Fréttablaðið - 03.12.2012, Page 18

Fréttablaðið - 03.12.2012, Page 18
FÓLK| B yrgi af alls kyns stærðum og gerðum hafa verið smíðuð í gegnum tíðina fyrir fólk til að forða sér í undan hættum af ýmsu tagi. SPRENGJUSKÝLI (E. BOMB SHELTER) Sprengjuskýli eru hvers konar byrgi sem vernda fólk fyrir áhrifum sprengja. Mismunandi tegundir af skýlum vernda gegn mismunandi árásum og styrk sprengja. Til dæmis eru loftvarnar- byrgi (e. air-raid shelter) hönnuð til að vernda fólk gegn sprengjum sem varpað er úr flugvélum á stóru svæði. Þessi byrgi voru algeng í seinni heims- styrjöldinni. Sérstök skýli eru til sem vernda fólk fyrir geislavirkni (e. fallout shelter). Þau eru með sérstaklega þykka veggi sem eru gerðir úr efni sem ætlað er til að hindra geislavirkni frá ofanfalli sem verður eftir að kjarnorkusprengja fellur. Mörg þannig skýli voru byggð á tímum kalda stríðsins til að vernda borgara. Enn önnur gerð af sprengjuskýlum (e. blast shelter) verndar gegn hefð- bundnari sprengjum. Megintilgangur þeirra er að veita vörn fyrir höggbylgj- um og þrýstingi. Þessi skýli eru bæði ætluð til verndar almennum borgurum og notuð í hernaði. STORMSKÝLI (E. STORM SHELTER) Stormskýli eða stormkjallari er neðanjarðarbyrgi sem er hannað til að vernda fólk frá óveðri, sérstaklega hvirfilbyljum. Stormkjallararnir eru algengir í miðríkjum Bandaríkjanna og suðausturhluta landsins þar sem hvirfilbyljir eru tíðir. Skýlin eru neðanjarðar og byggð úr steypu, múrsteinum og sérstaklega styrkt með járni til verndar. Storm- skýlin eru yfirleitt ekki tengd íbúðar- húsum vegna þess að það er ekki talið öruggt. Dæmigert stormskýli fyrir eina fjölskyldu er byggt það nálægt heimili hennar að auðvelt er að komast þang- að í neyðartilvikum en ekki svo nálægt húsinu að húsið eða brak úr því geti fallið ofan á hurð skýlisins þannig að fólkið lokist þar inni. Af sömu ástæðu eru hurðir skýlanna yfirleitt hafðar í hallandi stöðu frekar en alveg láréttar. Þá er auðveldara að opna þær þótt brot eða brak sé ofan á þeim. ÖRYGGISKLEFI (E. PANIC ROOM) Öryggisklefar eru sérstök rammgirt herbergi á heimilum eða í fyrirtækjum sem eru ætluð til að veita skjól eða vera felustaður fyrir íbúana þegar inn- brot, hvirfilbylur eða önnur ógn steðjar að. Slíkir öryggisklefar eru yfirleitt búnir einhvers konar samskiptatækjum svo hægt sé að vera í sambandi við lög- regluyfirvöld. Einföldustu öryggisklefarnir eru nokkurs konar skápar með sérstaklega útbúnum lásum og hurðum sem eiga að þola barsmíðar og fleira. Í sumum húsum eru göng eða einhvers konar útgangur úr öryggisklefanum á þaki hússins. Dýrari tegund öryggisklefa, sem eru byggðir í húsum frægra kvikmynda- stjarna og ríkisbubba, hafa sérstaklega styrkta veggi og hurðir. Oft er stál og skothelt gler notað í þá klefa. Sumir þeirra hafa sérstakt loftræstikerfi og símatengi. Í kvikmyndinni Panic Room frá árinu 2002 með Jodie Foster í aðalhlutverki flýr aðalpersóna myndarinnar og dóttir hennar í öryggisklefa hússins þegar þjófar brjótast inn á heimilið og verður það þeim til bjargar. HEIMILI ■ ÍRSK HÖNNUN Írski textílhönnuðurinn Claire- Anne O‘Brien hefur hannað hús- gagnalínu úr breskri ull. Línan nefnist Olann og samanstendur aðallega af stólum, bekkjum og kollum. Ullin er fléttuð og hnýtt og fyrirmyndin veðihnútar og fléttaðar bastkörfur. Húsgögnin eru ekki fyllt með pólýester og svampi eins og algent er heldur kókoshnetu- trefjum, ull og fjöðrum. Pastellitir eru nokkuð áber- andi hjá hönnuðinum en einnig karrýgult og appelsínugult. FLÉTTAÐIR ULLARKOLLAR Veiðihnútar og bastkörfur innblástur ATHVARF Neðanjarðar sprengjuskýli í Lettlandi frá tímum kalda stríðsins. ÖRUGGUR STAÐUR TIL AÐ VERA Á GOTT SKJÓL Alls kyns öryggisskýli eru víða nauðsynleg til verndar gegn vá af hvers kyns tagi. Sprengjur, stormur og innbrotsþjófar geta ógnað öryggi fólks og gott að hafa stað til að flýja á þegar hættur steðja að. KALT STRÍÐ Skýli frá sjöunda áratugnum sem ætlað var til verndar gegn kjarnorkusprengingu. Þess konar skýli voru vel útbúin og ætluð til að íbúar gætu verið þar í töluverðan tíma. NORDIC PHOTO/GETTY Þessi auglýsing er kostuð af: SKEMMTUN SEM SKIPTIR MÁLI Í OPINNI DAGSKRÁ Á STÖÐ 2 HÉR FÆRÐU RAUÐU NEFIN: Hagkaup, Bónus, MP banki, Te og Kaffi, Domino’s. www.unicef.is

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.