsson, þáverandi for-
mann bankastjórnar Seðlabankans, ekki
hafa komið með neinar tillögur að aðgerð-
um á umtöluðum fundi bankastjórnarinnar
með nokkrum ráðherrum 7. febrúar 2008.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, þáverandi
utanríkisráðherra, lýsti fundinum þannig að
þar hafi Davíð farið hamförum og úthúðað
eigendum Glitnis og Kaupþings. Hún sagði
að ráðherrarnir á fundinum hefðu ekki tekið
jafn mikið mark á orðum Davíðs sökum þess
æðis sem á hann hefði runnið, auk óvildar
hans í garð eigenda bankanna tveggja.
Árni sagðist hafa spurt Davíð á fundin-
um hvað ríkisstjórnin gæti gert, en svarið
hafi verið að þegar væri verið að gera allt
sem máli gæti skipt. Þar sagði hann Davíð
hafa nefnt vinnu við að stækka gjaldeyris-
varasjóðinn, tilraunir til að draga úr stærð
bankanna og fleira.
Spurður hvort ekki hafi verið óskað eftir
frekari útfærslum á því sem þyrfti að gera
sagði Árni það hafa verið á verksviði Seðla-
bankans og Fjármálaeftirlitsins að vinna
slíkar útfærslur.
Árni sagði sömu sögu og Ingibjörg Sól-
rún af bréfi sem Mervin King, bankastjóri
breska seðlabankans, sendi Davíð 23. apríl
2008. Þar hafnaði King því að gera gjald-
miðlaskiptasamning við Ísland, en bauðst
til að aðstoða íslensk stjórnvöld við að draga
úr stærð bankakerfisins.
Árni sagðist, eins og Ingibjörg, aðeins
hafa fengið fréttir af því að King hafi hafn-
að að gera gjaldmiðlaskiptasamning, en
bréfið og það sem þar kom fram hefði hann
ekki fengið að sjá eða heyra af.