Fréttablaðið - 11.07.2012, Blaðsíða 10

12. júlí 2012 FIMMTUDAGUR10
Frá kr. 34.950
Ótrúlegt tilboð - Allra síðustu sætin til Mallorca í sumar.
Heimsferðir bjóða nú einstakt tilboð á síðustu flugsætunum til Mallorca
24. júlí í 14 nætur. Þú kaupir 2 flugsæti en greiðir aðeins fyrir 1.
Við bjóðum þér fjölbreytta gistingu meðan á dvölinni stendur.
2 fyrir 1
til Mallorca
24. júlí
Verð kr. 34.950
Flugsæti með sköttum, m.v. 2 fyrir 1 tilboð 24. júlí í 14 nætur. Netverð á mann.
Verð áður kr. 69.900.
Verðdæmi fyrir gistingu:
kr. 41.000 á mann m.v. tvo fullorðna og tvö börn á Cala D´Or Park 24. júlí í
14 nætur. Verð á mann m.v. tvo fullorðna í íbúð með einu svefnherbergi kr. 90.000
í 14 nætur.
Nýting nýrrar tækni við
gasvinnslu í Bandaríkjun-
um hefur aukið gasframboð
þar í landi með tilheyrandi
lækkun á verði. Þá hefur
Evrópusambandið ákveð-
ið að undanskilja stóriðju
í samkeppni frá kolefnis-
skatti. Lægra raforkuverð
á mörkuðum hægir á stefnu
Landsvirkjunar um upp-
byggingu á hærra verði.
Öfugt við það sem lengi hefur
verið talið víst hefur raforkuverð
á fjölmörgum mörkuðum lækkað.
Gengið hefur verið út frá því sem
óumflýjanlegri staðreynd að raf-
orkuverð muni hækka, í takt við
minna framboð á olíu, aukinn
kostnað við að ná í hana og lokun
kjarnorkuvera. Ný aðferð við
gasframleiðslu hefur hins vegar
aukið framboð á ódýru gasi, sér-
staklega í Bandaríkjunum.
Aðferðin kallast „fracking“
á ensku og gengur út á að bora
láréttar holur. Kemísku vatni og
sandi er síðan dælt ofan í holurn-
ar og þegar þrýstingi er sleppt af
þeim heldur sandurinn sprungun-
um opnum svo úr þeim má vinna
gas.
Þessi aðferð hefur sína galla,
oftast eru vinnslusvæðin frekar
lítil, borunin getur framkallað
jarðskjálfta og vegna þess hve
grunnt er er hætta á mengun
grunnvatns. Það gerðist í Banda-
ríkjunum þar sem hægt var að
kveikja í vatninu sem kom úr
krönum á heimilum.
Vinnsluaðferðin hefur hins
vegar aukið gasframboð umtals-
vert og lækkað verð í Bandaríkj-
unum. Hagfræðingurinn Philip
K. Verleger Jr. segir, í grein í Fin-
ancial Times, að aðferðin og fleiri
tækninýjungar hafi stuðlað að 1%
hagvexti í bandarísku hagkerfi.
Undanþága frá álögum
Evrópusambandið hefur komið
á kolefnisskatti. Mengandi fyr-
irtæki þurfa að kaupa sér kvóta
vegna útblásturs gróðurhúsaloft-
tegunda.
Kerfið hefur ekki skilað því
sem því var ætlað og kemur þar
margt til. Fjölmargar undan-
þágur voru veittar frá því í upp-
hafi og þá hefur verðið verið lágt,
er nú í kringum 7 evrur á hvert
tonn. Talið er að það þurfi að vera
á milli 20 og 30 evrur til að virka
hvetjandi á fyrirtæki varðandi
mengunarmál. Þá hefur ESB ekki
tekist að fá önnur lönd til að taka
upp sambærileg kerfi, sem hefur
áhrif á samkeppnisstöðu fyrir-
tækjanna.
Um áramót tekur þriðji fasi
kerfisins við og á það að ná yfir
allan iðnað. ESB hefur hins vegar
samþykkt að undanskilja þann
iðnað sem er í alþjóðlegri sam-
keppni og á það við um málm-
framleiðslu, svo sem álver.
„Talið er að ef það verði ekki
gert og álögur settar á þennan
iðnað sé hætta á því að hann flytji
sig einfaldlega til landa sem eru
með hagstæðara umhverfi,“ segir
Gunnar Tryggvason, formaður
nefndar um mögulega lagningu
sæstrengs.
„Ef iðnaður sem staðsettur er
í Evrópu flýr álögurnar og fer til
landa sem taka ekki þátt í kerf-
inu hefur baráttan neikvæð áhrif.
Það er kallað kolefnisleki (e. car-
bon leakage).“
Undanþágurnar stuðla að lægra
verði og þar sem raforkuverð er
gjarnan tengt álverði hefur það
áhrif á það líka.
Opna gamlar verksmiðjur
Landsvirkjun hefur þá stefnu að
hækka raforkuverð miðað við það
sem hefur viðgengist til stóriðju.
Viðmiðunarverð fyrirtækisins
er 43 dollarar á megavattsstund,
sem er nokkru hærra en býðst
í Bandaríkjunum, svo dæmi sé
tekið, í dag.
Ragnar Guðmundsson, for-
stjóri Norðuráls, segir að Century
Aluminium, eigandi fyrirtækis-
ins, sé að opna að nýju verksmiðju
í Virginia-ríki, en henni var lokað
árið 2009. Hann efast um verð-
stefnu Landsvirkjunar.
„Það er vaxandi umræða um
þetta í kringum mig og á meðal
þingmanna einnig um að hún
minni á nýju fötin keisarans.
Menn séu að tala sig upp í ein-
hverja tóma vitleysu, en svo sé
raunveruleikinn bara allt annar.
Þó að horfur séu kannski ágætar
eru þær ekki alveg jafn góðar og
menn vildu vera láta.
Menn tóku þróun á stuttum
tíma og reiknuðu hana fram í tím-
ann. Það er svipað og við hefðum
tekið þróun efnahagsmála hér
árið 2007 og framreiknað hana.“
Ragnar segir að verðið sem
Century stendur til boða í Banda-
ríkjunum séu lægra en Lands-
virkjun býður upp á. „Fyrir álver
erum við að horfa á 30 til 35 doll-
ara.“
Horft til lengri tíma
Hörður Arnarson, forstjóri
Landsvirkjunar, fullyrðir hins
vegar að fyrirtækið bjóði lang-
besta verðið. Líta verði til lengri
tíma og enginn byggi verksmiðju
án þess að fá 15 ára samning.
„43 dollarar eru viðmiðunar-
verð hjá okkur og síðan afslátt
fyrstu 5 árin vegna markaðsað-
stæðna. Það er langbesta verðið
sem menn fá nokkurs staðar.“
En hefur hann ekki áhyggjur
af því að fyrirtæki verði áfram
í Bandaríkjunum, vegna lágs
verðs, eða reisi nýjar verksmiðj-
ur þar?
„Við bjóðum 43 dollara í 15 ár,
en þessi verð upp á 30 til 40 doll-
ara eru bara út árið og fást ekki
einu sinn í 5 ára samninga.“ Hörð-
ur bendir á að gasið fáist fyrir
ekki neitt í dag, þar sem offram-
boð sé á því. Það sé hins vegar til
skamms tíma og geti breyst.
„Áhrifin eru helst þau að menn
fresta lokunum á fyrirtækj-
um í Bandaríkjunum og ákveða
kannski að opna gamla verk-
smiðju. En menn ákveða ekki að
byggja nýjar verksmiðjur.“
Gunnar segir að Ísland keppi
við Kanada og Miðausturlönd, og
að einhverju leyti Noreg, þegar
kemur að því að laða að fyrir-
tæki á faraldsfæti. Þá hafi niður-
greiddur markaður í Bandaríkj-
unum einnig áhrif.
„Það sem getur gerst er að
orkufrekur iðnaður þarf ekki
lengur að flýja að heiman, þetta
mun hægja á þeirri þróun. Það
getur haldið óhagkvæmum ein-
ingum opnum lengur. En þegar
menn fara í umhverfisvænni
verkefni munu þeir leita annað.“
FRÉTTASKÝRING: Framtíðarhorfur raforkuverðs
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
Raforkuverð lækkar á mörkuðum
KÁRAHNJÚKAVIRKJUN Landsvirkjun hefur tekið upp nýja verðstefnu og hækkað verðið frá því sem var, til dæmis varðandi raforku úr Kárahnjúkavirkjun. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
HÖRÐUR
ARNARSON
RAGNAR
GUÐMUNDSSON
Ragnar Guðmundsson, forstjóri Norðuráls, segir Ísland að mörgu leyti óhagstætt, bæði fyrir stóriðju og gagnaver.
Landið hafi í raun ekki upp á neitt að bjóða nema ódýra orku, það sé langt úti á ballarhafi, háð ástandi á sæstrengj-
um þegar kemur að gagnaverum og þá vanti sérhæft vinnuafl í þeim geira. „Það hefur ákveðna ókosti að vera svona
langt í burtu frá öllu. Olíuverð hefur hækkað sem þýðir að flutningar á hráefni til landsins eru dýrari og flutningar á
afurðum til markaða einnig.
Ef gagnaver getur staðsett sig í Bandaríkjunum þar sem ekki þarf að hafa áhyggjur af nettengingu við umheiminn
fara þeir varla að borga 40 til 50 dollara fyrir orkuna hér, ef þeir geta fengið hana á 30 til 40 heima fyrir,“ segir Ragnar.
Hann segir menn sjá verðin 5 til 10 ár fram í tímann, sem dugi gagnaverum vel.
Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar, segir gott svigrúm til hækkana raforkuverðs hér á landi. „Við höfum hins
vegar alltaf sagt að við ætlum að vera 30 til 50% undir Evrópuverðinu. Við erum það langt frá því í dag að það kemur
ekkert í veg fyrir að við séum að hækka verðið.“
Hár flutningskostnaður hefur áhrif